نوساتنگارا

نوساتنگارا در جنوب‌شرقى اندونزي، شرق جاوه و بالي، واقع در ايالت نوساتنگارابارات و نوساتنگاراتيمور واقع شده است. اين منطقه جزاير متعددى را دربر دارد که بزرگ‌ترين آنها عبارتند از لومبوک، سومباوا، فلورس، سومبا و بخش غربى تيمور. اين جزاير از نظر شکل زمين، ناهموار، با کوه‌هائى با شيب تند، دره‌ها و دشت‌هاى ساحلى و مرکزى است. در امتداد کرانه‌ها سواحل و صخره‌هاى مرجانى بيشمارى وجود دارند. آب ‌و هواى اين منطقه استوائى است با فصل باران‌هاى موسمى که از جائى به جاى ديگر به‌طور محسوس متفاوت است.

پوشش گياهى استوائى است ولى جنگلى نيست و چشم‌اندازهائى با چمنزارهاى بدون درخت و با درختان پراکنده در جزاير شرقى وجود دارند. نوساتنگارا بلاواسطه در شرق خط والاس که نوع گياهان و جانوران آسيائى را از استراليائى جدا مى‌کند واقع است، با اين حال تداخل قابل ملاحظه‌اى ميان دو نوع وجود دارد. معروف‌ترين حيوان اين منطقه اژدهاى کومودو، مارمولکى بزرگ است که محل اصلى زندگى اين حيوان در جزيره کومودو مشخص شده و به‌عنوان يک پارک ملى توسعه يافته است.

جمعيت نوساتنگارا حدوداً بيش از ۶ ميليون نفر است. چندين گروه فرهنگى در اين منطقه زندگى مى‌کنند، که هريک زبان، رسوم و سبک معمارى خودش را دارد. الگوهاى فرهنگى اين گروه‌هاى قومى بر اصول تفکر اساطيرى مبتنى است که در آن احساس تعلق به يک گروه جمعى و قرابت خانوادگى بسيار قوى است. در بيشتر اين جزاير باورهاى سنتى با اسلام و مسيحيت درآميخته است ولى تعدادى روستاهاى دورافتادهٔ همزادگراى (آنيميست) وجود دارند. اين گروه‌هاى فرهنگى به اندازه‌هاى مختلف در معرض رفتار و تماس فرهنگى دنياى خارج قرار دارند و اين اختلاف در نواحى شهرى و روستائى نيز به شدت متفاوت است.

در اوايل دههٔ ۱۹۸۰، وقتى‌که اين طرح تهيه شد، توسعه نوين در اين منطقه در مراحل اوليه خود بود جهانگردى در حدود وسيعى توسعه نيافته بود، به‌جز در جزيره لومبوک که تسهيلاتى محدود وجود داشت و جهانگردانى که به بالى مى‌رفتند از آنجا نيز بازديد مى‌کردند. تعداد نسبتاً کوچکى از گروه‌هاى توريستى و افرادى که داراى علايق خاص بودند از جزيره‌هاى ديگر ديدن مى‌کردند. در شهرها محل‌هاى اقامت ساده‌اى موجود بود که عمدتاً بازرگانان و مسافران دولتى از آنها استفاده مى‌کردند.

نوساتنگارا داراى جاذبه‌هاى توريستى طبيعى و فرهنگى است. مهم‌ترين جاذبه‌ٔ خاص پارک ملى کومودو است. به‌علاوه درياچه‌هاى سه رنگ در مرکز فلورس بسيار جالب هستند. ساير جاذبه‌هاى طبيعى ساحل جنوب و محيط‌هاى دريائى (که امکاناتى را براى احداث تفريحگاه‌هاى ساحلى عرضه مى‌کنند)، چشم‌اندازهاى زيبا و امکاناتى براى کوه‌پيمائى و اردوزنى مى‌باشند. جاذبه‌هاى فرهنگى به روستاهاى بسيار سنتى و نقشه و سبک‌هاى معمارى و متمايز آنان، موسيقي، رقص و مراسم گروه‌هاى مختلف فرهنگى مربوط مى‌شود. بهترين صنعت دستى پيشرفته، نساجى است، از جمله منسوجات رنگى چاپي، که بسيارى از آنها از لحاظ بين‌المللى در ميان پارچه‌شناسان معروف است.

عنصر اجتماعى - فرهنگى طرح جهانگردى نوساتنگارا نشان‌دهندهٔ يک رويکرد روشمند است. ويژگى‌هاى اجتماعى - فرهنگى محلى نسبت به توسعهٔ جهانگردى بررسى و تحليل شده‌اند آثار احتمالى مثبت و منفى جهانگردى مشخص شده‌اند. سياست‌ها و راهبرد حفاظت فرهنگى ارائه و عناصر سنتى که بايد حفظ شوند. مشخص گرديده‌اند يک برنامهٔ اجتماعى - فرهنگى توصيه‌شده به شکل دياگرام نشان داده شده و در طرح به تفصيل توضيح داده شده است. اين چنين روش برنامه‌ريزى‌شدهٔ خاص، احتمالاً بيشتر فهميده و اجراء مى‌شود تا چنانچه صرفاً فهرستى از سياست‌هاى توصيه‌شده ارائه شده بود.

توصيه‌هاى مهم آموزش دادن ساکنان دربارهٔ جهانگردى و مطلع ساختن جهانگردان از سنن محلى است. در خور توجه است که طرح تأکيد مى‌کند که سازماندهى اجتماعي، مذهبى و سنتى و رهبران و نيز دولت بايد در هر دو برنامهٔ اجتماعى - فرهنگى و آموزشى درگير باشند. در مورد اين منطقه، و بسيارى مناطق ديگر جهان، اين سازمان‌هاى غيردولتى و رهبران نفوذ زيادى در اجتماعات خويش دارند. با آنکه اين موضوع در طرح ذکر شده است، آموزش دربارهٔ جهانگردى مى‌تواند در برنامهٔ مدارس دولتى و خصوصى نيز گنجانده شود.

به‌طور کلى‌تر، اين طرح، راه‌هاى به حداقل رساندن آثار منفى و ادغام جهانگردى در جامعه را توصيه مى‌کند. روش تدريجى و مرحله‌اى توسعه جهانگردى به ساکنان اين مهلت را خواهد داد تا آن را بپذيرند و دربارهٔ چگونگى مشارکت در توسعه و منابع آن بياموزند. حفاظت مناطق طبيعى مهم، که جاذبه‌هائى براى جهانگردان هستند، نشانه‌هائى مهم از ميراث فرهنگى جوامع مختلف را نيز حفظ خواهد کرد. استفاده از سبک‌هاى سنتى در تسهيلات توريستى ميراث معمارى محلى را تقويت و بناها را در محيط فرهنگى ادغام مى‌کند و اين تسهيلات را براى ساکنان محلى قابل‌ قبول‌تر مى‌سازد.

حفاظت روستاها و بناهائى که از نظر فرهنگى نمونه هستند توصيه بسيار مهمى است. در اين منطقه، مانند بسيارى جاهاى ديگر، بناهاى روستائى سنتى در حال از ميان رفتن هستند. اين امر در حال به‌وقوع پيوستن است، چون تا اندازه‌اي، ساختن و نگهدارى بناهاى سنتى اکنون غالباً گران‌تر از بناهاى مدرن هستند. به‌علاوه، اين ساختمان‌ها معمولاً آن امکانات رفاهى را که ساکنان اين بناها خواستار آن هستند ارائه مى‌کنند. بنابراين گرايشى وجود دارد که سبک‌هاى سنتى را به خاطر سبک‌هاى مدرن کاملاً دور بيندازند. با حفاظت عامدانهٔ نمونه‌هائى از روستاهاى سنتى - از جمله نقشه و نيز ساختمان‌هاى آنان - ساکنان مى‌توانند به اين جنبهٔ مهم از ميراث فرهنگى خود ببالند. اين روستاها به جاذبه‌هائى براى جهانگردان مبدل مى‌شوند، و جهانگردى به پرداخت هزينه نگهدارى آنان کمک مى‌کند. به‌علاوه روشى مهم که اکنون در بعضى جاها از آن استفاده مى‌شود، به‌کار بردن سبک‌هاى معمارى سنتى در زندگى امروزى است. و بدين ترتيب ابداع يک معمارى سنتى جديد در اين ناحيه‌ها.

برنامه‌ٔ جهانگردى روستائى براى جهانگردان فرصتى را ايجاد مى‌کند تا با ساکنان محلى تماس داشته باشند و به‌طور مساوى در نحوهٔ زندگى آنان شرکت کنند. اين امر به گسترش شناخت ميان - فرهنگى کمک، و در عين حال، براى ساکنان اشتغال و درآمد توليد مى‌کند و براى آنان فرصتى فراهم مى‌آورد تا با رموز تجارت آشنا شوند. با وجود اين، اين برنامه‌ها بايد به دقت سازماندهى و اداره شوند تا موفق باشند (با آموزش‌دهي، مشاوره و غالباً کمک‌هاى مالى به روستائيان).