رقابت تولید فولاد در خاورمیانه

انتظار می‌رود كه تقاضا برای فولاد در عمان سالانه ۸۸۱۰ درصد افزایش داشته باشد (بر اساس مصرف سال ۲۰۰۵ كه بالغ بر ۶۲۸ هزار تن شد) تقاضا برای فولاد احتمالا امسال به ۹۳۲ هزار تن برسد و در سال ۲۰۱۰ نیاز به محصولات نهایی به ۰۱۱/۱ میلیون تن خواهد رسید، بنابراین تقاضا برای فولاد خام ۱۸/۰۸۸۱/۱ میلیون تن تا سال ۲۰۱۱ خواهد بود.
فرصت‌های كنونی در بخش آهن و فولاد در عمان به شرح زیر است:
▪ پروژهء توسعهء كارخانه‌های فولادسازی شدید، سوهارایست و الجزیره كه بیش‌ترین سهم نیازهای عمان را در آینده تامین خواهند كرد.
▪ توسعهء ظرفیت‌ها برای ورود به بازارهای خلیج( فارس)
▪ تولید مفتول برای بازارهای داخلی و صادراتی
▪ تامین نیاز صنایع لوله‌سازی
▪ تامین لوله‌های با قطر بزرگ برای بازارهای داخلی و خارجی
به گزارش معدن و توسعه وزیر تجارت و صنعت عمان اظهار كرد: اگر در چارچوب توافقنامهء منطقهء آزاد تجاری عرب بزرگ، تجارت بین اعراب آزاد شود طرح‌های توسعهء بیش‌تری به اجرا در خواهند آمد.
دبیر كل اتحادیهء آهن و فولاد عرب می‌گوید: دلیل انتخاب عمان به عنوان محل كنفرانس، رشد سریع فولادسازی در این كشور است. نامبرده اضافه كرد كه در این منطقه ۸۰ كارخانه جدید احداث خواهد شد كه ۲۰ مورد كارهای ساختمانی آن آغاز شده است. بخش خصوصی ۶۶ درصد از این سرمایه‌گذاری را به عهده گرفته است.
مدیرعامل شركت الطورقی عربستان سعودی اظهار كرد كه اتحادیهء آهن و فولاد عرب باید موانع تجاری در منطقه را برداشته و توافقنامهء منطقهء آزاد تجاری عرب بزرگ باید فعالیت‌ها و نفوذ بیشتری در منطقه داشته باشد. الطورقی اضافه كرد كه قادر به واردات فولاد بیش‌تری از كارخانهء فولادسازی او در انگلیس ( Thames Steel ) و یا اتحادیهء اروپا بدون پرداخت تعرفه است اما بین كشورهای عربی تعرفهء صادرات و واردات وجود دارد.
بیش‌ترین خشم او از این بود كه فرصت سرمایه‌گذاری او در پروژهء سنگ‌آهن موریتانی تكذیب شده بود. این پروژه یك سرمایه‌گذاری مشترك بین شركت معدن دولتی موریتانی( SNIM ) و شركت استرالیایی سرمایه‌گذاری Sphere است كه نمی‌تواند چندان برای این شركت اقتصادی باشد چون هزینهء حمل از غرب آفریقا به منطقهء خلیج گران‌تر از واردات از برزیل خواهد بود.
دو شركت بزرگ فولادسازی در منطقهء EZDK مصر و حدید عربستان است كه هر كدام مقالات خود را به سمینار ارایه دادند. در مقالهء EZDK به موضوع ادغام و خرید و جهانی شدن صنعت فولاد اشاره شد و در خصوص تهدیدات و فرصت‌های این تحولات برای تولیدكنندگان فولاد عرب مطالبی ارایه شد.
نتیجه‌گیری این بود كه با وجود رشد قابل ملاحظهء صنعت فولاد عرب طی چند سال گذشته، اما هنوز در حدی نیست كه بتواند روی روندهای جهانی فولاد تاثیری داشته باشد. با توجه به این‌كه ادغام و خرید شركت‌های بزرگی با كارایی و ظرفیت بالا به وجود می‌آورد كه می‌توانند در سطح جهانی رقابت كنند ولی شركت‌های فولادسازی عرب (به جز EZDK ) هنوز به صورت منطقه‌ای و از نظر مقیاس بسیار كوچك و محدود عمل می‌كنند. به هر حال پیش‌بینی می‌شودكه رونق كنونی در منطقه پس از افت قیمت نفت نهایتا از بین خواهد رفت، در آن زمان است كه نیاز به ادغام در صنعت آهن و فولاد عرب محسوس خواهد بود تا بتوان توان رقابت‌پذیری را در بازارهای جهانی افزایش داده و مازاد تولید را صادر كرد.
همان‌گونه كه اشاره شد EZDK در این میان استثناست كه شركت فولاد EZZ ۲۰۰۰ شركت ANSDK را خرید و بزرگ‌ترین شركت فولادسازی عرب را به وجود آورد كه در واقع ۷/۱ میلیون تن صادرات به بازارهای جهانی دارد.
حدید عربستان نیز بزرگ‌ترین كارخانهء فولادسازی عربستان و دومین كارخانهء بزرگ در منطقه‌است، تولید این شركت در سال ۲۰۰۶ به پنج میلیون تن رسید كه ۶۵ درصد تولید عربستان است. در عربستان در حال حاضر پنج كارخانهء فولادسازی وجود دارد كه كل ظرفیت آنان ۴۳/۸ میلیون تن محصولات تخت و طویل است. عربستان سعودی و شورای همكاری خلیج فارس( )GCC كشورهایی هستند كه از نظر صنعتی و ساختمانی در حال رشد بوده و نیاز این كشورها به آهن و فولاد روز به روز در حال افزایش است.
عربستان در ظرف چند سال آینده دو كارخانهء فولادسازی دیگر با كل ظرفیت ۲۵/۱ میلیون تن در سال احداث خواهد كرد كه پاسخگوی نیازهای آهن و فولاد این كشور خواهد بود برعكس آقای ایز مدیرعامل شركت فولاد مصر می‌گوید: «انتظار می‌رود كه افزایش قیمت نفت در جهان موجب افزایش رشد فعالیت‌های ساختمانی در منطقه خواهد شد. رییس هیات‌مدیرهء شركت اماراتی PJSC گفت كه در نظر دارد پروژهء آهن و فولاد شدید در سوهار عمان را اجرا كند.

هاشم باروتی

منبع : روزنامه سرمایه