آلرژی بیماری هزار چهره

• آلرژی فصلی
«آلرژی فصلی» یكی از شایع ترین این نوع بیماری هاست. آلرژی فصلی یا به عبارت دقیق تر التهاب بینی ناشی از آلرژی معمولاً در بهار و تابستان به وجود می آید و ناشی از گرده های گیاهی است. این بیماری ناشی از استنشاق گرده های گیاهی و نیز وارد شدن آن به چشم است. زمان بروز علایم بیماری ممكن است از اوایل بهار تا اواخر تابستان بر حسب گرده گیاهی كه به آن حساسیت دارید و زمان معین گرده افشانی آن گیاه متفاوت باشد. معمولاً یك زمینه خانوادگی هم در مبتلایان وجود دارد.
علایم اصلی بیماری حملات مكرر عطسه، آبریزش بینی، خارش و آبریزش چشم ها، احساس خارش در گلو، سقف دهان و گوش ها، كاهش تمركز و احساس ناخوشی كلی است. برای درمان علایم از قرص های آنتی هیستامین و اسپری های ضد التهابی بینی استفاده می شود. اسپری ها یا قطره های بینی ضد التهاب، با كاهش تورم پوشش درون بینی گرفتگی بینی را برطرف می كنند. اسپری ها یا قطره های بینی ضد آلرژی با پوشش بینی و چشم مانع اثر عامل آلرژی زا می شوند. قرص یا اسپری های ضد احتقان، اگر گرفتگی بینی باعث ناراحتی چندانی نشود، خیلی مفید نیستند.به تازگی یك قطره چشمی با نام «اولا پاتیدین» وارد بازار شده است كه با جلوگیری از آزاد شدن موادی كه در بدن علائم حساسیت را به وجود می آورند، می تواند در موارد حساسیت چشمی بسیار مؤثر باشد؛ این قطره دو بار در روز مصرف می شود.اگر به رغم این درمان ها علایم شدید حساسیت در فرد باقی بماند، باید به روش خاصی نسبت به گرده گیاهی عامل بیماری، حساسیت زدایی انجام شود. در این روش مقادیر كمی از آن گرده گیاهی در طول یك دوره سه ساله به فرد تزریق می شود تا فرد نسبت به آن تحمل پیدا كند و آلرژی درمان شود. غیر از این درمان ها، می توانید خودتان كارهایی را انجام دهید تا از شدت ناراحتی تان كاسته شود. در صورتی كه می دانید به چه گرده گیاهی حساس هستید، سعی كنید در فصل گرده افشانی آن گیاه از رفتن به محل های رویش آن گیاه خودداری كنید. از عینك های آفتابی برای جلوگیری از وارد شدن گرده ها به چشم هایتان استفاده كنید. داخل بینی تان را با سرم نمكی (نرمال سالین) شست و شو دهید یا اندكی وازلین داخل بینی تان بمالید. اگر در محل زندگی تان گرده های گیاهی در فضا پراكنده می شوند درها و پنجره های اتاق خوابتان را در وسط صبح (حدود ساعت ۱۰) و ابتدای غروب (حدود ساعت ۷) بسته نگه دارید، چرا كه معمولاً در این ساعت ها اوج گرده افشانی گیاهی صورت می گیرد. از رفتن به پارك ها یا مزارع به خصوص در غروب خودداری كنید. برای تعیین كردن اینكه به كدام گرده های گیاهی حساسیت دارید می توانید به یك كلینیك آلرژی مراجعه كنید. با تزریق مواد آلرژی زای مختلف به زیرپوست تان و مشاهده واكنش حاصل می توان نوع ماده آلرژی زا را تعیین كرد. ضمناً توجه داشته باشید كه افراد دارای آلرژی به گرده های گیاهی، ممكن است همزمان به میوه ها و سبزیجات خاص و نیز به بعضی آجیل ها و مغز های خوراكی هم حساسیت داشته باشند.
• اگزما
«اگزما» یك بیماری حساسیتی دیگر است كه پوست را گرفتار می كند. شایع ترین اگزماها شامل دو بیماری التهاب پوستی ناشی از حساسیت و التهاب پوستی ناشی از تماس هستند. التهاب پوستی ناشی از حساسیت كه اگزمای حساسیتی یا اگزمای كودكان هم نامیده می شود، بیشتر در افرادی كه دارای پوست خشك هستند به وجود می آید و مواد آلرژ ی زای متفاوتی این نوع اگزما را ایجاد می كنند. این بیماری معمولاً از سنین كودكی شروع می شود و سابقه خانوادگی دارد. از علل احتمالی اگزمای حساسیتی، یكی آلرژی غذایی است كه مهم ترین عامل در كودكان كم سن است. در كودكان مبتلا به اگزما معمولاً خوردن شیر گاو یا تخم مر غ علایم را بدتر می كند. در كودكان بزرگتر و بزرگسالان گرد و غبار خانه و همچنین حساسیت به گربه و سگ هم ممكن است در بیماری دخیل باشد. بالاخره برخی از میكروبها مثل «میكروب استافیلوكوك» ممكن است باعث شیوع ناگهانی اگزمای شدید شوند.التهاب پوستی ناشی از تماس، معمولاً تنها بزرگسالان را گرفتار می كند. در این بیماری پوست به تماس با یك ماده شیمیایی واكنش نشان می دهد. تماس با یك ماده شیمیایی ممكن است به علت حساسیتی كه فرد به آن دارد باعث التهاب پوست شود؛ یا اینكه آن ماده شیمیایی مثلاً مایع ظرفشویی، چربی طبیعی پوست را از بین ببرد و باعث خشكی، قرمزی، ترك خوردن و خارش پوست شود. اگزما بیماری بسیار شایعی است. از هر ۱۲ نفر بزرگسال یك نفر و از هر ۸ كودك یك نفر آنها در زمانی از عمرشان دچار اگزما می شوند. شایع ترین مواد شیمیایی كه باعث التهاب پوست تماسی ناشی از آلرژی می شوند به شرح زیر هستند:
•نیكل كه در جواهرات یا در زیپ، دكمه، قلاب یا قزن لباس ها وجود دارد
•لاستیك و مواد مصنوعی مثل سیمان، حلالها و چسبها.
•بعضی از اجزای مواد آرایشی، رنگ موها و عطر ها.
شایع ترین موادی كه باعث التهاب پوستی ناشی از تماس می شوند به شرح زیر هستند:
•صابون، مواد پاك كننده و نرم كننده های پارچه.
•شامپو ها
•مواد ضدعفونی كننده و سفید كننده.
علامت اصلی اگزما در بزرگسالان، خشكی، خارش، التهاب پوست و پوسته ریزی آن است. در كودكان ممكن است پوست مرطوب و ترشح كننده باشد و بعد با اضافه شدن میكروبها زرد زخم به وجود آید.وسعت و شدت بیماری در افراد مختلف، متفاوت است و ممكن است به صورت قرمزی و خارش یك منطقه كوچك در بدن باشد یا نواحی وسیعی از بدن ملتهب شود و خارش تحمل ناپذیری به وجود آورد. جای تعجب نیست كه افراد مبتلا به اگزمای شدید دچار افسردگی، كاهش عزت نفس یا مشكلات تحصیلی و كاری می شوند. افراد مبتلا به اگزما در عین حال به تبخال و زگیل _ دو بیماری ویروسی پوست _ حساس تر از افراد عادی هستند. نكته دیگری كه باید به آن توجه داشت این است كه متأسفانه بیش از نیمی از كودكان كه اگزمای گسترده ناشی از آلرژی دارند با افزایش سن و بهبود اگزما دچار آسم می شوند.در موارد التهاب پوست ناشی از تماس، باید سعی كنید عامل تحریك كننده را پیدا كنید و از تماس پوستی با آن اجتناب كنید. در كلینیك های آلرژی نیز تست هایی به صورت مشمع های پوستی برای كشف عامل بیماری وجود دارد. اگر مبتلا به اگزمای ناشی از حساسیت باشید با مراجعه به متخصص آلرژی و انجام تست های خاص برای مواد آلرژی زای غذایی یا تنفسی، عامل حساسیت زا مشخص می شود تا بتوان اقدامات عملی برای اجتناب از آن انجام داد. درمان «التهاب پوستی ناشی از تماس» اجتناب كامل از ماده محرك و درمان قرمزی و دانه های پوستی موجود با پماد های كورتونی ضعیف و نرم كننده های وازلینی است. درمان اگزمای حساسیتی اندكی مشكل تر است و ممكن است مجموعه ای از درمان ها را لازم داشته باشد. در این موارد مقادیر دلخواهی از نرم كننده های پوستی مثل كرم ها، پماد ها و لوسیون های مرطوب كننده و روغن های حمام را باید مرتباً روی پوست مالید تا پوست نرم و مرطوب شوند.در هنگام شدت گرفتن علایم می توان از كرم های كورتونی برای كاهش دادن التهاب استفاده كرد. برای رفع خارش ممكن است قرص های آنتی هیستامین برای شما تجویز شود كه با توجه به این كه قرص تا حدی خواب آلودگی ایجاد می كند، خواب شب را برای شما راحت تر می كند. پزشك در موارد بسیار شدید ممكن است برای مدت كوتاهی قرص های خوراكی كورتون را تجویز كند. در صورت عفونت در محل اگزما و ایجاد زرد زخم و بدتر شدن اگزما ناشی از میكروب استافیلوكوك، ممكن است مصرف آنتی بیوتیك ضرورت پیدا كند. باند های مرطوب كه به طور آماده شده در دارو خانه ها به فروش می رسد به خصوص در مورد كودكان ممكن است كمك كننده باشد. در این موارد پس از مالیدن كرم نرم كننده یا كورتونی با باند های مرطوب، محل را پانسمان می كنید، به این ترتیب هم جذب كرم ها بهتر می شود هم خارش تسكین می یابد و هم از خاراندن پوست توسط كودك جلوگیری می شود.از دارو های گیاهی مختلفی هم برای درمان اگزما استفاده شده است كه تأثیر آنها در افراد مختلف فرق می كند. ضمناً باید توجه داشته باشید كه هر «داروی گیاهی» یا «طبیعی» ضرورتاً بی خطر نیست و باید در مورد استفاده از آنها با پزشك تان مشورت كنید.به تازگی چند كرم غیر كورتونی وارد بازار دارویی شده اند كه در عین حال كه عوارض دارو های كورتونی را ندارند، به نظر می رسد در درمان اگزماها در مناطق حساس پوست مثل صورت بسیار مؤثر باشند. از جمله آنها كرم های «تاكرولیموس» و «پیمكرولیموس» را می توان نام برد كه با تنظیم دستگاه ایمنی بدن اگزما را درمان می كنند.با انجام بعضی از كارهای ساده می توانید علایم اگزمای حساسیتی را تشكیل دهید:
• حمام آب ولرم بگیرید و از مواد نرم كننده استفاده كنید، ولی حمام خود را طولانی نكنید. با ملایمت با حوله پوست تان را خشك كنید، اما هرگز قسمت هایی از پوست كه مبتلا به اگزما است را با مالیدن حوله روی آنها، خشك نكنید.
• از استفاده صابون و مواد پاك كننده و شامپو روی پوست مبتلا اجتناب كنید _ به جای صابون از كرم های مرطوب كننده و آبدار استفاده كنید.
• لباس های زیر یا سایر لباس هایی را كه با پوست تماس دارند را از جنس كتان انتخاب كنید. از پارچه های پشمی یا پلی استر پرهیز كنید.
• لباس های تنگ نپوشید.
• ناخن هایتان را كوتاه كنید و هیچ گاه پوست مبتلا را نخارانید.
• ورزش هایی را كه باعث تعریق زیاد می شوند كنار بگذارید.
• سعی كنید آرامش خود را حفظ كنید. استرس باعث بدتر شدن اگزما می شود.
برای پیشگیری از اگزمای پوستی بهترین راه، استفاده مكرر از نرم كننده های پوستی است كه بهتر است پس از حمام روی پوست مالیده شوند.
• آسم
«آسم» شكل تنفسی آلرژی است. آسم راه های هوایی كوچك داخل ریه ها را گرفتار می كند كه هوا را به ریه ها وارد و از آن خارج می كند. راه های هوایی ریه در آسم ملتهب، متورم و باریك می شوند و مقدار زیادی خلط در آنها جمع می شود. در مورد آسم هم مانند بسیاری از آلرژی های دیگر سابقه ابتلای خانوادگی وجود دارد. یك عامل دیگر كه در ابتلای كودكان به آسم مؤثر دانسته شده است سیگار كشیدن مادر در دوران بارداری یا در زمان شیردهی با پستان است. یكی از شایع ترین عوامل مستعد كننده به آسم، آلرژی به حشرات بسیار ریزی است كه با چشم دیده نمی شوند و در گرد و غبار همه خانه ها وجود دارند و به آنها هیوه یا مایت می گویند. همچنین هاگ كپك ها، گرده های گیاهی و حیوانات خانگی و گاهی آلرژی غذایی زمینه ساز آسم می شوند.
عوامل تحریك كننده حمله آسم به شرح زیر هستند:
• عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا.
• سیگار كشیدن در خانه.
•بعضی از ورزش ها مانند دویدن.
•قرار گرفتن در معرض هوای سرد.
•دارو هایی كه حاوی آسپرین باشند.
•نوشابه هایی كه حاوی دی اكسید سولفور باشند.
علایم اصلی آسم: سرفه، خس خس سینه، تنگ تنفسی و احساس سنگینی روی قفسه سینه است. دو دسته درمان اصلی برای آسم وجود دارد: یكی درمان های تسكین دهنده و دیگری درمان های پیشگیری كننده. دارو های ضد آسم معمولاً از طریق دستگاه های مختلفی مصرف می شوند كه به بیمار امكان می دهند با نفس كشیدن دارو را از دهان وارد ریه ها كند. اگر به اسپری های ضد آسم محفظه های پلاستیكی مخصوصی كه در داروخانه ها موجودند را اضافه كنید، میزان دارویی كه وارد ریه ها می شود زیاد و در نتیجه تأثیر آن بیشتر می شود. داروهای تسكین دهنده آسم، گشاد كننده های مجرای هوایی نامیده می شوند. این دارو ها با شل كردن عضلات اطراف راه های هوایی در ریه ها، باعث گشاد شدن آنها و راحتی تنفس می شوند. این دارو ها را كه معمولاً به صورت اسپری های مخصوص هستند، براساس دستور پزشك باید استفاده كرد. قبل از تحرك بدنی یا ورزش بهتر است از اسپری خود استفاده كنید تا ضمن ورزش دچار تنگی نفس نشوید.دارو های پیشگیری كننده آسم معمولاً به صورت اسپری های كورتونی ملایم هستند كه التهاب درون راه های هوایی و حساسیت آنها را كاهش می دهند. بنابراین احتمال واكنش بدن نسبت به ماده محرك را كم می كنند. چون مدت اثر این دارو ها محدود است باید به طور مرتب مطابق دستور پزشك استفاده شوند. در بسیاری از موارد تركیبی از دارو های پیشگیری كننده و تسكین دهنده طولانی اثر به خصوص در موارد شدید آسم مورد استفاده قرار می گیرد. مثلاً تركیبی از داروی تسكین دهنده سالبوتامول و داروی پیشگیری كننده بكلومتازون. در موارد بسیار شدید آسم ممكن است دوره كوتاهی از قرص كورتونی خوراكی توسط دكتر توصیه شود تا التهاب راه های هوایی كاهش یابد.دارو های خوراكی تئوفیلین و آمینوفیلین كه زمانی از جمله پرمصرف ترین دارو ها برای درمان آسم بودند، امروزه به ندرت به كار می روند چرا كه عوارض جانبی ناخوشایندی دارند و دارو های بهتری در دسترس است.یك گروه دارویی جدید كه به خصوص در مورد آسم ناشی از حساسیت به آسپرین و افراد مبتلا به حملات مكرر آسم مفید هستند، گروه «آنتاگونیست های لوكوترین ها» هستند كه به صورت خوراكی مصرف می شوند. برخلاف تصور عموم، تمرین های تنفسی یا فیزیوتراپی تنفسی برای آسم مفید نیستند. تأثیر داروهای ضد آسم بر روی شما ممكن است در طول زمان كم شوند و لازم باشد با مراجعه به پزشك نوع یا مقدار مصرف آنها را تغییر داد. علایم زیر از این لحاظ هشدار دهنده هستند:
• در مواردی كه دستگاه مخصوصی حداكثر جریان هوا را در ریه های شما اندازه گیری می كند و می توان از فروشگاه های لوازم پزشكی انواع مورد مصرف خانگی آنها را خرید، كه نشان می دهد هوای كمتری وارد ریه های شما می شود.
•در صورتی كه مجبور شوید اسپری ضد آسم خود را در دفعات بیشتر از معمول استفاده كنید.
•اگر شب ها با تنگی نفس از خواب بیدار شوید.
•اگر نتوانید فعالیت های روزمره تان را انجام دهید.
اگر به بیماری برخورد كردید كه دچار حمله آسم شده است، آرامش خود را حفظ كنید. مطمئن شوید كه او از اسپری خودش استفاده كرده است. به حرف های او توجه كنید، به او اطمینان دهید و او را ترغیب كنید كه تنفس های آرام و عمیق انجام دهد. اگر دستگاه اندازه گیری جریان هوای تنفسی موجود است وضعیت بیمار را به كمك آن بررسی كنید. اگر پس از ۱۰ دقیقه از مصرف اسپری تسكین دهنده آسم تأثیری مشاهده نشد یا دستگاه اندازه گیری جریان هوای تنفسی كمتر از ۵۰ درصد از مقدار مورد انتظار را نشان داد باید فوراً پزشك و آمبولانس را خبر كنید. همچنین اگر حال بیمار رو به وخامت رفت و قادر به صحبت كردن نبود باید فوراً به اورژانس اطلاع داد. برای پیشگیری از حمله آسم باید داروی پیشگیری كننده را مرتباً استفاده كرد و از عوامل محرك اجتناب كرد. خود بیمار می تواند با دستگاه اندازه گیری جریان هوای تنفسی وضعیت خود را تحت نظارت داشته باشد. اگر آسم ناشی از آلرژی به ماده خاصی باشد، باید این ماده را از راه تست های خاص یافت و از آن پرهیز كرد. به یاد داشته باشید حتی در صورتی كه دچار حملات روزمره آسم نمی شوید باید استفاده از داروی پیشگیری كننده را ادامه دهید، نباید منتظر وخیم شدن بیماری ماند و آنگاه از داروها استفاده كرد.
آلژری نسبت به سم زنبور
واكنش های آلرژی نسبت به نیش زنبور بسیار شایع است. خطرناك ترین و عمده ترین عامل آلرژی، نیش زنبورهای وحشی است و آلرژی نسبت به زنبور عسل كه بیشتر در میان زنبورداران دیده می شود در رده دوم قرار می گیرد. برای بروز آلرژی لازم است فرد یك بار به وسیله زنبور وحشی یا زنبور عسل گزیده شود و سپس حداكثر تا ۶ هفته وقت می گیرد تا حساسیت به وجود آید. بنابراین در اولین گزش، آلرژی رخ نمی دهد. زنبورهای وحشی می توانند چند بار انسان را بگزند، در حالی كه زنبورهای عسل هنگام نیش زدن، نیش خود را در پوست به جای می گذارند و بلافاصله می میرند.در اغلب موارد نیش زدن زنبور باعث تورم و درد در محل به خاطر یك واكنش سمی غیرحساسیتی به زهر زنبور می شود. واكنش های حساسیتی به نیش زنبور ممكن است خفیف باشد و با درد و قرمزی موضعی پوست همراه باشد. در عین حال ممكن است واكنشی عمومی تر به همراه تورم، كهیر و قرمزی باشد كه دو مفصل را در برمی گیرد. در موارد شدیدتر ممكن است كل بدن دچار تورم شود، تورم عروقی منتشر، اشكال تنفس و آنافیلاكسی شدید با شوك و سقوط فشار خون به وجود می آید. واكنش آلرژی نسبت به سم زنبور در طول ده دقیقه پس از گزیده شدن به وجود می آید. واكنش های شدید حساسیتی تهدید كننده حیات در افراد دارای آلرژی شدید، در افراد مسن، در افراد مبتلا به بیماری های قلبی و عروقی و در موارد گزش های متعدد ممكن است روی دهد. در موارد واكنش های خفیف به سم زنبور تنها مصرف قرص های آنتی هیستامین كافی است، در حالی كه در موارد واكنش های شدیدتر یا آنافیلاكسی ممكن است احیای بیمار به تزریق آدرنالین، آنتی هیستامین، قرص های خوراكی كورتون و تزریق سرم نیاز داشته باشد. همه افرادی كه به نیش زنبور آلرژی دارند باید دستبندهای هشدار پزشكی (كه وجود حساسیت بر روی آن ثبت شده است) و نیز یك سرنگ خودكار تزریق آدرنالین همراه داشته باشند. با استفاده تست خراش پوستی می توان آلرژی فرد به سم زنبور وحشی یا عسل را تشخیص داد. متأسفانه این تست به اندازه تست ها برای مواد آلرژی زای تنفسی دقیق نیست.برای پیشگیری از آلرژی به سم زنبور نكات زیر را رعایت كنید:
•در تابستان ها از محل هایی كه زنبورهای وحشی در آنها فراوانند، به خصوص محل های پیك نیك، آشغالدانی ها و مكان های صرف غذا دوری كنید.
•در بیرون از خانه از نوشیدن مایعات شیرین و چسبناك خودداری كنید.
•اگر زنبوری به شما نزدیك می شود، وحشت زده نشوید، به جای این كه بی حركت بایستید یا به آرامی از او دور شوید، با زدن ضربه ای او را بكشید.
•هرگز پس از نیش زنبور ورزش نكنید یا حمام داغ نگیرید چرا كه ممكن است واكنش به سم زنبور تشدید شود. اگر به كسی برخوردید كه دچار آلرژی شدید (آنافیلاكسی) شده است، فوراً كمك خبر كنید، احیای قلبی و ریوی انجام دهید و در صورت امكان به او آدرنالین تزریق كنید.
روش های حساسیت زدایی از آلرژی نسبت به سم زنبور بسیار مؤثر هستند. در این روش درمانی تزریق هایی برای حساسیت زدایی در یك دوره ۳ تا ۵ ساله انجام می شود كه معمولاً به بهبودی كامل آلرژی منجر خواهد شد. این درمان باید تنها در كلینیك های تخصصی آلرژی انجام شود چرا كه ممكن است واكنش های شدیدی در هنگام تزریق به وجود آید.
• آنافیلاكسی (آلرژی شدید و عمومی)
آنافیلاكسی یا شوك آنافیلاكسی، یك واكنش ناگهانی و خطرناك آلرژی است كه همه بدن را دربر می گیرد. درمان فوری این عارضه ضروری است وگرنه ممكن است بیمار به علت اختلال گردش خون و قلب بمیرد. در حال حاضر دقیقاً معلوم نیست كه چرا عده ای از افراد به آنافیلاكسی دچار می شوند، اما آنافیلاكسی معمولاً در افرادی رخ می دهد كه سابقه آلرژی دارند.گردو، بادام، فندق و سایر میوه های دارای مغز خوراكی، خوراكی هایی هستند كه بیش از همه در افراد مستعد ممكن است آنافیلاكسی ایجاد كنند. همچنین ماهی، صدف، تخم مرغ و لبنیات نیز ممكن است آلرژی های شدید به وجود آورند. در افراد حساس حتی خوردن مقدار اندكی از این غذاها ممكن است به آنافیلاكسی منجر شود. آلرژی به نیش زنبور و نیز آلرژی به داروهایی مثل آنتی بیوتیك ها ممكن است آنافیلاكسی ایجاد كند. آنافیلاكسی مجموعه ای از علایم را ایجاد می كند كه در تركیب با هم به یك واكنش شدید حساسیتی عمومی همراه با اشكال تنفسی و كاهش فشار خون منتهی می شود. واكنش اولیه تورم و خارش در محل ورود ماده آلرژی زا به بدن است. برای مثال در آلرژی غذایی، دهان و گلو دچار تورم و خارش می شود یا در حساسیت به سم زنبور محل گزیدگی به شدت تورم پیدا می كند و خارش شدیدی به وجود می آید. سپس به سرعت دانه های پوستی خارش داری، سراسر بدن را می پوشاند. صورت و بافت های نرم از جمله مخاط راه های هوایی متورم می شوند و فرد اشكال تنفسی پیدا می كند. بیمار به شدت هیجان زده است و احساس می كند كه «دارد می میرد»، فشار خون شروع به پایین آمدن می كند و فرد هوشیاری خود را از دست می دهد. این علایم به سرعت و در طول چند دقیقه پس از تماس با ماده حساسیت زا ظاهر خواهند شد. آنافیلاكسی باید به فوریت درمان شود زیرا انسداد مجاری تنفسی و افت فشار خون به سرعت رخ می دهد. درمان اورژانس شامل تزریق داروی آدرنالین است كه فشار خون را بالا می برد، اختلال تنفسی را برطرف می كند و تورم را كاهش می دهد، بیمار در این صورت معمولاً به سرعت بهبود می یابد. در هر حال مبتلایان به آنافیلاكسی باید برای بررسی بیشتر به بیمارستان برده شوند، زیرا هنگامی كه اثر آدرنالین تمام می شود، ممكن است درمان های بیشتری از جمله آنتی هیستامین ها، داروهای كورتونی و گاهی اكسیژن و تزریق سرم لازم باشد. در برخورد با بیمار دچار آنافیلاكسی نكات زیر را رعایت كنید:
•اگر شخص هوشیار است و مشكل تنفس دارد، به او كمك كنید بنشیند. اگر بیمار به علت كاهش فشار خون دچار شوك شده است، بهتر است دراز بكشد و پاهایش بالا برده شوند.
•اگر شخص به هوش نیست وضع تنفس او را ارزیابی كنید و او را به پهلو بخوابانید.
• اگر مطمئن هستید كه او به علت حساسیت دچار آنافیلاكسی شده است، ببینید كه سرنگ آدرنالین در دسترس هست یا نه. در صورت لزوم به بیمار در تزریق آن به داخل عضله ران كمك كنید.
• فوراً اورژانس را خبر كنید تا بیمار به بیمارستان منتقل شود.
برای پیشگیری از آنافیلاكسی، در صورتی كه حساسیت شدید در ماده ای در شما تشخیص داده شده است، همیشه باید سرنگ خودكار تزریق آدرنالین و نیز سایر داروهای تجویز شده را به همراه داشته باشید. همچنین باید به اطرافیان، همكاران و بستگان خود اطلاعات لازم در مورد بیماری خود و نحوه درمان آن را بدهید. اطمینان حاصل كنید كه تاریخ مصرف داروهایتان نگذشته باشد و یك دستبند یا گردنبند هشدار پزشكی بپوشید كه بیماری شما روی آن ثبت شده باشد.
•در بیرون از خانه از نوشیدن مایعات شیرین و چسبناك خودداری كنید.
•اگر زنبوری به شما نزدیك می شود، وحشت زده نشوید، به جای این كه بی حركت بایستید یا به آرامی از او دور شوید، با زدن ضربه ای او را بكشید.
•هرگز پس از نیش زنبور ورزش نكنید یا حمام داغ نگیرید چرا كه ممكن است واكنش به سم زنبور تشدید شود. اگر به كسی برخوردید كه دچار آلرژی شدید (آنافیلاكسی) شده است، فوراً كمك خبر كنید، احیای قلبی و ریوی انجام دهید و در صورت امكان به او آدرنالین تزریق كنید.
روش های حساسیت زدایی از آلرژی نسبت به سم زنبور بسیار مؤثر هستند. در این روش درمانی تزریق هایی برای حساسیت زدایی در یك دوره ۳ تا ۵ ساله انجام می شود كه معمولاً به بهبودی كامل آلرژی منجر خواهد شد. این درمان باید تنها در كلینیك های تخصصی آلرژی انجام شود چرا كه ممكن است واكنش های شدیدی در هنگام تزریق به وجود آید.
• آنافیلاكسی (آلرژی شدید و عمومی)
آنافیلاكسی یا شوك آنافیلاكسی، یك واكنش ناگهانی و خطرناك آلرژی است كه همه بدن را دربر می گیرد. درمان فوری این عارضه ضروری است وگرنه ممكن است بیمار به علت اختلال گردش خون و قلب بمیرد. در حال حاضر دقیقاً معلوم نیست كه چرا عده ای از افراد به آنافیلاكسی دچار می شوند، اما آنافیلاكسی معمولاً در افرادی رخ می دهد كه سابقه آلرژی دارند.
گردو، بادام، فندق و سایر میوه های دارای مغز خوراكی، خوراكی هایی هستند كه بیش از همه در افراد مستعد ممكن است آنافیلاكسی ایجاد كنند. همچنین ماهی، صدف، تخم مرغ و لبنیات نیز ممكن است آلرژی های شدید به وجود آورند. در افراد حساس حتی خوردن مقدار اندكی از این غذاها ممكن است به آنافیلاكسی منجر شود. آلرژی به نیش زنبور و نیز آلرژی به داروهایی مثل آنتی بیوتیك ها ممكن است آنافیلاكسی ایجاد كند. آنافیلاكسی مجموعه ای از علایم را ایجاد می كند كه در تركیب با هم به یك واكنش شدید حساسیتی عمومی همراه با اشكال تنفسی و كاهش فشار خون منتهی می شود. واكنش اولیه تورم و خارش در محل ورود ماده آلرژی زا به بدن است.
برای مثال در آلرژی غذایی، دهان و گلو دچار تورم و خارش می شود یا در حساسیت به سم زنبور محل گزیدگی به شدت تورم پیدا می كند و خارش شدیدی به وجود می آید. سپس به سرعت دانه های پوستی خارش داری، سراسر بدن را می پوشاند. صورت و بافت های نرم از جمله مخاط راه های هوایی متورم می شوند و فرد اشكال تنفسی پیدا می كند. بیمار به شدت هیجان زده است و احساس می كند كه «دارد می میرد»، فشار خون شروع به پایین آمدن می كند و فرد هوشیاری خود را از دست می دهد. این علایم به سرعت و در طول چند دقیقه پس از تماس با ماده حساسیت زا ظاهر خواهند شد. آنافیلاكسی باید به فوریت درمان شود زیرا انسداد مجاری تنفسی و افت فشار خون به سرعت رخ می دهد. درمان اورژانس شامل تزریق داروی آدرنالین است كه فشار خون را بالا می برد، اختلال تنفسی را برطرف می كند و تورم را كاهش می دهد، بیمار در این صورت معمولاً به سرعت بهبود می یابد. در هر حال مبتلایان به آنافیلاكسی باید برای بررسی بیشتر به بیمارستان برده شوند، زیرا هنگامی كه اثر آدرنالین تمام می شود، ممكن است درمان های بیشتری از جمله آنتی هیستامین ها، داروهای كورتونی و گاهی اكسیژن و تزریق سرم لازم باشد. در برخورد با بیمار دچار آنافیلاكسی نكات زیر را رعایت كنید:
•اگر شخص هوشیار است و مشكل تنفس دارد، به او كمك كنید بنشیند. اگر بیمار به علت كاهش فشار خون دچار شوك شده است، بهتر است دراز بكشد و پاهایش بالا برده شوند.
•اگر شخص به هوش نیست وضع تنفس او را ارزیابی كنید و او را به پهلو بخوابانید.
• اگر مطمئن هستید كه او به علت حساسیت دچار آنافیلاكسی شده است، ببینید كه سرنگ آدرنالین در دسترس هست یا نه. در صورت لزوم به بیمار در تزریق آن به داخل عضله ران كمك كنید.
• فوراً اورژانس را خبر كنید تا بیمار به بیمارستان منتقل شود.
برای پیشگیری از آنافیلاكسی، در صورتی كه حساسیت شدید در ماده ای در شما تشخیص داده شده است، همیشه باید سرنگ خودكار تزریق آدرنالین و نیز سایر داروهای تجویز شده را به همراه داشته باشید. همچنین باید به اطرافیان، همكاران و بستگان خود اطلاعات لازم در مورد بیماری خود و نحوه درمان آن را بدهید. اطمینان حاصل كنید كه تاریخ مصرف داروهایتان نگذشته باشد و یك دستبند یا گردنبند هشدار پزشكی بپوشید كه بیماری شما روی آن ثبت شده باشد.

منبع : واحد مرکزی خبر