شیر مادر و دندان های کودک

داستان شیر مادر و شیرخشك، داستانی طولانی و قدیمی است و بسیاركم‌اند افرادی كه اهمیت شیر مادر و فوائد آن‌را ندانند. شیر مادر در تقویت سیستم ایمنی كودك موثر است، از ابتلای كودك به عفونت‌های گوش، دستگاه تنفسی و مننژیت جلوگیری می‌كند و كسانی كه در كودكی از شیر مادر تغذیه شده‌اند، در جوانی كمتر به دیابت دچار می شوند.
علاوه بر تمام فوائدی كه شیر مادر برای سلامت عمومی بدن كودكان دارد، محافظت بسیار خوبی برای سیستم‌های دهان و دندان كودكان است. كودكانی كه از شیر مادر تغذیه می‌كنند، كمتر دچار پوسیدگی‌های دندانی و مشكلات فكی و دهانی می‌شوند.
در كودكانی كه با شیرخشك و به كمك شیشه تغذیه می‌شوند، درصد بیشتری از بهم‌‌ریختگی دندان‌ها دیده می‌شود. هرچند این نامرتب‌بودن دندان‌ها مربوط به دوره دندان‌های شیری است اما اثر غیرمستقیم آن بر ترتیب رویش دندان‌های دائمی نیز دیده می‌شود. چرا مصرف شیر مادر باعث نظم دندان‌ها می‌شود؟ جواب به نوع عمل مكیدن در نوزاد برمی‌گردد. كودكانی كه شیر مادر می‌خورند، شیر را به كمك یك حركت ناودان مانند لب و زبان به داخل دهان هدایت می‌كنند اما در كودكانی كه از شیشه، شیر می‌خورند، زبان با یك فشار منفی و پیستون‌مانند شیر را به داخل دهان می‌كشاند. این فشار ممكن است به نوعی عضلات دهان را تحت تاثیر قرار دهد كه رویش صحیح و به‌جای دندان‌ها در كودكان به خطر بیفتد.
اثر دیگر شیر مادر بر سلامت دندان‌ها و كاهش پوسیدگی دندانی دیده می‌شود. شیر مادر و شیرخشك هر دو به خاطر داشتن مواد قندی می‌توانند باعث پوسیدگی دندان‌ها شوند اما تفاوت این دو نوع و مصرف آنها دیده می‌شود، زیرا كودكانی كه شیرخشك مصرف می‌كنند، بیشتر وقت‌ها و به‌صورت عادتی (خصوصا هنگام خواب) شیشه شیر را در دهان دارند كه باقی‌ماندن طولانی‌مدت شیر بر روی دندان‌ها خطر پوسیدگی‌زایی آن‌را افزایش می‌دهد.
ازطرفی مواد شیرین‌كننده اضافی مثل قند یا عسل كه گاهی ‌اوقات به بطری‌های شیر كودكان اضافه می‌شود، خطر ایجاد پوسیدگی‌های دندانی را بسیار بالا می‌برد در صورتی كه شیر مادر به‌طور خالص و بدون هرگونه افزودنی به بدن كودك می‌رسد. در هر صورت چه كودك از شیر مادر و چه از شیر بطری تغذیه كند، مراقب باشید تا شیر به مدت طولانی در تماس با دندان‌ها باقی نماند و حتی‌الامكان بعد از آنكه نوزاد، شیرش را خورد، به او آب بخورانید و دندان‌های او را با یك دستمال مرطوب تمیز، پاك كنید تا به‌راحتی مانده شیر از روی دندان‌های او پاك‌شده و احتمال پوسیدگی‌ دندان‌های او كاهش یابد.
در مورد تغذیه كودكتان باید مراقب یك نكته دیگر باشید: آنچه شما مصرف می‌كنید (ازجمله داروها) ازطریق سیستم گردش خون وارد شیر مادر شده و از این طریق به بدن كودك شما انتقال می‌یابد.
بنابراین مراقب داروهایی كه مصرف می‌كنید باشید و به‌خصوص در دوران شیردهی از مصرف خودسرانه داروها پرهیز كنید، زیرا این داروها ممكن است با انتقال به كودك شما اثرات نامطلوبی بر سلامت او داشته باشد.
دندانپزشكی از جمله مكان‌هایی است كه مادر شیرده ممكن است به آنجا مراجعه كرده و گروه‌های مختلفی از داروها را دریافت كند. آنتی‌بیوتیك‌ها و داروهای بی‌حسی از این گروه هستند. قبل از آنكه در مطب دندانپزشكی دارویی دریافت كنید، دندانپزشك خود را از شیردهی خود آگاه كنید تا او در تجویز آنتی‌بیوتیك‌ها، نكات لازم را رعایت كند. (به‌عنوان مثال مصرف مترونیدازول در دوران شیردهی خطرناك است.)‌

دكتر فرین میزانیان

منبع : روزنامه سلامت