سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا
آشنائی با فرش
- تقسیم بندی فرشهای قدیمی: |
۱. تخت باف یا نمونه پردهای: |
از فرشهای تخت باف نویسندگان یونان قدیم و رم نیز نام بردهاند. فرشهای پرزدار در حدود هزار سال قبل از میلاد در اطراف مغولستان بهوجود آمدهاند و پس از آن توسط کوچ عشایر به خاور میانه (بهویژه ایران و ترکیه) آورده شدهاند. صادرات فرش پرزدار به طرف غرب اروپا و ورود آن به شهر مورز در اسپانیا نتیجه جنگهای صلیبی در قرن ۱۱ تا ۱۳ و سفرهای مارکوپولو و بازرگانان و نیزی به شرق در قرن ۱۳ به بعد بود. تولیدات فرشهای پرزدار در اروپا در قرن ۱۲ در اسپانیا شروع شد و مقدار کمی از آن نیز تا قرن ۱۷ باقی ماند تا زمانیکه پلند، رومانی، ایتالیا، سوئد، انگلیس و فرانسه توسعه صنعتی یافتند. از مراکز اصلی فرشبافی در فرانسه میتوان Savonneire و Aubusson و در انگلیس، Wilton و Axminster را نام برد. فرشهای تخت نیز در شمال آمریکا بهوسیله بومیان آمریکائی در قرن ۱۶ و بعدها بهوسیله مهاجرین اروپائی بافته شد. توایدات صنعتی فرشهای پرزدار از نیمه دوم قرن ۱۹ در ایالات متحده شروع شد. |
فرشهای تخت و فرشهای پرزدار هر دو روی دستگاهی که در طی قرنهای متمادی قاعده کلی آن کمی تغییر پیدا کرده بافته میشوند. چارچوب اکثر دارهای عمودی چوبی هستند که تارهای عمودی فرش را تحت کشش نگه میدارند. این دستگاه به بافنده اجازه میدهد روی تختهای (نیمکت) در جلوی دار بنشیند. تارهای افقی از زیر و روی تارهای عمودی عبور کرده و گرهها روی آنها بافته میشوند. در بافتن از پائین به بالا بافنده میتواند تختهای را که بر روی آن نشسته به سمت بالا حرکت دهد. دار افقی دو قسمت دارد که توسط میخ به زمین کوبیده میشود و همچنین به آسانی نیز حمل میگردد، بنابراین توسط عشایر چادرنشین جابهجا میشود. بافندگان (معمولاً دو نفر) روی قسمت بافته شده و در امتداد بافت مینشینند. |
در طی انقلاب صنعتی روشهای قدیمی بافت فرشها بر روی دارهای دستی از میان رفت و در بسیاری از مراکز اصلی بافندگی این کار توسط اختراعات بزرگ که در ابتدا به وسیله انرژی الکتریسیته کار میکردند صورت گرفت. |
فرشهای تخت باف به دو بخش اصلی تقسیم میشوند که شامل گلیم و سوماک میباشند.مراکز اصلی بافندگی گلیم ترکیه و ایران میباشند. گلیمها به وسیله تارهای افقی در جلو و تارهای عمودی به صورت یکسان در عقب بافته شده و توسط شانه به پائین کوبیده میشوند. مرکز اصلی بافندگی سوماک نیز شمال غربی ایران و قفقاز میباشد. در بافت سوماک تارهای افقی از روی دو تار عمودی میگذرند و قبل از اینکه دور تار جفت بچرخند به دور آنها میگردند. نقشمایهها و واگیرهها هر دو به وسیله روشهای مختلف بافت و رنگهای گوناگون تار و پود خلق میشوند. مدلهای مختلف گلیم و سوماک با پشم بافته میشوند، البته در بعضی از موارد با پنبه و ابریشم نیز تولید میگردند. |
۲. فرشهای پرزدار: |
فرشهای پرزدار توسط کشش تارهای عمودی به صورت موازی روی دار تولید میشوند. تکههای نخ نیز از عرض فرش روی تارهای جفت گره زده میشوند. پس از تکمیل یک ردیف گره در عرض فرش پود را از زیر و روی تارهای عمودی میگذرانیم و قبل از اینکه ردیف بعدی پرزها را ببافیم به وسیله شانه (دفه) آن را میکوبیم. اندازه یک پرز معمولاً پس از هر گره کوتاه میشود و دوباره بعد از تکمیل یک ردیف گره نیز این کار را انجام میدهیم. |
در فرشهای پرزدار نقش سایهها و واگیرهها توسط استفاده از پود در بافت و رنگ کردن یک یا چند لا از خامهها و ترتیب قراردادن گرهها با رنگهای مختلف در جاهای مختلف خلق میشوند گرهها به سه قسمت عمده تقسیم میشوند: |
ـ گره ترکی |
ـ گره فارسی (سنه) |
ـ گره جفتی |
معمولاً پایان کار فرشهای تخت و فرشهای پرزدار مانند پایان گلیم شناخته شدهاند. در فرشهای تخت بافت بخش اصلی فرآیند پایان در این است که به جهت سر ریشهها یا منگوله و یا گیسباف کردن پس از بافت تارهای عمودی بیشتر از پودها امتداد مییابند. ریشهها فقط به جهت تزئینات فرش نمیباشند بلکه از دست بافته و پرزهای فرش محافظت میکنند. کناره (شیرازه) فرش نیز توسط نخهای اطراف فرش را تزئین کرده محکم نگه میدارد. معمولاً کناره عبارتاند از بستن یک یا چند نخ تار توسط پودها. (اگر بیش از یک تار باشد نخها به دور آن میپیچند). ترتیب قرار گرفتن پودها نیز به صورت یک در میان و پیچیدن به ور تارهای عمودی در بافت به شکل ۸ (هشت) میباشد که بهصورت جداگانه از میان تارهای جفت عبور میکنند. |
تا قرن ۱۹ همه نخها توسط جوهر گیاهان و حیوانات رنگ میشدند. به عنوان مثال: قرمز دانه رنگ قرمز، گیاه جوشانده رنگ سبز، پوست درخت بلوط رنگ قهوهای، نیل رنگ آبی و برگ مو رنگ زرد را شامل میشدند. همه میتوانند برای به دست آوردن طیف وسیع رنگها آنها را با یکدیگر ترکیب کنند. مزیت اصلی این مواد رنگزا زیبائی خوشایند و آهنگ ملایم آنها است. |
رنگهای ثابت نیز در بیشتر موارد در مقابل کم رنگ شدن دوام زیادی دارند ولی این مواد رنگزا با اختراعی مبنی بر ارزانی مواد رنگ زای آنیلینی در سال ۱۸۵۶ با ترکیب قطران زغال سنگ کنار گذاشته شدند. اکثر مواد رنگزای آنیلینی ثبات ندارند و بعد از مدتی رنگ آنها اساساً عوض میشود آنها همچنین نسبت به رنگهای گیاهی و حیوانی همتای خود در ظاهر بسیار تند و زننده هستند. مواد رنگزای آنیلینی نیز در سال ۱۹۲۰ با ثبات مواد رنگزای کروماتیک از میان رفتند ولی اخیراً مواد رنگزای گیاهی به دلیل بی نظیر بودن در ملایمت و شفافی رنگ به مقدار زیادی احیاء شدند. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران مجلس شورای اسلامی بابک زنجانی مجلس خلیج فارس دولت سیزدهم دولت لایحه بودجه 1403 حجاب شورای نگهبان مجلس یازدهم محمدباقر قالیباف
قوه قضاییه تهران هواشناسی سیل شهرداری تهران بارش باران فضای مجازی آموزش و پرورش سلامت دستگیری شورای شهر تهران پلیس
خودرو قیمت دلار قیمت خودرو کارگران سایپا دلار ایران خودرو بازار خودرو قیمت طلا مالیات بانک مرکزی تورم
تلویزیون رسانه سریال مقام معظم رهبری سینمای ایران سینما تئاتر موسیقی فیلم بازیگر رسانه ملی کتاب
ناسا سازمان سنجش شورای عالی انقلاب فرهنگی
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس روسیه نوار غزه عربستان اوکراین ترکیه
فوتبال پرسپولیس استقلال سپاهان تراکتور تیم ملی فوتسال ایران فوتسال باشگاه استقلال بازی وحید شمسایی باشگاه پرسپولیس لیگ برتر
هوش مصنوعی اینترنت تبلیغات اپل فناوری همراه اول ماه آیفون گوگل روزنامه ایرانسل
داروخانه ویتامین کاهش وزن دیابت خواب طول عمر چاقی سلامت روان فروش اینترنتی دارو بارداری