واردات چای از دریا پنجره؟

تا قبل از سال ۸۲ تولید چای توسط چایکاران کشور تا ۷۰ هزار تن بود اما این تولید در حال حاضر به ۲۴ تا ۲۵ هزار تن تقلیل پیدا کرده است. با توجه به این آمار کسی نیست سوال کند که این همه نقصان از کجا به وجود آمده است و چرا تولید چای در کشور تا این حد کاهش یافته است.
این در حالی است که به سبب نداشتن توجیه اقتصادی در صنعت چای اکثر باغ ها با متروک گذاشته شدن توسط کشاورزان خود به خود در حال نابود شدن است، به طوری که عمر کوتاه باغ های چای به ۱۰۰ سال رسیده و با توجه به اینکه چای محصولی نیست که بتوان آن را ریشه کن کرد و جای آن محصول دیگری کاشت ، کشاورزان به دلیل هزینه بالا قادر به ریشه کن کردن باغ های چای و کشت محصولاتی همچون کیوی که منفعت بیشتری هم دارد، نیستند. همچنین ۶۰ درصد از باغ های چای در زمین های دارای شیب زیاد هستند که به غیر از چای هیچ محصول دیگری را نمی توان در آن زمین ها کاشت و چایکاران با همه سختی ها و فشارها ناچار به ادامه تولید هستند. رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی کارخانجات چای شمال، دلسردی تولیدکنندگان، چایکاران و حتی بازرگانان را قاچاق چای در کشور عنوان می کند.
دکتر سعید رحمت سمیعی در این راستا می گوید:تا زمانی که قاچاق چای در کشور وجود داشته باشد نه بازرگانان می توانند چای را با یک رقابت عادلانه وارد بازار کنند و نه تولیدکنندگان داخلی امیدی برای عرضه چای تولید شده در داخل کشور به بازار عرضه را دارند. وی با اشاره به اینکه طبق قانون، فروش چای هایی که دارای بسته بندی کمتر از ۱۰ کیلو هستند در بازار قاچاق محسوب می شود، افزود: اگر قاچاق وجود نداشته باشد طبیعتا بازرگانان خود را موظف می دانند که لااقل هزینه تمام شده یک کیلو چای را به تولیدکنندگان بدهند.
وی با تاکید بر اینکه تولیدکنندگان مخالف واردات قانونی چای نیستند و با قاچاق چای مخالفت می کنند، اضافه کرد: برای جلوگیری از قاچاق چای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز می تواند با حذف و جمع آوری هر مقدار چای قاچاق بازار، از بازرگانان داخلی بخواهند که به همان میزان چای را به صورت قانونی وارد کنند. سمیعی با اشاره به تولید ۳۵ هزار تن چای در کشور، نیاز داخلی را ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تن ذکر کرد و گفت: بازرگانان می توانند در مقابل خرید یک کیلو چای ایرانی دو کیلو چای خارجی بصورت قانونی وارد کنند. وی همچنین خاطرنشان کرد: وقتی جلوی واردات قانونی چای گرفته شود برخی به جای اینکه چای را از در وارد کنند از پنجره وارد کرده و به قاچاق روی می آورند و این در حالیست که واردات قاچاق چای از نظر کیفیت برای سلامت جامعه و همچنین تنظیم بازار را دچار مشکل می کند.
همچنین دبیر اتحادیه اجرایی کشاورزان چال شمال با اظهار تاسف از اینکه همچنان وضعیت خرید چای خشک از کارخانه ها سر و سامان مناسبی ندارد، گفت: وقتی چای خشک به ارزش واقعی خود خریداری نمی شود هزار نوع فساد دامن گیر کارخانه ها و روابط آن ها با کشاورزان می شود. مظفری با اشاره به قاچاق چای خشک، ابراز عقیده کرد: بعد از تحقیق و تفحص مجلس ششم درباره واردات و قاچاق چای که هیچ بازتابی نداشت و منتشر هم نشد، جو ناامیدکننده ای ایجاد شد و در حال حاضر کسی پیگیر این قضیه نیست ولی کماکان چای خارجی در بازار وجود دارد و نمایندگی هایی در بازار هستند که به صورت کاملا مجاز چای ۱۰۰ درصد خارجی را می فروشند ولی اینکه چای وارداتی است یا نه ما نمی دانیم. وی درباره نابسامانی خرید چای خشک تصریح کرد: قیمت تعیین شده چای خشک با قیمت تمام شده آن بسیار متفاوت است و تا زمانی که این وضعیت ادامه دارد همه این فساد ها ادامه پیدا می کند.
مظفری تاکید کرد: چای خشک خریداری می شود ولی هیچگونه تحرکی در بخش تولیدی دولتی دیده نمی شود که چای خریداری شده را به قیمت واقعی به مصرف کننده برسانند. دبیر اتحادیه اجرایی کشاورزان چای شمال با بیان اینکه سایه عدم امنیت بر صنعت چای سنگینی می کند، ادامه داد: تفاوت قیمت واقعی چای خشک و قیمتی که دولت تامین می کند منجر به ایجاد یک فضای عدم امنیت می شود چراکه همیشه فکر می کنیم دولت چای خشک را به قیمتی می خرد ولی به همان قیمت نمی تواند حتی به دست مصرف کننده رسانده بفروشد. رئیس اتحادیه بازرگانان چای نیز معتقد است : واردات بدون ضابطه چای های خارجی بسته بندی شده اشتغال مولد را در این صنف از بین برده و به حداقل رسانده است.
حسین عیوضی دریانی با نامطلوب توصیف کردن شرایط بازار داخلی چای خواستار شدت عمل مسئولان در جلوگیری از فروش چای های خارجی بسته بندی قاچاق شد.مدیر اجرایی اتحادیه کشاورزان چای شمال به فروش رسیدن چای تولید داخل را با قیمت واقعی از راه های رفع معضلات این صنعت دانسته و می گوید: تاکنون برنامه ریزی ها برای فروش چای غلط بوده است در حالی که اگر چای خشک ایرانی قیمت واقعی خودش را پیدا کند، با توجه به اینکه کل تولید چای خشک کشور کفاف نیمی از مصرف مملکت را نمی کند باید در کارخانه ها برای خرید برگ سبز چای دعوی صورت گیرد.
سید احمد مظفری با اشاره به اینکه توانایی و پتانسیل لازم برای تولید چای خشک مرغوب در کشور وجود دارد، ادامه می دهد: اگر از کشاورزان خواسته شود که چای مرغوب و مطابق با استاندارد جهانی تولید کرده و قیمت واقعی خرید آن را هم تعیین کنند به طور حتم این توان تولید در کشور وجود دارد، ولی وقتی چنین بازار و درخواستی در کشور نیست و کشوری مثل افغانستان خواستار چای متوسط به پایین کشورمان است در نتیجه چایکاران نیز همان چای متوسط به پایین را تولید می کنند.
مظفری تاکید می کند: کسی که چای مرغوب ایرانی را می خورد دیگر نمی تواند چای های خارجی با اسانس را مصرف کند در حالی که از لحاظ قیمت نیز این چای ها قیمت بالایی نسبت به چای های خارجی موجود در بازار ندارند. وی در پایان تاکید می کند: چای ایرانی می تواند مورد پسند ذائقه مصرف کننده ایرانی باشد و تنها باید کاری کرد که چای مرغوب ایرانی به دست مصرف کننده برسد که البته کار دشواری هم نیست.

منبع : روزنامه ابتکار