ویژگی‌های فرهنگی و هنری ، استان کرمانشاه

استان كرمانشاه از مناطق كردنشین سرزمین ایران است. زبان كردی از خویشاوندان نَسَبی زبان فارسی است و مشابهت‌های فراوانی با قواعد دستوری و دیگر خصوصیات با زبان فارسی دارد. زبان كردی گویش‌‌های متفاوتی دارد كه از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به گویش‌های كلهری، اورامی، سورانی (جافی)،‌ لكی و گویش فارسی اشاره كرد. اهالی قصر شیرین، سر پل ذهاب، صحنه، دینور و بخشی از مردم كرمانشاه به گویش كلهری تكلم می‌كنند. دو ایل بزرگ لهونی در منطقه اورامان جنوبی در كرمانشاه و طوایف اورامان زراب و اورامان تخت در حوالی استان كردستان و بخشی از مردم سر پل ذهاب و دینور به گویش اورامی تكلم می‌كنند. گویش سورانی (جافی) به جوانرود و به برخی از مهاجرین سر پل ذهاب و جگیران و بخش روانسر اختصاص دارد. اهالی هرسین و طوایف واقع در مسیر مرز بین اكراد كلهر و زنگنه و لرستان به گویش لكی تكلم می‌كنند و لهجه فارسی كرمانشاهی نیز خاص شهرستان كرمانشاه است. فارسی كرمانشاهی از لحاظ ضرب‌المثل و ترانه نیز بسیار غنی است.
نژاد مردم ساكن در استان كرمانشاه آریایی است و به لحاظ مذهبی، بیشترین طوایف و ایلات ساكن در استان مسلمان و شافعی مذهب هستند. برخی از طوایف و ایلات مانند خاندان اردلان، كلهر و سنجابی پیرو مذهب تشیع هستند. عده‌ای از مردم استان نیز كه به گوران‌ها معروف‌اند پیرو اهل حق می‌باشند. گروه‌های علی‌اللهی، یزیدی، صارمی، شبك و بجوران‌ها در استان زندگی می‌كنند و تعدادی از آنها آئین پیش از اسلام خود را حفظ كرده‌اند.
بر بستر خصوصیات قومی، نژادی، ‌زبانی و باورهای مذهبی مردم كرمانشاه كنش‌های فرهنگی استان شكل گرفته است. در زیر به بخشی از آئین‌ها و مراسم خاص مردم استان كه عمومیت دارند اشاره می‌شود :