سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا
خودسانسوری و تقویت رسانههای شایعه
وجود این همه جراید، نشریات با عنوانهای مختلف و تخصصی همه نشانهیی از نیاز روزافزون جامعه امروزی به اطلاعات و اخبار روز در تمامی زمینهها از جمله اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و... است. دكتر داود صفایی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد و پژوهشگر حوزه ارتباطات، بحث خبررسانی و فعالیت رسانههای جمعی در دنیای مدرن را به عنوان یكی از اقدامات اساسی برای رشد و توسعه جوامع میداند. به این مفهوم كه نمیتوان تصور كرد جامعهیی از رشد اقتصادی و اجتماعی برخوردار بوده اما برای این رشد از وسایل ارتباط جمعی استفاده نكرده باشد بنابراین كشورها ناچارند از وسایل ارتباط جمعی و خبرنگارانی كه در سطح بالایی از آزادی باشند، سود جویند. در نتیجه وجود خبرنگاران آزاد با اندیشه و فعالیت آزاد برای جامعه ضروری است. ما نمیدانیم كه سازمانها با كار آزاد خبرنگاری مخالفند یا موانعی بر سر راه آنها به وجود میآورند. در این گونه جوامع برای ایجاد نظام اطلاعرسانی آزاد میتوان با تصویب قوانین حمایتی از فعالیت خبرنگاران در برابر مواضع موجود حمایت كرد. چرا كه اعتقاد بر آن است كه ما در شرایطی میتوانیم ساختارها و فعالیتهای اجتماعی را به نحوی سالم و با بهرهوری بالا انجام دهیم كه خبرنگاران و رسانههای جمعی بتوانند شرایط مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و هنری جامعه را نقد كرده و به اطلاع عموم برسانند . این اطلاعرسانی میتواند واكنش مردم را هم به دنبال داشته باشد. یكی از مهمترین ویژگیهای جوامع با تولید بالای اقتصادی همبستگی اجتماعی است. بطور مثال در شرایط بحرانی همچون جنگ یا زلزله در صورت نبود همبستگی اجتماعی نمیتوان خسارتهای مادی و معنوی را برطرف كرد. همبستگی اجتماعی توسط رسانههای جمعی ایجاد میشود و دولتها معمولا علاقهمند هستند كه در مشكلات و زمان بروز حوادث از اعتبار رسانهها استفاده كنند. اما باید به این امر توجه داشت كه اعتبار رسانهها یك امر مقطعی نیست. بلكه یك فرایند درازمدت است كه به واسطه فعالیت مستمر، آزاد و نقادانه خبرنگاران به وجود میآید. بنابراین فقدان آزادی اندیشه و فعالیت خبرنگار موجب میشود اعتباری برای رسانهها باقی نماند، در نتیجه در زمانی كه نیاز به همبستگی اجتماعی وجود دارد نتوانیم از قدرت رسانهیی استفاده كنیم. از طرفی كیفیت هر كاری به امنیتی كه اجتماع برای آن در نظر گرفته و شرایط آن را فراهم كرده بستگی دارد. خبرنگاران با تهدیدهایی اعم
از فقدان امنیت شغلی، مالی و قضایی نمیتوانند به عنوان فعالان باتجربه و متخصا به كارشان ادامه دهند درنتیجه ما در ایران شاهد هستیم كه هر ساله تعدادی از خبرنگاران آموزش دیده و با تجربه به دلایل مختلف مانند تهدیدهای شغلی، اقتصادی و اجتماعی این كار را ترك میكنند و افرادی جدید و جوانتر كه دارای انگیزه هستند وارد كار شده وبعد از چند سال آنها هم به سرنوشت گروههای اولیه دچار میشوند. در نتیجه ما با وضعی روبرو میشویم كه هیچگاه با انباشت تجربه و دانش روزنامهنگاری روبرو نخواهیم بود و رسانههای ما از خبرنگارانی استفاده میكنند كه بیش از ۵ تا ۶ سال تجربه ندارند. همچنین محدودیتهای قلمی سبب میشود كه ریزبینی و نكتهسنجی در اندیشههای روزنامهنگاران پرورش پیدا نكند و سطحینگری جای ژرفنگری را بگیرد. كیفیت كار خبرنگار (حتی در رادیو و تلویزیون) هیچ رابطهیی با حجم مطالب ندارد بلكه با عمق و اندیشه آن سروكار دارد. در نتیجه خبرنگارانی كه مدام دچار استرس هستند كه مبادا مطالب نوشته شده آنها موجب بروز جریمه و مجازات شود، با خودسانسوری، قلمرو آزادیهای خود را تنگ میكنند. شمسالواعظین، نایبرییس انجمن صنفی روزنامهنگاران نیز میگوید: طی سالهای اخیر با كاهش میزان امنیت شغلی و تضعیف موقعیت حرفهیی خبرنگاران، تعداد نشریات و روزنامههای حرفهیی كاهش یافته است. همچنین روحیه خودسانسوری در میان روزنامهنگاران و خبرنگاران حاكم شده كه این خود سبب تقویت رسانههای شایعه و به تبع آن حذف رسانههای آشكار و متبوع میشود. چرا كه این دو رسانه با هم رابطهیی معكوس دارند.در نتیجه باید مجال تولید و گردش آزاد اطلاعات باز باشد، زیرا خبرهایی كه امروزه در گردش اجتماعی جریان دارد در خوشبینانه ترین شكلش خبرهای نیمه درست بوده و تنها بخشی از آن حقیقت دارد. روز خبرنگار تنها فرصتی برای تمجید از جایگاه خبرنگار نیست بلكه باید زمینهیی برای اینگونه بحثها و حل مشكلات این حرفه شود. سلطانی فر، مدیرمسوول روزنامه صبح اقتصاد و ایراننیوز معتقد است كه روزنامهنگاری علیرغم افت و خیزهای فراوان به سمت پرمحتوا شدن پیش میرود. یكی از دلایل عمده این تحول، وجود رقبای كاری برای روزنامهها از جمله سایتها و وبلاگهایی است كه كار روزنامهنگاران را سختتر كرده و آنها مجبورند محتوای كارهای خود را بالاتر ببرند. از طرف دیگر فشار به جامعه مطبوعاتی سبب شده كه روزنامهنگاران از شیوههای پوشش خبری و تاكتیكهای مختلف برای انتقال پیام استفاده كنند و این یعنی رشد محتوایی مطبوعات.در حال حاضر امنیت شغلی این حرفه تفاوت چندانی نكرده و یك مقداری خودسانسوری در آن دیده میشود. به علاوه نگرانی از آینده شغلی همچنان جو سنگینی را برای مطبوعاتیها ایجاد كرده است.دكتر علیاصغر كیا، مدیر گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، روز خبرنگار را موقعیتی مناسب برای طرح مشكلات صنفی و جایگاهی این حرفه دانسته و میافزاید: یكسری مشكلات اقتصادی این حرفه را در معرض خطر قرار داده زیرا بسیاری از خبرنگاران مجبورند چندشغلی باشند در نتیجه همین مساله در كار خبررسانی و اطلاعرسانی آنها خدشه وارد میكند. به همین خاطر لازم است تا خبرگزاریها و روزنامهها تسهیلات و امكاناتی را فراهم كنند تا این قشر مطبوعاتی با اطمینان خاطر بیشتری به فعالیت در این حرفه بپردازند. نداشتن استقلال، آزادی كامل و امنیت سیاسی لازم از جمله عواملی است كه خبرنگاران را در كار خبررسانی دچار مشكل میسازد. باید برای كسب استقلال صنفی و تامین آزادیهای خبرنگاران، قوانین لازم طراحی شود. یك پزشك یا یك وكیل جایگاه حقیقی و حقوقی مشخصی درجامعه دارد و خبرنگار نیز باید از جایگاه مناسبی برخوردار باشد تا بتواند وظیفه خود را در خبررسانی به نحو احسنت انجام دهد. در غیر این صورت وابسته بوده و مجبور است طبق شرایط عمل كند.همچنین حضور خبرنگاران در صحنههای جهانی میتواند به آشنایی آنها از وضعیت موجود دنیا كمك كند.
به علاوه توجه به آموزشهای تخصصی در حوزههای مختلف اقتصادی، ورزشی و... و افزایش این تعاملات در بهبود كیفیت كار خبری موؤر است.بحث دیگر، مشكلات مالی اعزام خبرنگار به خارج از كشور است و در این رابطه ضروری است حداقل انجمن صنفی و سایر مراكز بودجهیی برای آموزش و بازدید از مراكز رسانهیی در دنیا مدنظر قرار دهند. استقلال حرفهیی روزنامهنگاران، پرداختن به آموزشهای تخصصی آنها و توجه به مسائل اقتصادی از مهمترین مشكلات موجود در این حرفهاست.
در هر حال روز خبرنگار، روز گفت و شنودهای خبرنگاری است. این افراد در جامعه ظلمها و ستمهای زیادی را متحمل میشوند و همواره میكوشند كه مطالبات قانونی مردم و وعدههای مسوولان به مردم را جامه عمل بپوشانند. اما بیمهری عدهیی از مسوولان و كملطفی برخی از ارگانهای مرتبط و غیرمرتبط باعث دلسردی بسیاری از خبرنگاران شده است.
سارا قاسمی
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
مجلس شورای اسلامی ایران مجلس خلیج فارس بابک زنجانی قوه قضائیه دولت دولت سیزدهم حجاب شورای نگهبان مجلس یازدهم محمدباقر قالیباف
قوه قضاییه هواشناسی شهرداری تهران تهران سیل شورای شهر تهران دستگیری آموزش و پرورش سلامت پلیس قتل شورای شهر
قیمت دلار خودرو قیمت طلا سایپا ایران خودرو بازار خودرو دلار تورم بانک مرکزی قیمت خودرو مالیات ارز
تلویزیون سینمای ایران سریال سینما فیلم تئاتر موسیقی دفاع مقدس رسانه ملی بازیگر محمدرضا گلزار کتاب
سازمان سنجش شورای عالی انقلاب فرهنگی آموزش عالی
رژیم صهیونیستی اسرائیل آمریکا غزه فلسطین جنگ غزه حماس روسیه نوار غزه عربستان اوکراین ترکیه
فوتبال استقلال پرسپولیس سپاهان تراکتور باشگاه استقلال تیم ملی فوتسال ایران فوتسال وحید شمسایی بازی باشگاه پرسپولیس لیگ برتر
هوش مصنوعی اینترنت تبلیغات فناوری اپل همراه اول پهپاد گوگل روزنامه آیفون
داروخانه سازمان غذا و دارو خواب کاهش وزن بارداری دیابت طول عمر سلامت روان قهوه فروش اینترنتی دارو آلزایمر