مصر توسط ارتش فرانسه تسلیم انگلستان شد و آغاز ماجراهای رابینسون کروزوئه

● مصر توسط ارتش فرانسه تسلیم انگلستان شد
۲۰۵ سال پیش ، در روز ۳۱ اوت سال ۱۸۰۱ میلادی ژنرال فرانسوی منو ، فرمانده باقیمانده سپاهی که ناپلئون به مصر برده بود تسلیم ژنرال انگلیسی آبر کرامبی شد و مصر که توسط ناپلئون فتح شده بود را در اختیار انگلستان قرار داد.
براساس توافق ، باقیمانده سپاهیان فرانسه با کشتی های انگلیسی به کشورشان بازگشتند.
ناپلئون بناپارت که در آن زمان مقام کنسول فرانسه را داشت ، تصمیم گرفت کشور مصر که تحت حاکمیت سلطان عثمانی بود را فتح کرده و سپس از راه زمینی به هندوستان مستعمره انگلستان حمله کند.
او در ۲ ژوییه سال ۱۷۹۸ میلادی با ۵۴۰۰۰ سرباز و ۱۹۰ فروند کشتی وارد بندر اسکندریه شد و پس از فتح اسکندریه و شکست دادن مرادبیگ ، مملوک مصر شهر قاهره را اشغال کرد.
ناپلئون که از پیروزی خود سرمست شده بود ، تصور کرد که لشکرکشی اش به شرق با موفقیت قرین خواهد بود.
اما دریاسالار هوراشیو نلسون، فرمانده نیروی دریایی انگلستان مکان ناوگان فرانسه که در ابوقیر در نزدیکی اسکندریه لنگر انداخته بود را کشف کرد.
او با توپخانه قدرتمند ناوگان خود مدت ۱۵ ساعت ناوگان غافلگیر شده فرانسه را بمباران کرده و ناوگان فرانسه را از بین برد.
دریاسالار فرانسوی برویس با ناو فرماندهی خود که ۱۱۸ توپ داشت فرار کرد ، ناخدا وپلونوو نیز با چند کشتی دیگر راه فرار را در پیش گرفت.
به این ترتیب لشکر فاتح ناپلئون در سرزمین مفتوحه مصر زندانی شد و راه بازگشت آنها به فرانسه مسدود گردید.
در روز ۲۱ اکتبر سال ۱۷۹۸ میلادی شورش بزرگی علیه فرانسوی ها در شهر قاهره به راه افتاد که در جریان آن ۳۰۰ سرباز فرانسوی از جمله ژنرال دوپوی کشته شدند و فرانسوی ها نیز بی رحمانه ۳۰۰۰ مصری را قتل عام کردند.
ناپلئون مردی نبود که ناامید شود.
او می خواست مانند اسکندر مقدونی هند را از راه زمینی اشغال کند.
بنابراین در ابتدای سال ۱۷۹۹ میلادی ، قبل از این که فصل گرما آغاز شود با ۱۵۰۰۰ سرباز راه سوریه را در پیش گرفت و پس از العریش و غزه ، شهر یافا در قلب سرزمین مقدس را محاصره کرد.
دو نفر از فرستادگان ناپلئون که به نزد مردم شهر یافا رفته بودند توسط آنها به قتل رسیدند و سربازان فرانسوی پس از اشغال یافا دست به قتل عام زدند.
بیش از ۲۵۰۰ اسیر ترک به ضرب گلوله یا توسط سرنیزه به قتل رسیدند.
اما در یافا ، سربازان فرانسوی به نوبه خود به طاعون مبتلا شدند که این بیماری تا انتهای لشکرکشی بناپارت به شرق ادامه یافت ، ناپلئون تصمیم گرفت به مصر بازگردد.
در راه بازگشت سربازان فرانسوی تمام شهرهایی که در مسیر آنها قرار داشتند را غارت کردند.
پس از بازگشت ناپلئون به قاهره ، او مطلع شد که ائتلاف بزرگی علیه اش در اروپا تشکیل شده و سربازان فرانسوی در تمام جبهه های اروپا در حال عقب نشینی هستند.
بنابراین بناپارت تصمیم گرفت هر چه زودتر مصر را به مقصد اروپا ترک کند.
او فرماندهی سپاه فرانسه در شرق را به ژنرال کلبر واگذار کرد و خود با تعدادی از ژنرال هایش و تمام پولی که در صندوق ها باقی مانده بود با یکی از معدود کشتی هایی که از حمله نلسون آسیب ندیده بود ، عازم فرانسه شد.
پس از ترک ناپلئون عثمانی ها که در ائتلاف علیه ناپلئون شرکت کرده و از حمایت نیروی دریایی انگلستان برخوردار بودند ، به مصر حمله کردند.
کلبر که تنها مانده بود با دریاسالار انگلیسی اسمیت مذاکره کرد تا محترمانه خاک مصر را ترک کند ، اما پیشنهادش رد شد. جنگ میان فرانسوی ها و انگلیسی ها و نیروهای عثمانی شدت گرفت و کلبر موفق شد نیروهای عثمانی را در روز ۲۰ مارس سال ۱۸۰۰ میلادی در هلیوپولیس در نزدیکی قاهره شکست دهد.
اما چند ماه بعد ، در روز ۱۴ ژوئن سال ۱۸۰۰ میلادی ژنرال کلبر توسط یک مصری که از ظلم و ستم فرانسوی ها به تنگ آمده بود ، به قتل رسید.
ژنرال منو که شخصیتی ضعیف داشت جانشین او شد. منو نتوانست در مقابل حملات نیروهای انگلیسی مقاومت کند ، بنابراین تصمیم گرفت تن به مصالحه دهد.
به این ترتیب در روز ۳۱ اوت سال ۱۸۰۱ میلادی ژنرال منو و باقیمانده سپاهیان شرق تسلیم نیروهای انگلیسی به فرماندهی ژنرال آبرکرامبی شدند.
گرچه سلطان عثمانی در ظاهر بار دیگر بر مصر تسلط یافت ، اما این مقدمه ای بود که انگلیسی ها در مصر حضور یابند و به تدریج مصر را تبدیل به یکی از مستعمرات امپراتوری انگلستان نمایند.
● ماجراهای رابینسون کروزوئه آغاز شد
۳۵۶ سال پیش در روز اول سپتامبر سال ۱۶۵۱ میلادی رابینسون کروزوئه برای ۲۸ سال ماجراجویی سوار کشتی می شود و روانه دریاهای ناشناخته می گردد.
دستکم این همان چیزی است که دانیل دوفوئه خالق شخصیت رابینسون کروزوئه در رمانش که در سال ۱۷۱۹ میلادی منتشر کرد ، روایت کرده است.
رابینسون کروزوئه پس از غرق کشتی اش مدت ۲۵ سال به تنهایی در یک جزیره دور افتاده سپری کرد. تنها همراهانش ۲ گربه ، یک سگ و یک طوطی و چند بز بودند.
او برای خود خانه ای راحت و در عین حال امن ساخت. روزی رابینسون فردی به نام جمعه را نجات می دهد که همسایگان آدم خوارش قصد داشتند با خوردن او سورچرانی کنند.
کتاب رابینسون کروزوئه در دوره ای منتشر شد که راهزنی دریایی ، رها کردن ملوانان نافرمان توسط ناخدایان کشتی ها در یک جزیره غیرمسکونی رواج داشت.
رمان رابینسون کروزوئه در جامعه انگلستان و قاره اروپا به یک پدیده مبدل شد و به تخیل خوانندگان قرن هجدهمی که در جستجوی یک زندگی ساده در طبیعت بکر و دور از جنجال های جامعه بودند ، دامن زد.
به این ترتیب ، در روز اول سپتامبر سال ۱۶۵۱ میلادی رابینسون کروزوئه برای ۲۸ سال ماجراجویی سوار کشتی شده و روانه دریاهای ناشناخته می شود.
دستکم این همان چیزی است که دانیل فوئه خالق شخصیت رابینسون کروزوئه در کتابش روایت کرده است.
داستان رابینسون کروزوئه برای سال ها و قرن ها الهام بخش نویسندگان و سینماگران می شود که روایات مختلفی از ماجراهای او را در قالب کتاب نقل کرده یا در پرده سینما به تصویر می کشند.

بهرام افتخاری

منبع : روزنامه جام‌جم