نگاهی به اجلاس هشت کشور صنعتی

گروه هشت شامل هشت کشور صنعتی ژاپن ، آمریکا، فرانسه ، آلمان ، ایتالیا، انگلیس ، کانادا و روسیه است که هسته اصلی آن در جریان بحران افزایش بهای نفت در سال ۱۹۷۵ میلادی ( ۱۳۵۴ ه.ش ) و با هدف حل مشکلات جهانی تشکیل شد.
این گروه هرساله نشستی را در کشورهای مختلف برگزار می کند. کشورهای عضو این گروه در مجموع حدود ۶۵ درصد اقتصاد جهان را در دست دارند. در نشست امسال علاوه بر سران هشت کشور صنعتی ، سران ۱۴ کشور بزرگ دیگر جهان همچون چین، هند، برزیل، مکزیک، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، اندونزی و استرالیا نیز شرکت کردند. بنابراین در این دور از نشست سران گروه ،۸ در مجموع رهبران ۲۲ کشور حضور پیدا کردند که در تاریخ حدود ۳۰ سال این گروه ، در بالاترین سطح قرار دارد. به گزارش ایرنا، در طول سه روز از برگزاری این نشست موضوع های مهمی مورد بررسی قرار گرفت.مسائل آفریقا، بحران های انرژی، موادغذایی و زیست محیطی مهم ترین موضوع هایی بود که در این اجلاس مورد بحث و بررسی قرار گرفت. حضور گسترده کشورهای درحال توسعه در این نشست، نشان دهنده این است که بحران جهانی کنونی، پیچیده شده و حل آن تنها به وسیله هشت کشور پیشرفته صنعتی امکان پذیر نیست و جلب همکاری دیگر کشورهای بزرگ جهان به ویژه چین و هند ضروری است. سخنان برخی از مقام های ارشد کشورهای عضو گروه ۸ مانند انگلیس و فرانسه در زمینه ضرورت افزایش توانایی های این گروه از طریق همکاری با کشورهای بزرگ درحال توسعه و در نهایت افزایش دادن شمار کشورهای عضو گروه ،۸ بیانگر این موضوع است . از سوی دیگر می توان گفت ، نشست سران گروه ۸ به غیر از بازیگران اصلی آن که سران کشورهای بزرگ جهان است ، یک چهره متفاوت دیگر نیز دارد که محور آن نهاد های مردمی غیردولتی از سراسر جهان است.
از این رو در این دور از نشست سران گروه ۸ در ژاپن ، هزاران نفر از اعضای گروه های مردمی غیردولتی نیز حضور یافتند و خواسته ها و مواضع خود را اعلام کردند. بزرگترین گردهمایی این نهادهای مردمی هفته جاری در پارکی در شهر شمالی «ساپورو » در ژاپن برگزار شد که در آن حدود دو هزار و ۵۰۰ نفر حضور یافتند. برخی گروه های غیردولتی شرکت کننده دراین گردهمایی ، گروه های آشنایی هستند که در نشست سال گذشته میلادی (۲۰۰۷) سران گروه ۸ در آلمان نیز فعالیت های آنها چشمگیر بود. این گروه ها آرمان ها و شعارهای مختلفی دارند که در میان آنها مخالفت با جنبش جهانی شدن ، اعتراض به ساختار اقتصادی کنونی جهان ، متوقف کردن روند گرم شدن کره زمین و ضرورت از میان بردن فاصله طبقاتی در میان مردم کشورهای پیشرفته و مردم کشورهای در حال توسعه به چشم می خورد. حضور گسترده گروه های مردمی دراین دور از نشست سران گروه ۸ در ژاپن سبب شد تا پلیس این کشور هم زمان با اجازه دادن به برگزاری فعالیت های قانونی از سوی این گروه ها، تدابیر امنیتی شدیدی را نیز برای پیشگیری از بحران های غیرمنتظره بیندیشند.
از سوی دیگر شهرداری های شهرهای استان هکایدو نیز برای این که مشکلی در زمینه اسکان اعضای این گروه های ایجاد نشود، درهای برخی از تأسیسات عمومی خود همچون پارک ها و اردوگاه ها را به روی آنها باز کردند. نشست سران کشورهای پیشرفته صنعتی عضو گروه ۸ در پایان نشست ویژه خود بیانیه ای در زمینه مشکلات موجود در جهان صادرکرد که یکی از مهم ترین بندهای آن بحران گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوایی است . در این بیانیه خواسته شده است که این موضوع در سازمان ملل متحد مورد مذاکره قرار گیرد و به تصویب برسد. در این بیانیه کشورهای پیشرفته صنعتی ، بر اهمیت مشارکت کشورهای بزرگ در حال توسعه همچون چین و هند برای کاهش دادن حجم انتشار گازهای گلخانه ای به ویژه گاز دی اکسید کربن ، تأکید شده است .
این بیانیه همچنین افزوده است که کشورهای گروه ۸ در راستای برنامه های میان مدت ، هر کدام به صورت بلند پروازانه برای کاهش دادن حجم انتشار گازهای گلخانه ای ، اهدافی را تعیین کنند. یکی دیگر از بندهای بیانیه سران گروه ۸ مربوط به اوضاع اقتصادی جهان بود که محور آن مساله افزایش نرخ تورم در سطح جهان است . در این بند نسبت به تأثیر افزایش بهای نفت خام و خواروبار در بالا بردن نرخ تورم نگرانی شدیدی نشان داده شده است . سران گروه ۸ در این بیانیه این پیام را گنجانده اند که برای حفظ استواری و رشد اقتصاد جهانی به صورت تک تک و یا به طور مشترک تدابیر شایسته را به اجرا می گذارند. بیانیه با اشاره به این که آثار بحران در بازار مالی جهان هنوز باقی مانده است ، از نهادی های نظارتی دولتی و غیردولتی کشورها و سازمان های بین المللی خواسته است که توصیه های همایش ثبات ساختار مالی (اف . اس . اف ) را که در اوایل بهار گذشته منتشر شد هر چه زودتر به اجرا بگذارند. گروه هشت همچنین تأکید کرده است که روند جهانی شدن ، یکی از محرک های مهم برای پیشرفت اقتصاد جهان است .
برپایه بیانیه پایانی، برای این که همه شهروندان کره زمین از دستاوردهای روند جهانی شدن بهره برند، باید در ابعاد سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی تلاش های لازم انجام شود. در نشست پایانی سران گروه هشت همچنین تأکید شده است که تولید و مصرف کنندگان انرژی در سود و زیان مشترک بوده و به همین دلیل آنها گفتگو و همکاری با یکدیگر را تقویت کنند. در این بیانیه پیشنهاد شده است که برای حفظ امنیت در بخش انرژی ، یک همایش بین المللی برگزار شود که در آن در زمینه افزایش کارآیی استفاده از انرژی و به بهره برداری رساندن فناوری ها ی نوین گفتگو و درباره آن تبادل نظر شود. سران گروه ۸ دراین بیانیه نسبت به بازتاب های منفی ناشی از افزایش شتابان بهای نفت خام بر اقتصادی جهانی نیز نگرانی شدیدی نشان داده و برای حل بحران انرژی خواستار اندیشیدن تدابیر کوتاه و میان مدت شده اند. افزایش تولید و پالایش نفت خام در تأسیسات کنونی و تضمین فضایی با ثبات برای سرمایه گذاری در میادین جدید نفت و گازی در کشورهای نفت خیز ، نمونه ای از این تدابیر اعلام شده است .
● تأکید بر اهمیت نپذیرفتن
هیچ گونه فشار سیاسی بر بازار انرژی و تشویق کشورها به شفاف سازی بازار عرضه و تقاضا در بخش انرژی نیز از دیگر بندهای بیانیه سران گروه ۸ در ژاپن است . تلاش برای پیشگیری از گسترش تسلیحات هسته ای و کاهش آن در جهان نیز از دیگر نکات مهم بیانیه سران گروه ۸ است . در این بیانیه حمایت از حل مساله اتباع ربوده شده ژاپنی از سوی نیروهای امنیتی کره شمالی و عاری سازی شبه جزیره کره از سلاح هسته ای در چارچوب نشست شش جانبه نیز گنجانده شده است . در بیانیه سران گروه ۸ همچنین بندی در باره برنامه هسته ای ایران گنجانده شده و از تلاش های کشورهای عضو گروه ۸ به ویژه ژاپن برای حل مسالمت آمیز مساله هسته ای ایران قدردانی شده است. «گفته می شود اجلاس جی هشت میزبان قدرتمندترین رهبران جهان شد اما به نظر می رسد که اجلاس رهبران قدرتمند جهان در ژاپن از اعتبار کمتری نسبت به دوره های پیشین برخوردار بوده است.»
روزنامه تایمز در گزارشی درباره این اجلاس نوشته است: گوردون براون، نخست وزیر انگلیس، یاسو فوکودا، نخست وزیر ژاپن و نیکولا سارکوزی، رئیس جمهور فرانسه همگی از محبوبیت خوبی در میان مردم کشورشان برخوردار نیستند. تنها چهار ماه تا آغاز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا جورج بوش، رئیس جمهور این کشور نیز به خوبی می داند که وی در جایگاهی قرار ندارد تا قول های درازمدت مطرح کند. دیمیتری مدودف، رئیس جمهور روسیه چهره جدید اجلاس جی هشت بود. مدودف نیز که گفته می شود آلت دست ولادیمیر پوتین رئیس جمهورروسیه است، نیز از قدرت لازم برخوردار نیست. در این میان فقط آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و سیلویو برلوسکنی، نخست وزیر جدید ایتالیا از سلامت سیاسی تثبیت شده ای برخوردارند. با این توصیفات حال چه انتظاراتی می توان از اجلاسی که قدرتش وابسته به تعاملات شخصی رهبرانش است، داشت ؟ تایمز افزوده است: «آمریکایی ها معتقدند که مذاکرات در مورد کاهش انتشارگازهای گلخانه ای بهتراست در یک گروه جداگانه تخصصی مثل یک نشست اقتصادی مهم انجام شود. آمریکایی ها از کشورهای در حال توسعه همچون چین و هند درخواست کرده اند که انتشار گازهای گلخانه ای در کشورشان را کاهش دهند.
این در حالی است که خودشان هنوزهیچ اقدامی دراین راستا انجام نداده اند. اروپایی ها نیز معتقدند که کشورهای توسعه یافته باید در ابتدا در مورد کاهش چشمگیر انتشار گازهای گلخانه ای متعهد شوند. درهمین راستا ژاپن «دیدگاه فوکودا» را مطرح کرده است. در اجلاس پیشین در آلمان، رهبران جی هشت اعلام کردند که موضوع کاهش انتشار گازهای گلخانه ای حداقل تا ۵۰ درصد تا سال ۲۰۵۰ به طور جدی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. اما با نگاهی به هسته اصلی احتمالی مذاکرات اخیر رهبران جی هشت این موضوع مطرح است که آیا لحن این مقامات لحنی جدی بوده یا ضعیف ؟ آیا فوکودا می تواند بوش را به جلوگیری چشمگیر از انتشار گازهای گلخانه ای در آمریکا متقاعد کند ؟ در اجلاس جی هشت در سال ۲۰۰۵ در اسکاتلند رهبران این گروه قول دادند که کمک های فرامرزی گروه هشت کشور صنعتی دنیا را به ۵۰ میلیارد دلار در هر سال تا سال ۲۰۱۰ افزایش بدهند.
● اعتراض های گسترده علیه اجلاس جی هشت
یکی از اتفاقات همیشگی در زمان برگزاری اجلاس جی هشت اعتراض های مردمی علیه این گروه بوده است اما به نظر می رسد که شدت تنش ها و برخوردها در این اعتراض همانند اعتراض های سال قبل نیست. حدود ۲۱ هزار پلیس ژاپنی در نزدیکی محل برگزاری این اجلاس مستقر شدند تا امنیت کامل را در زمان برگزاری این اجلاس برقرار کنند.

منبع : روزنامه ابرار اقتصادی