فارابی و تعلیم و تربیت

تاریخ نشر : ۸۴۱۰۲۷
تیراژ : ۲۲۰۰
تعداد صفحه : ۱۰۴
نوبت چاپ : ۱
شابک : ۹۶۴-۷۸۱۹-۱۷-X
رده دیویی : ۱۸۱.۰۷
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
قطع : وزیری
جلد : شومیز
محل نشر : تهران
نویسنده : میرزامحمدی - محمدحسن

در کتاب حاضر که برای مطالعه‌ی دانشجویان رشته‌ی علوم تربیتی، فلسفه، و الهیات تدوین شده، ضمن بیان مباحثی در زمینه‌ی زندگی فارابی و آثارش، موقعیت و جایگاه وی در تاریخ فلسفه‌ی اسلامی، و نیز مبانی فلسفی اندیشه‌ی فارابی (هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، و ارزش‌شناسی)، جایگاه تعلیم و تربیت از دیدگاه فارابی بررسی گردیده و مبانی تعلیم و تربیت از دیدگاه فارابی شامل مبانی دینی، اجتماعی، روان‌شناختی، و علمی بیان شده است. هم‌چنین، اصول تعلیم و تربیت فارابی بازگو گردیده که مبتنی بر تفاوت‌های فردی، همگانی بودن، تخصص، ترکیب نظر و عمل، و محبت است. علاوه بر این، اهداف تعلیم و تربیت از دیدگاه فارابی ذکر شده که شامل هدف جسمانی، ذوقی (هنری)، اخلاقی، و عقلانی است. در روش تدریس و بارگیری نیز یکی از روش‌هایی که وی مطرح می‌سازد، روش مباحثه و گفت‌وگو است و دیگری روش حفظ و تکرار، زیرا به اعتقاد وی فضایل اخلاقی از طریق تکرار و عادت به دست می‌آید و در ذهن ملکه می‌شود. او، روش تدریس و یادگیری را با توجه به میزان توانایی شاگرد و نیز موضوع مورد آموزش، متفاوت می‌داند. در بخش پایانی نیز ارتباط میان مبانی فلسفی و اندیشه‌های تربیتی فارابی بررسی گردیده است. از مباحث کتاب، چنین نتیجه گرفته شده است: 'اگرچه فارابی مانند برخی مربیان چون افلاطون، دیویی، کانت و ... به طور مستقیم درباره‌ی تعلیم و تربیت به بحث نپرداخته است اما آثار وی به ویژه دو کتاب ارزشمندش به نام‌های 'آراء اهل مدینه‌ی فاضله' و 'سیاست مدینه...'، مالامال از مباحث تربیتی است. برای فارابی، تعلیم و تربیت، راه رسیدن به سعادت دنیا و آخرت است. آراء اهل مدینه‌ی فاضله براساس تعلیم و تربیت و کسب شناخت صحیح شکل گرفته است. شناخت در بالاترین مرتبه درباره‌ی خداوند و سپس موجودات ساخته‌ی دست اوست که بالاترین هدف، تعلیم و تربیت فارابی را شکل می‌دهد. اصولا نقطه‌ی مرکزی اندیشه‌های فلسفی و تربیتی فارابی 'واجب‌الوجود' است که همه‌ی هستی از اوست. معرفت باید درباره‌ی ذات بی‌همتای او باشد و بالاترین ارزش نیز شناخت اوست... محور تمام اهداف تعلیم و تربیت در نزد فارابی نیل به خدا به عنوان وجود اول و آخر است.