سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا
پدیده اجتماعی
در تعريف جامعهشناسى گفته شد، دانشى است که به بررسى 'پديدهها' يا 'وقايع اجتماعي' مىپردازد. حال براى آنکه ببينيم 'پديده' يا 'واقعه اجتماعي' چيست و با پديدههاى فردى و نفسانى (رواني)، معنوي، جغرافيائى و تکنولوژى چه تفاوتى دارد، بهطور مختصر به بحث درباره آنها مىپردازيم: |
منظور از 'پديدههاى اجتماعي' کليه وقايع يا امورى است که در جامعه وجود دارد يا روى مىدهد و شخص آن را در خارج از خود مشاهده کرده يا از طريق حواس و هوش درک مىنمايد. از جملهٔ آنها: مىتوان سازمانها و تأسيسات، نهادها و جلوههاى گوناگون حيات اجتماعى چون: هنر، ادبيات، دين، اخلاق، آداب و رسوم، عادات، تعليم و تربيت، زبان، عقايد، افکار و ... را نام برد. |
درباره ماهيت وقايع و پديدههاى اجتماعى ميان جامعهشناسان اختلافنظر وجود دارد و هرکدام عاملى را 'مسلط' مىدانند. |
برخى که پيرو مکتب روانشناسى هستند، 'پديدههاى اجتماعي' را از نوع پديدههاى روانى و فردى مىدانند و معتقد هستند 'واقعيتهاى اجتماعي' منشاء روانى دارند. بنابراين اگر فردى را بشناسيم و خصوصيات روانى و تمايلات او را بدانيم، مىتوانيم جامعه را بشناسيم. از طرفداران اين طرز فکر، 'گابريل تارد' (Gabriel Tard) و طرفداران 'اصالت رفتار' (Behaviorsm) يعنى 'واتسون' (J.B. Watson) و جامعهشناسانى چون: 'لستر وارد' (Lester .F. Ward)، 'جيمز مارک بالدوين' (Baldwin)، 'راس' (Ross)، و نظريه 'مشتقات' و 'بقايا' ى 'ويلفر دوپارتو' (Pareto) هستند. |
اما بايد دانست که 'پديدههاى اجتماعي' مستقل از فرد است و با پديدههاى فردى و نفسانى (رواني) تفاوت دارد. در حقيقت 'پديدههاي' اجتماعى را مىتوان واقعياتى تلقى کرد که جمعي، عينى و ملموس باشند. |
'معنويون' که از مهمترين آنها 'ماکس وبر' است در تبيين واقعيت اجتماعى و تحرک آن نقش مهمى براى افکار و ذهن قائل هستند و معتقد هستند براى تبيين بهتر رفتارهاى اجتماعي، نخست بايد کوشيد تا معانى آنها را به مدد 'تفهّم تفسيري' دريافت کرد. |
جغرافىگرايانى چون: 'راتزل' (Ratzel)، 'برونه' (Brunhes)، و تا حدى 'لوپله' (F.Le play)، و 'هان تينگتن' (E.Huntington)، مىکوشيدند تا واقعيتهاى اجتماعى را به کمک 'پديدههاى طبيعي' چون: پستى و بلندى اقيانوس و درياها، خاک و منابع زير زميني، آب و هوا و ... توجيه نمايند. آنها معتقد بودند که هم 'پديدههاى اجتماعي' و هم شيوهٔ زندگى اجتماعى مردم، تابعى از اوضاع و احوال و شرايط جغرافيائى حاکم بر آن جامعه است. بنابراين آنها 'عامل مسلط' را عوامل جغرافيائى مىدانستند. |
طرفداران مکتب 'تکنولوژي' منشاء واقعيت اجتماعى و تغييرات آن را در وسايل تکنيکى مىجستند و بدين سبب اهميت فوقالعادهاى براى 'ابزار' قائل بودند. بدون آنکه به قالبهاى اجتماعى معينى که ابزار و فنون در آن بهوجود مىآيند و متحول مىگردند توجهى کرده باشند. از آن جمله هستند: 'وبلن' (Veblen)، 'آگ برن' (Ogburn). |
پيروان مکتب 'زيستشناسي' مىکوشيدند 'پديدههاى اجتماعي' را بر مبناى پديدههاى زيستى و بيولوژيکى تبيين کنند. از پيشروان اين مکتب در جامعهشناسي، هربرت اسپنسر (H.Speencer)، جامعهشناس انگليسى و طرفداران حوزه انتخاب طبيعى و توارث نژادى چون: 'گنت دوگوبينو' (De Gobineau)، 'چمبرلين' (H.S.Chamberlain)، و نژادپرستان و حوزه داروينيسم اجتماعى هستند که واقعيتهاى اجتماعى را نتيجه مبارزه ميان قوى و ضعيف مىدانستند. از آن جملهاند: 'راتزن هوفر' (Ratzenhofer)، 'گومپلويچ' (Gumplowicz). |
لزومى ندارد که نمونههاى بيشترى از نظريههاى مختلف 'عامل مسلط' و تأثير آنها را در 'پديدههاى اجتماعي' ذکر کنيم و بهتر است به گرايش جامعهشناسى که لااقل تا اندازهاى از خطاى جستجوى 'عامل مسلط' برکنار مانده است اشاره کنيم و آن جامعهشناسى دورکيم است. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
مجلس شورای اسلامی ایران مجلس خلیج فارس بابک زنجانی قوه قضائیه دولت دولت سیزدهم حجاب شورای نگهبان مجلس یازدهم محمدباقر قالیباف
قوه قضاییه هواشناسی شهرداری تهران تهران سیل شورای شهر تهران دستگیری آموزش و پرورش سلامت پلیس قتل شورای شهر
قیمت دلار خودرو قیمت طلا سایپا ایران خودرو بازار خودرو دلار تورم بانک مرکزی قیمت خودرو مالیات ارز
تلویزیون سینمای ایران سریال سینما فیلم تئاتر موسیقی دفاع مقدس رسانه ملی بازیگر محمدرضا گلزار کتاب
سازمان سنجش شورای عالی انقلاب فرهنگی آموزش عالی
رژیم صهیونیستی اسرائیل آمریکا غزه فلسطین جنگ غزه حماس روسیه نوار غزه عربستان اوکراین ترکیه
فوتبال استقلال پرسپولیس سپاهان تراکتور باشگاه استقلال تیم ملی فوتسال ایران فوتسال وحید شمسایی بازی باشگاه پرسپولیس لیگ برتر
هوش مصنوعی اینترنت تبلیغات فناوری اپل همراه اول پهپاد گوگل روزنامه آیفون
داروخانه سازمان غذا و دارو خواب کاهش وزن بارداری دیابت طول عمر سلامت روان قهوه فروش اینترنتی دارو آلزایمر