اینجانب اریکسون تعهد می دهم…

● فوتبال تماشاگرپسند، یك تفكر پوسیده
من هر لذتی را كه جسمم همه روزه آرزومند آن است و آنچه روحم را در این راه بر خود هموار می كند می شناسم. سپس خوابم آغاز خواهد شد و پس از آن زمین و آسمان دیگر در نظرم هیچ ارزشی ندارند... هر كار كاملی با لذت همراه است و از این جا پی می بری كه می بایست آن را انجام دهی. من به هیچ روی به كسانی كه با مشقت كار كرده اند و آن را مزیتی برای خود می شمارند ارادتی ندارم، چون به جای آنكه بر خود سختی هموار كنند، بهتر آن بود كه به كارهای دیگر بپردازند... (آندره ژید)
قرار نیست همیشه از دیدن بزرگترین فستیوال فوتبال جهان لذت برد. در كنار تمام زیبایی های جام جهانی نكاتی وجود دارند كه از فكر تمام شدن این بازی ها و ركود تقریباً دوماهه فوتبال عذاب آورتر است. صبح فردای صعود ایتالیا به یك چهارم نهایی یا انگلیس به همین مرحله در برخورد با هر فردی از اصناف مختلف انتظار شنیدن این جمله كه «ایتالیا برنده شد و صعود كرد» كاملاً بیهوده بود. زمین و زمان از بازی قشنگ و غیرقشنگ، مالكیت توپ، حق و ناحق، عدالت، شانس، دفاع ایتالیا و... حرف می زد.
ظاهراً ملاك فقط سرگرم شدن پای تلویزیون ها است... بازی دست استرالیا بود... انگلیس كسل كننده بود... انگار قرار است ۲۲ بازیكن حاضر در هر بازی تنها با ضمانت به ارمغان آوردن لحظات جذاب برای بینندگان تلویزیونی بازی كنند. مجادله در این خصوص چندان متواضعانه نیست اما حسی موذیانه سعی می كند اثبات كنیم فوتبال یعنی برنده شدن و سایر اركان آن در اولویت های بعدی قرار می گیرند... ایتالیا را شماتت می كنند چون ما را سرگرم نمی كند، برزیل محكوم است كه «زیبا» بازی كند و كارلوس آلبرتو پریرا از این بابت انتقاد می شنود... دعوت به بازی زیبایی كه در ذات خود امتیازی در بر ندارد و نمی تواند باعث صعود شود... از حق صحبت می كنند در حالی كه در فوتبال امروز حق تعداد گل بیشتری است كه تیم برنده می زند و از عدالتی كه بی معنی است... مارچلو لیپی قصد دارد بزرگترین افتخار حرفه ای را به سیاهه خود اضافه كند اما ترسو خطاب می شود چون ناچار است به خاطر دل فوتبال دوستان كه در كنار خانواده شب ها مشغول تماشای بازی ها هستند نمایش صد درصد هجومی ارائه كند... اریكسون در پرتغال و ایتالیا با بنفیكا و لاتزیو قهرمان شد و جز این كه با راهنمایی انگلیس به سوی جام لیاقت خود را اثبات كند هدفی ندارد اما با انگ محتاط بودن روبه رو است. یعنی برایش دو حالت وجود دارد: یا نباید ببرد و فقط به فكر بازی زیبا باشد یا این كه دو فاكتور را با هم تلفیق كند و در این بین گزینه «فقط پیروزی و برد» محكوم است...
موضوع از این هم خنده دارتر می شود وقتی كوچكترین سنخیتی بین ذهنیت بازیكنان و مربیان فوتبال و طرفداران این دیدگاه پیدا نمی كنیم. بازی جذاب و قشنگ و تماشاگرپسند گاهی بسیار بی معنی نشان می دهد. هیچ بازیكنی در ابتدای راه خود و بستن اولین قرارداد حرفه ای طبق هیچ تبصره ای تعهد نمی دهد تماشاگران حاضر در ورزشگاه یا بینندگان تلویزیونی را مسحور بازی زیبا كند. وقتی حس روحی و افتخار نام قهرمان بزرگترین لذت ممكن را برای یك بازیكن به همراه دارد تنها بردن است كه او را به این هدف می رساند نه ارائه یك بازی هجومی و جشنواره ای از حركات تكنیكی و خلق صحنه های زیبا... یك فوتبالیست یا مربی كارش را به دلیل علاقه به این ورزش و كسب افتخارات ممكن شروع می كند نه به وجد آوردن بینندگان تلویزیونی... استرالیا مقابل ایتالیا خوب بود، می توانیم اغراق یا حتی تخیلی فكر كنیم... استرالیا فوق العاده بود، ایتالیا را نابود كرد، هشت بار توپ را به دروازه بوفون زد، سه بار به گل رسید كه توسط داور مردود اعلام شد، درصد مالكیت توپ ۸۴ درصد به سود شاگردان هیدینك بود و در نهایت با ارائه یك بازی فوق العاده شناور و هجومی تحسین كارشناسان و تماشاگران را برانگیخت... اما... سرانجام آتزوری با تك گل دیرهنگام توتی از روی نقطه پنالتی استرالیا را شكست داد و راهی دور بعد شد! سهم استرالیا هم از بازی زیبا آه و اشك و حسرت بازیكنان و هوادارانش بود!
دیوید بكام و یارانش در زمین با هدایت اریكسون روی نیمكت می خواهند به هر قیمتی پیروز شوند تا قهرمان شوند، برزیل با برد می تواند به ششمین قهرمانی خود دست پیدا كند نه صرفاً جادوی رونالدینیو، آن وقت روزی هزاران بار ناچار به شنیدن این هستیم كه «بازی قشنگی نبود»، «محتاط بودند»، «فقط دفاع می كردند» و خلاصه اینكه «لذت نبردیم»... ما كجاییم در این بحر تفكر تو كجا؟ عده ای به دنبال لمس جامی هستند كه بزرگترین افتخار و بالاترین مرحله حرفه شان است و بقیه كه جلوی تلویزیون ها لم داده اند بی توجه به این نكته توقعات دیگری دارند...
هنوز هم دیر نشده است. امروز نیمه دوم یك چهارم نهایی برگزار می شود. سرنوشت ایتالیا دیشب مشخص شد. انگلیس و برزیل كه با این انتقاد روبه رو هستند باز هم برای بردن به مصاف حریفان می روند... كاملاً درست است. هیچ كس از دیدن بازی زیبا بدش نمی آید اما لطفاً به چند اصل ساده و منطقی هم توجه كنید؛ «تیم برنده صعود می كند نه نمایشگر بازی زیباتر، و تاریخ فقط نام قهرمان را در كتاب خود ثبت می كند» اگر كنار آمدن با واقعیت این «فوتبال» دشوار است می توانید به دنیای خیالی یك فوتبال دیگر پناه ببرید. آنجا كه در آن اریكسون یا پریرا یا لیپی قبل از شروع جام جهانی به صورت كتبی این نوشته را به مقامات مسئول تحویل می دهند... «اینجانب اسون گوران اریكسون تعهد می دهم برای رضایت فوتبال دوستان، بینندگان و روزنامه نگاران سراسر دنیا بدون توجه به اصل نتیجه گیری و صعود به مراحل بالاتر تیمم را به سمت ارائه زیباترین و هیجان انگیزترین بازی ها هدایت كنم و در صورت قصور از این وظیفه حتی با وجود قهرمانی از سمت خود استعفا دهم و در صورت نارضایتی تماشاگران تلویزیونی از ندیدن بازی زیبا، مستحق هرگونه شماتتی هستم!»

بهرنگ داودی

منبع : روزنامه شرق