زین‌الاسلام ، عبدالکریم بن هوازن بن عبدالملک بن طلحهٔ ابوالقاسم قشیری نیشابوری

جنسیت: مرد
تولد و وفات: (۳۸۶ -۴۶۵) قمری
محل تولد: استواء نیشابور (قاچون کنونی)
شهرت علمی و فرهنگی: صوفی ، فقیه ، محدث ، مفسر
مشهور به امام و استاد امام. از نظر اصول اشعری و از نظر فروع شافعی بود. نسبت وی از جانب پدر به قبیلهٔ قشیر‌بن کعب می‌رسید ، و از طرف مادر به سلمی منسوب بود. در ناحیهٔ ‌استواء نیشابور (قوچان کنونی) متولد شد. خاندان او از بزرگان دهقانان این ناحیه بودند. خود او نیز از محدثان به‌نام اهل تصوف بود. در کودکی پدر خود را از دست داد و در محضر درس ابوالقاسم یمانی ، پرورش یافت و مقدمات ادب فارسی و عربی را نزد او فرا گرفت ، بعدها به نیشابور رفت و ساکن شد ، از ابوحسین خفٌاف و ابونعیم اسفراینی و حاکم نیشابوری و ابوعبدالرحمن سلمی و دیگر ارباب حدیث و برگان صوفیه حدیث شنید و فقه را از ابوبکر محمدبن بکر طوسی و علم را از استاد ابوبکر بن فورک فرا گرفت و تصوف را از ابوعلی دقاق نیشابوری آموخت. پس از وفات وی با ابوعبدالرحمن سلمی معاشرت کرد و عاقبت استاد خراسان گردید. از شاگردان وی می‌توان به احمدبن اسماعیل جوهری که "رسالهٔ قشیریه" را بر قشیری خوانده و سمعانی از وی اجازه گرفته ، و سید اسماعیل جرجانی صاحب "ذخیرهٔ‌ خوارزمشاهی" و ابوعبدالله حسین‌بن احمد بیهقی ، ابوالقاسم فضل‌بن محمد عطار ابیوردی ، ابوالمظفر محمدبن احمد هروی و شعیب بن نوح رازی صوفی اشاره کرد. قشیری از معاصرین و منکران ابوسعید ابوالخیر بود که در نهایت به او گروید. آثار بسیاری از خود به‌جای گذاشته و در سرودن شعر به زبان عربی دست داشته است. طریقهٔ او در تصوف به‌واسطهٔ ابوعلی دقاق به جنید و معروف کرخی رسید. وی در نیشابور درگذشت و همان‌جا دفن شد. از آثار وی: "الرسالهٔ‌القشیریه" ، در علم تصوف و بیان روؤس مسائل علم باطن که مورد مراجعه و استناد بزرگان صوفیه و اهل ذوق است؛ "لطائف ‌الاشارات"؛ "التحبیر فی علم‌التذکیر"؛ "بلغهٔ المقاصد"؛ "التفسیر الکبیر"؛ یا "التیسیر فی التفسیر"؛ "آداب الصوفیه"؛ "عیون‌الاجوبهٔ فی فنون الاسئلهٔ"؛ "الاربعین"؛ "فصل‌الخطاب فی فضل النطق‌المستطاب"؛ "حیاهٔالارواح ‌و الدلیل ‌الی ‌طریق الصلاح".

منبع : مطالب ارسالی