|
|
|
| هرگونه اختلاف و تفاوت در اجراءهاى حرکتى بين کودکان سياه‌پوست و سفيدپوست ممکن است به عوامل ژنتيکي، محيطى يا ترکيبى از هر دوى آنها مربوط باشد.
|
|
|
|
| شايد اختلافات حرکتى کودکان سياه‌پوست و سفيدپوست را بتوان با توجه به عوامل ژنتيکى آنها بيان کرد. مى‌دانيم که رشد اسکلتى اطفال سياه‌پوست جلوتر از اطفال سفيدپوست است (مالينا، ۱۹۶۹). اين امر حاکى از ميزان باليدگى سريع‌تر اطفال سياه‌پوست است. اختلافات نژادى در بخش‌ها و اندام‌هاى گوناگون بدن (مارتورل، ۱۹۸۸) و ترکيب آن نيز به‌طور ضمنى بر روى اجراءهاى حرکتى اثرگذارند. مطالعات اخير اختلافات فيزيولوژيک کمى را بين سياه‌پوستان و سفيدپوستان نشان داده است. به‌طور متوسط سياه‌پوستان آمريکائى ۹ درصد بيشتر از سفيدپوستان، تارهاى عضلانى نوع دوم در عضلات پهن جانبى ران خود دارند، اما در باز کردن بيشينهٔ مفصل ران بعد از گذشتن از زاويهٔ ۴۵ درجه اجراء پائين‌ترى نسبت به سفيدپوستان دارند (آما، ۱۹۸۶؛ آما و همکاران، ۱۹۹۰). در زمينهٔ تفاوت‌هاى فيزيولوژيک بين آنها تحقيقات بيشترى موردنياز است.
|
|
| موقعى که تمامى اختلافات مربوط به رشد حرکتى را به عوامل ژنتيکى نسبت مى‌دهيم، مشکلى به‌وجود مى‌آيد؛ زيرا بعضى از تحقيقات، تفاوت‌هاى ناشى از رشد در ميان سياه‌پوستان و سفيدپوستان را نشان ندادند.
|
|
|
|
| عوامل محيطى غالباً در بين اقوام مختلف تفاوت است. در اينجا دربارهٔ سه دسته از اين عوامل بحث خواهيم کرد:
|
|
| - شرايط اقتصادى:
|
|
| شرايط محيطى بسيارى که ممکن است بر رشد حرکتى کودک اثر بگذارند از نوع شرايط اقتصادى هستند؛ براى مثال، وقتى خانواده به اندازهٔ کافى پول نداشته باشد نخواهد توانست غذاهاى مقوى تهيه کند و در اثر سوء تغذيه امکان بيمارى‌هاى عفونى زيادتر شده، شرايط زندگى ضعيفى به‌وجود مى‌آيد. کمبود وسايل ورزشى و اسباب‌بازى مى‌تواند فرصت‌هاى تمرين و کسب تجربهٔ حرکتى کودک را محدود سازد.
|
|
| در ايالات‌متحدهٔ آمريکا سطح سياه‌پوستان از نظر اجتماعى - اقتصادى نسبت به سفيدپوستان پائين‌تر است. در اثر فقر و تنگدستى و شرايط پائين زندگى بسيارى از تفاوت‌هاى بين دو نژاد نهايتاً به عوامل اقتصادى منجر مى‌شود. بنابراين بايد توجه داشت که اين‌گونه اختلافات در اصل ريشهٔ اقتصادى دارد و خيلى به عوامل ژنتيکى مربوط نمى‌شود.
|
|
| - نحوهٔ پرورش و تربيت کودکان:
|
|
| متخصصان رشد بر اين عقيده‌اند که نحوهٔ پرورش و تربيت کودکان بر رشد حرکتى آنها تأثير زيادى دارد. نظر به اينکه گروه‌هاى مختلف نژادى و قومى به‌طور نامتناسب در طبقات متفاوت اجتماعى - اقتصادى قرار مى‌گيرند، هرگونه اختلاف در نحوهٔ پرورش و تربيت کودکان در طبقات متفاوت ممکن است باعث اختلاف در اجراءهاى حرکتى بين آنها بشود.
|
|
| در سال ۱۹۵۳ ويليامز و اسکات چنين نتيجه‌گيرى کردند که خانواده‌هاى طبقهٔ پائين اجتماعى - اقتصادى در مقايسه با خانواده‌هاى مرفه نوعاً به اطفال خود اجازه داده‌اند تا بيشتر محيط خود را کاوش کنند و با آزادى بيشترى اشياء را در محيط خود دست‌کارى کنند. اين امر باعث تسهيل رشد حرکتى اطفال آنها مى‌شود. برعکس اطفال خانواده‌هاى مرفه و طبقهٔ بالاى اجتماعى - اقتصادى غالباً در محيط‌هاى محدود مراقبت مى‌شوند. امروزه بعضى از کودکان طبقهٔ بالاى جامعه بسيار محدود هستند؛ براى مثال به آنها اجازه داده نمى‌شود تا از مبل و صندلى‌هاى خانه بالا بروند يا اينکه به وسايل تفريحى مانند تلويزيون دست بزنند يا با کامپيوتر بازى کنند. اين محدوديت‌ها باعث مى‌شود تا يادگيرى کودک و کسب تجربهٔ او مختل و احياناً رشد حرکتى او کُند شود. اگرچه اين‌گونه رسوم ديگر در دنياى امروز در بين طبقات مختلف اجتماعى - اقتصادى رايج نيست، ليکن نتايج به‌دست آمده به نوعى يادآور نحوهٔ پرورش و تربيت کودکان و اثر آن بر رشد حرکتى آنها مى‌باشد.
|
|
| يکى از رسوم متداول در بين خانواده‌هائى که در آن زن و مرد هر دو کار مى‌کنند اين است که آنها اطفال خود را در طول روز به مهد کودک‌ها مى‌سپارند. کيفيّت مراقبت از اطفال در اين‌گونه اماکن بسيار متفاوت است، لذا اگر اين اطفال در طول روز زمان زيادى را در آنجا به‌سر مى‌برند، به‌طور طبيعى فعاليت‌هاى مراقبين آن مرکز بر رشد حرکتى آنها اثر مى‌گذارد؛ براى مثال در يک مهد کودک ممکن است افراد از اطفال، مراقبت زيادترى در مقايسه با مهدهاى ديگر به‌عمل آورند، لذا بيشتر به کودک رسيدگى مى‌کنند يا اينکه ناخواسته کاوش‌هاى او را در محيط محدود مى‌سازند. مهدهاى کودک ديگرى هستند که به تعداد لازم افراد مراقب را به استخدام خود در نمى‌آورند و بيشتر از وسايل محدودکنندهٔ حرکت کودکان براى مراقبت از آنها استفاده مى‌کنند. همچنين مهدکودک‌هائى هستند که برنامه‌هاى ويژهٔ حرکتى براى اطفال طراحى و اجراء مى‌کنند و کودکان را تشويق مى‌کنند تا محيط خود را کاوش کنند و در نتيجه در زمينهٔ حرکتى تجارب بيشترى به‌دست آورند.
|
|
| بعضى از اوقات ويژگى مهد کودک‌ها به ميزان بودجه و دريافت شهريه از والدين وابسته است و در اين صورت تجارب کسب شدهٔ کودک در اين‌گونه مهد کودک‌ها عمدتاً به وضعيت اجتماعى - اقتصادى خانواده مربوط مى‌شود.
|
|
| - اجتماعى شدن از طريق ورزش:
|
|
| پاره‌اى از تحقيقات مبيّن آن است که اجتماعى شدن از طريق ورزش در بين نژادهاى مختلف متفاوت است. در زمينهٔ ورزش گرين دورفر و اوينگ (۱۹۸۱) نتيجه‌گيرى کردند که کودکان سفيدپوست ابتدا تحت تأثير نهادهاى اجتماعى و باشگاه‌‌هاى ورزشى به ورزش کشيده مى‌شوند، حال آنکه کودکان سياه‌پوست تحت تأثير ساختار اجتماعى و يا عوامل ضمنى و بافت خانوادگى نظير فرصت‌ها و ارزش‌ها در خانواده به ورزش روى مى‌آورند. بنابراين کودکان سياه‌پوست نسبت به سفيدپوستان از عوامل پراکنده‌ترى متأثر مى‌شوند. قهرمانان سياه‌پوست در ورزش‌هاى حرفه‌اى به‌عنون يک الگو و مدل براى کودکان سياه‌پوست انجام وظيفه مى‌کنند، به‌ويژه اينکه اين قهرمانان پيوسته در رسانه‌هاى گروهى مانند تلويزيون مشاهده مى‌شوند. اين‌گونه الگوها و مدل‌ها بيشتر در زمينهٔ ورزش براى کودکان سياه‌پوست مطرح است و در امور ديگر اجتماعى کمتر ملاحظه مى‌شود، لذا در مورد شغل و وظيفهٔ اجتماعي، آنها در بيشتر مشاغل به‌طور پراکنده و در سطح پائين قرار دارند.
|
|
| موفقيت آنها در ورزش‌هاى حرفه‌اى از اهميت بيشترى براى کودکان سياه‌پوست، به‌ويژه پسران، برخوردار است. در اينجا نيز عوامل اجتماعى - اقتصادى نقش دارند؛ زيرا سياه‌پوستان براى جبران محروميت و آسيب‌پذيرى اقتصادى به ورزش‌هاى حرفه‌اى روى مى‌آورند، به‌ويژه اينکه برخى از اين ورزش‌ها به وسايل کم و ارزان قيمت نيازمند است. حال آنکه کودکان طبقات بالا و مرفه براى سرگرمى خود از شيوه‌هاى بى‌شمارى سود مى‌جويند. خانواده‌هاى کم درآمد و سياه‌پوست شهرت و خوشبختى فرزندان خود را در ورزش‌هاى حرفه‌اى جستجو مى‌کنند و در نتيجه همواره کودکان خود را به مشارکت در ورزش تشويق مى‌کنند (اسنايدر و اسپريتزر، ۱۹۸۳). مشارکت در ورزش مى‌تواند موجبات پيشرفت نوجوانان و جوانان سياه‌پوست را فراهم کند و در پاره‌اى از اوقات باعث ورود آنها به دانشگاه شود و در نهايت به ورزش حرفه‌اى برسد.
|
|
| مقايسهٔ بين سفيدپوستان و سياه‌پوستان در خصوص مشارکت در ورزش عموماً نشان‌دهندهٔ آن است که خانواده‌هاى سياه‌پوست نسبت به خانواده‌هاى سفيدپوست، آسيائى و اروپائى مقيم آمريکا تأکيد بيشترى در زمينهٔ مشارکت فرزندان خود در ورزش دارند. اين توجه باعث مى‌شود تا آنها زودتر با ورزش آشنا شده، زمان بيشترى براى تمرين و کسب تجربه در اختيار داشته باشند. اين امر مى‌تواند رشد حرکتى را تسهيل کند.
|
