افزایش سقف تولید؛ تقسیم کاغذی

آمادگی برای عرضه ۲ میلیون بشكه نفت خام اوپك به بازار كه در اجلاس اخیر این سازمان مطرح شد پاسخگویی به بخشی از هیجانات ناشی از احتمال از بین رفتن عرضه به دلیل بروز توفان های «كاترینا» و «ریتا» و كمبود ظرفیت پالایشی است، این امر همچنین نگرانی كشورهای در حال توسعه را درمورد افزایش شدید قیمت های ناشی از این عوامل برطرف می كند.یك صاحبنظرامور نفت و اوپك، در گفت و گو با خبرنگار شانا تصمیم اخیر اوپك را یك سیاست جدید خواند و تصریح كرد: در شرایط كنونی هر چه به سقف تولید رسمی اوپك اضافه شود عملا امكان عرضه آن به بازار به ویژه توسط شماری از اعضای اوپك كه به حداكثر ظرفیت تولید خود رسیده اند یا برخی از آنها كه بیش از این میزان تولید می كنند وجود ندارد.وی با بیان این كه هر سقف جدید اوپك تقسیم صوری كاغذی است كه نمی تواند بشكه های نفت اضافی به بازار عرضه كند افزود: به نظر می رسد پس از دوبار افزایش ۵۰۰ هزار بشكه قبلی كه اوپك به سقف تولید خود اضافه كرد در برخی از كشورها مانند اندونزی و ونزوئلا بازار با عرضه نفت اضافی این كشورها روبرو نبوده است و حاكی از آن است كه بعد از آن این كشورها نیز توانی برای مازاد عرضه نخواهند داشت.وی گفت: تنها یك كشور در این سازمان مدعی داشتن ظرفیت مازاد تولید است كه آن هم نمی تواند بیش از سهمیه اش تولید كند.وی افزود: به همین دلیل باید آمادگی عرضه مازاد برای مجموعه كشورهای عضو اوپك وجود داشته باشد، تا در صورتی كه نگرانی بازار از كمبود عرضه در شرایط بحرانی مانند توفان های «كاترینا» و «ریتا» و فصل سرما افزایش یابد امكان عرضه اضافی برای همه مجموعه وجود داشته باشد.این كارشناس مسایل نفت و اوپك تصریح كرد: افزایش تولید باید در شرایطی رخ دهد كه اطمینان كافی وجود داشته باشد كه این مازاد را كشورهای مصرف كننده خریداری می كنند در غیر این صورت این افزایش تنها به بروز تخفیف برای فروش نفت اضافی منجر خواهد شد به گونه ای كه ابتدا نفت خام هایی كه با تخفیف بیشتری همراه است به فروش می رسد، این در حالی است كه از این میزان بخشی نیز به فروش نمی رسد و این امر تنها جابجایی منابع عرضه را از كشورهایی كه برای فروش نفت خام خود تخفیف بیشتری قائل می شوند به آنهایی كه تخفیف نمی دهند؛ به همراه دارد.وی افزود: در شرایط كنونی باید منتظر ماند تا اثرات تصمیم اخیر اوپك در سه ماه آینده مشخص شود كه در این مدت، آیا بازار میزان كنونی قیمت ها را حفظ یا افزایش می دهد و یا با وجود عرضه اضافی اوپك این میزان به فروش نرسیده و باقی می ماند.وی تاكید كرد: با وجود این كه بارها اوپك اعلام كرده است كه افزایش قیمت ها در شرایط كنونی ریشه در تصمیمات این سازمان ندارد و به كشورهای مصرف كننده وابسته است ولی تا كنون این باور در این كشورها نهادینه نشده است و به نظر می رسد كه با تصمیم جدید اوپك در زمینه اعلام آمادگی برای تولید مازاد ۲ میلیون بشكه ای نفت خام، بی تقصیر بودن اوپك در این زمینه مشخص شود.این كارشناس نفت و انرژی، افزود: این كشورها برای جلوگیری از افزایش قیمت ها و این كه نفت خام و فرآورده های نفتی با قیمت كمتری به دست مصرف كننده برسد باید تدابیری اتخاذ كنند كه از بین بردن محدودیت های پالایشی، كاهش مالیات برای مصرف كننده و از بین بردن تهدید برای منابع عرضه از جمله این تدابیر است.وی با اشاره به تحریم چندین ساله برخی از كشورهای عضو اوپك از جمله لیبی، عراق و ایران گفت: در صورتی كه این تهدید ها و تحریم ها صورت نمی گرفت در شرایط كنونی مشكل كاهش عرضه مازاد نفت در بازار مطرح نمی شد.وی همچنین گفت: در صورتی كه عربستان سعودی با تقاضای جدیدی برای نفت خام روبرو شود و این تقاضا را از طریق تخفیف در قیمت ها تامین كند، فاصله قیمت های نفت سنگین با نفت سبك زیاد و نفت سنگین زیادی به بازار عرضه می شود كه طبیعی است نمی تواند موجب ثبات قیمت ها شود مگر این كه ظرفیت پالایشی بتواند مقدار اضافی نفت سنگین عرضه شده به بازار را جذب كند.این تحلیلگر بازار جهانی نفت، تصریح كرد: در حال حاضر ظرفیت پالایشی دنیا به حدی نیست كه پاسخگوی این میزان تولید باشد تا جایی كه از ۶۰میلیون بشكه نفت خام كه آژانس بین المللی انرژی (IEA) از ذخایر راهبردی عرضه كرد تنها ۱۱ میلیون بشكه در روز به فروش رسیده است كه این امر نیز نشان دهنده نبود ظرفیت پالایشی مناسب یا پیش بینی كاهش قیمت ها یا ملاحظات مربوط به نوع فرآورده هایی است كه در بازار وجود دارد، و موجب می شود این عامل اثر محدود كننده ای در روند نزولی قیمت ها در بازار داشته باشد.وی با بیان این كه اقتصاد جهانی تحت تاثیر طولانی شدن زمان بالا بودن قیمت های نفت خام قرار گرفته كه كاهش رشد اقتصادی را به همراه دارد گفت: این امر نیز كاهش تقاضای جهانی را به دنبال دارد و به همین دلیل عرضه مازادی كه به بازار می آید موجب كاهش قیمت ها می شود.وی افزود: در حال حاضر ضرباتی كه توفان های «كاترینا» و «ریتا» به آمریكا وارد كرده است تولید گاز را نیز با مشكل مواجه كرده و موجب افزایش قیمت گاز شده است، این جابجایی میان نفت و گاز نیز تقاضای بیشتری برای نفت به وجود آورده است.این كارشناس اوپك و بازار نفت، همچنین به عوامل انتظار بازار اشاره كرد و گفت: در صورتی كه عامل انتظار بازار با عرضه اضافی پایین بیاید، سفته بازان به جای خرید در بازار شروع به فروش می كنند كه در این شرایط بازار ازحالت افرایشی (كانتانگو) به حالت كاهشی میل پیدا می كند و این مهم نیز به این امربستگی دارد كه این روند با چه حجمی به سمت پایین برود كه به همان نسبت قیمت ها با شتاب بیشتری كاهش می یابد و بر عكس در صورتی كه این روند در شرایط افزایشی بماند قیمت ها نیز افزایش پیدا خواهد كرد.وی تاكید كرد: مباحثی كه درباره فعالیت های هسته ای ایران وجود دارد، اوضاع عراق و دیگر عوامل ژئوپلیتیك كه كیفی است به انتظار بازار دامن می زند و عواملی مانند بن بست در مقوله انتخابات اروپا و كاهش عرضه یورو در برابر دلار نیز پدیده ای است كه بر روی قیمت نفت خام تاثیر گذاشته است و همه این ها ارزیابی دقیق از وضعیت قیمت ها را با دشواری مواجه كرده است.وی با بیان این كه هر كشوری مقدار تقاضای آینده خود را در این زمینه ارزیابی و برنامه های ملی را در چارچوب روند آینده جهانی و سرمایه گذاری لازم در بخش های بالادستی و پایین دستی طراحی می كند، تاكید كرد: برای این كه ایران نیز سهم خود را از تقاضای آینده نفت خام به میزان ۳/۱۴ درصد داشته باشد باید ظرفیت های خود را افزایش دهد و این در صورتی است كه برنامه هایش از اهداف تعیین شده عقب تر نماند.این صاحبنظر مسایل اوپك افزود: مجموعه این عوامل شرایط را به اینجا رسانده است كه بازیگران صحنه تولید نفت در شرایط كنونی به سمت تعیین جایگاه خود در آینده سوق پیدا كنند و این امر نیز با برنامه ریزی در این زمینه برای این كه تولید نفت در آینده به كجا می رسد و این كشورهاچه سهمی باید در آینده در این بازار داشته باشند، همراه خواهد بود.

منبع : روزنامه همشهری