سيستم مديريتى مهم‌ترين مسئله در تنظيم ترکيبات جيره شترمرغ مى‌باشد. شيوه‌هاى مديريتى ممکن است به‌صورت متراکم (Intensive)، نيمه متراکم (Semi intensive) و يا باز (Extensive)، باشد.
به‌علت شرايط آب و هوائى و محدود بودن مراتع، پرورش شترمرغ به‌صورت سيستم باز در اروپاى مرکزى مقدور نمى‌باشد.
در اين مناطق به‌دليل وجود زمستان‌هاى سرد و دسترسى وابسته به فصل به غذاهاى مرتعي، سيستم نيمه متراکم به تابستان محدود مى‌شود. به همين دليل جيره‌هاى پيشنهادى در اين قسمت بايستى با توجه به اين مسئله بالانس شود تا يک غذاى کامل را تشکيل دهد. براى پرندگانى که در مرتع را تخمين زده و با جيره تکميلي، نياز شترمرغ را تأمين نمايد. ميزان ترکيبات مواد غذائى مختلف را مى‌توان يا از طريق آناليز در آزمايشگاه‌هاى تخصصى و يا از روى جداول مخصوص به‌دست آورد.
در شرايط عملى محاسبه نيازهاى مختلف شترمرغ براى وضعيت‌هاى مختلف فيزيولوژيکى با همان دقتى که در (جداول ) آمده است کارى مشکل خواهد بود. براى اين منظور حداقل چهار نوع جيره مجزا در نظر گرفته مى‌شود که عبارت هستند از:
جيره آغازين (Starter)
از سن ۰ تا ۳۰ ماهگلى
جيره رشد (Grower)
از سن ۳ تا ۱۱ ماهگى
جيره پايانى (Finisher)
از سن ۱۱ تا ۱۴ ماهگى
جيره توليدمثلى (Breeder)
کمى قبل از فصل توليدمثل و نيز در خلال آن
پرندگان موردنظر جهت توليدمثل (از سن ۱۴ ماهگى تا سن بلوغ جنسي) و پرندگان مولد در خارج از فصل توليدمثل مى‌توانند از جيره پايانى به همراه مقدار زيادى علوفه اضافه براى نگهدارى استفاده نمايند.
دستگاه گوارش جوجه‌ها و شترمرغ‌هاى جوان کاملاً تکامل نيافته و قادر هستند الياف خام را در حد محدودى تجزيه و اسفاده نمايند. غذاى آنها نسبت به شترمرغ‌هاى بالغ بايستى از قابليت هضم آسان‌تر و انرژى بالاترى برخوردار باشد. شترمرغ‌هاى جوان اساساً نياز به پروتئين بالائى جهت رشد دارند. در يک تجزيه Angel دريافت که جوجه‌هائى که با يک غذاى غنى از پروتئين در ۵۶ روز اول زندگى تغذيه شدند وزن‌گيرى قابل توجهى را نشان دادند، براى اين مطالعه دو جيره غذائى با ۵/۱۴ درصد و ۷ درصد پروتئين استفاده شد. در ترکيب جيره بايستى کيفيت پروتئين و ارزش غذائى آن مورد توجه قرار گيرد، زيرا اين پرنده تک معده‌اى (Monogastric)، بوده و به اسيدهاى آمينه ضرورى در جيره وابسته است. خصوصاً مواد غذائى از پروتئين با منشاء حيوانى مثل پودر گوشت يا پودر ماهى داراى ارزش غذائى بالائى مى‌باشند؛ اگرچه استفاده از پودر ماهى در جيره جوجه شترمرغ موضوع مورد بحث مى‌باشد. Huchzermeyer ايجاد جراحاتى را در سنگدان شترمرغ گزارش نموده که احتمالاً به‌دليل مصرف پودر ماهى مى‌باشد. برعکس Gruss، پودر ماهى را باعث اين اختلال نمى‌داند. به‌هرحال بايستى مراقب بود که پودر ماهى مرغوب استفاده شود. در صورت شک و ترديد مى‌توان از ساير منابع پروتئين حيوانى مثل پودر گوشت استفاده نمود.
علاوه‌بر اين جوجه شترمرغ‌هاى جوان قادر هستند تا حد مشخصى چربى موجود در جيره غذائى را تجزيه کنند. چربى زياد در جيره ممکن است باعث اسهال در جوجه‌هاى جوان گردد. اين مسئله در يک مطالعه که جيره‌اى حاوى حدود ۸ درصد چربى خام به پرندگان خورانده شد مشاهده گرديد.
طبقه‌بندى براساس چهارنوع جيره غذائى که در جدول زير نشان داده شده است بسيار کلى بوده و به‌ويژه در مراحل بعدى رشد استفاده بيشتر از علوفه با فيبر خام بيشتر، پيشنهاد مى‌گردد. اين مسئله کاهش هزينه جيره را نيز در برخواهد داشت.
مواد مغذّى مورد نياز در چهار نوع جيره غذائى
جيره
سن به ماه
انرژى متابوليسمى مگاژول در کيلوگرم غذا
پروتئين خام (درصد)
الياف خام (درصد)
آغازين
۰-۳
۱۱
۲۰
۱۰
رشد
۳-۱۱
۱۰
۱۶
۱۴
پايانى
۱۱-۱۴
۹
۱۲
۱۶
پرندگان مولد در فصل توليدمثل
-
۹
۱۴
۱۶
در صورت وجود امکانات و آگاهى در مورد ترکيب جيره مى‌توان يک جيره غذائى کامل را در خود مزرعه تهيه نمود. خصوصاً در مورد اهداف توليدمثلى جيره بايستى داراى تنوع کافى بوده و حاوى تعداد زيادى از اجزاء غذائى باشد. اين جيره‌ها به‌دلايل زير هميشه موفق‌تر هستند:
- اطمينان از تعادل جيره به‌خصوص در مورد ويتامين‌ها و مواد معدنى کمياب.
- دلپذير بودن طعم غذا مطابق ذائقه شترمرغ‌ها.
- عدم ترجيح اکتسابى يک جزء غذائى عمده (مثل ذرت) توسط پرنده.
- تغيير آسان‌تر ترکيب جيره به‌خصوص در هنگام نوسان قيمت هر يک از اجزاء جيره.
- مورد توجه قراردادن فاکتورهاى ناشناخته رشد (Unidentified Growth Factor. UGF) به‌خصوص در مورد اجزاء پروتئيني، مسئله‌اى که هرگز مورد پوشش تحقيقاتى قرار نگرفته است.
استفاده از غذاهاى آماده تجارى
در جائى‌که امکان تهيه جيره در خود مزرعه وجود نداشته و يا اينکه تهيه آن به‌دليل تعداد کم شترمرغ نگهدارى شده اقتصادى نباشد، مى‌توان از غذاهاى آماده تجارى استفاده نمود. در صورت عدم دسترسى به غذاى مخصوص شترمرغ يا گران بودن آن مى‌توان از غذاهاى آماده ويژه ساير طيور استفاده نمود. براى رفع احتياجات، شترمرغ، اين غذاها بايستى با علوفه (تازه يا خشک)، مواد معدنى (به‌ويژه کلسيم، فسفر و عناصر کمياب) و ويتامين‌ها تکميل گردند. هنگام استفاده از غذاهاى آماده طيور بايستى مراقب بود که هيچ‌گونه داروى ضدکوکسيديز يونوفور (مثل لازالوسيد - سديم، موننسين - سديم، ناراسين، ماجورامايسين و سالنيومايسين - سديم) در آن وجود نداشته باشد زيرا اين افزودنى‌ها براى شترمرغ سمى هستند.
