شکارچی شبگرد

روباه تركمنی یا روباه «سر دُم سیاه» نژادی است كه در ایران فقط در استان گلستان و در دشت تركمن‌صحرا زیست می‌كند.
جثه این روباه، كوچك‌تر و دست و پای آن، بلندتر از روباه معمولی است و مشخصه اصلی آن دم نسبتا كوتاهی به شمار می‌رود كه برخلاف سایر گونه‌ها، انتهای آن به زمین نمی‌رسد.
در روباه تركمنی، رنگ موهای انتهایی دم برخلاف روباه معمولی و روباه سنی، قهوه‌ای تیره یا سیاه است.
روباه تركمنی در فصل زمستان، موهایی بسیار بلند و به رنگ خاكستری متمایل به سفید دارد كه این رنگ در تابستان، به رنگ نخودی مایل به قرمز و موها تغییر پیدا كرده و موهای آن نیز كوتاه می‌شود.
روباه تركمنی شبگرد است و در روز، كمتر دیده می‌شود. این روباه نسبت به روباه‌های دیگر اجتماعی‌تر است به طوری كه برخی از آنها به صورت گروهی در یك لانه هم زندگی می‌كنند و در مناطق خاصی نیز لانه‌های آنها به یكدیگر ارتباط دارد.
این روباه‌های كوچك‌تر معمولا در حفره‌هایی كه توسط حیوانات دیگر مانند گوركن یا سنجاب كنده شده است، زندگی می‌كنند و در فصل زمستان، برای تهیه غذا، گروه‌های كوچك شكار تشكیل می‌دهند تا موفقیت شكار را افزایش دهند.
روباه تركمنی می‌تواند در حالی كه با حداكثر سرعت می‌دود، مسیر خود را تا ۱۸۰درجه تغییر دهد و تعقیب‌كنندگان خود را به هر طرف بكشاند. روباه تركمنی و روباه خاكستری آمریكایی، تنها گونه‌هایی هستند كه قادرند در هنگام خطر، از درخت بالا بروند.
روباه تركمنی در ایران فقط در نواحی تركمن‌صحرا زندگی می‌كند و تاكنون وجود آن در گمیشان گزارش شده است. پراكندگی جهانی این روباه از آسیای مركزی تا تبت یعنی در جنوب شرقی شوروی سابق، تركمنستان، مغولستان، شمال منچوری، تركمنستان چین، افغانستان و شمال شرقی ایران است.
زیستگاه این حیوان اغلب در زمین‌های باز، استپی، خشك بیابانی و نیمه بیابانی یا دارای درختچه بوده و از زندگی در سرزمین‌های جنگلی، مخصوصا جنگل‌های انبوه اجتناب می‌كند.
تغذیه روباه تركمنی را معمولا جوندگان كوچك مانند خرگوش، موش، پرندگان و تخم آنها، خزندگان، قورباغه و حشرات تشكیل می‌دهد.
عجیب آنكه این روباه، شكارچی ماهری است كه خارپشت‌ها را شكار می‌كند و معمولا در نزدیكی لانه‌اش می‌توان لاشه و پوست خارپشت‌ها را پیدا كرد.
زمان جفت‌گیری روباه تركمنی در فصل زمستان (ماه‌های دی و اسفند) است. طول بارداری روباه ماده ۴۹ تا ۵۱ روز است كه فاصله زمانی تولد نوزادان توسط حیوان ماده، صرف آماده‌كردن لانه می‌شود. در هر زایمان، روباه تركمنی بین ۲ تا ۷ نوزاد با وزن ۵۰ تا ۸۰ گرم به دنیا می‌آورد.
نوزادان كوچك روباه تركمنی تا پاییز و بهار سال بعد از تولد، نزد پدر و مادر خود می‌مانند و اواخر پاییز و با نزدیك‌شدن به فصل زمستان، از آنها جدا می‌شوند. آنها در یك‌سالگی بالغ و قادر به تولیدمثل هستند.

منبع : شمیم