دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا
پدیده اجتماعی
در تعريف جامعهشناسى گفته شد، دانشى است که به بررسى 'پديدهها' يا 'وقايع اجتماعي' مىپردازد. حال براى آنکه ببينيم 'پديده' يا 'واقعه اجتماعي' چيست و با پديدههاى فردى و نفسانى (رواني)، معنوي، جغرافيائى و تکنولوژى چه تفاوتى دارد، بهطور مختصر به بحث درباره آنها مىپردازيم: |
منظور از 'پديدههاى اجتماعي' کليه وقايع يا امورى است که در جامعه وجود دارد يا روى مىدهد و شخص آن را در خارج از خود مشاهده کرده يا از طريق حواس و هوش درک مىنمايد. از جملهٔ آنها: مىتوان سازمانها و تأسيسات، نهادها و جلوههاى گوناگون حيات اجتماعى چون: هنر، ادبيات، دين، اخلاق، آداب و رسوم، عادات، تعليم و تربيت، زبان، عقايد، افکار و ... را نام برد. |
درباره ماهيت وقايع و پديدههاى اجتماعى ميان جامعهشناسان اختلافنظر وجود دارد و هرکدام عاملى را 'مسلط' مىدانند. |
برخى که پيرو مکتب روانشناسى هستند، 'پديدههاى اجتماعي' را از نوع پديدههاى روانى و فردى مىدانند و معتقد هستند 'واقعيتهاى اجتماعي' منشاء روانى دارند. بنابراين اگر فردى را بشناسيم و خصوصيات روانى و تمايلات او را بدانيم، مىتوانيم جامعه را بشناسيم. از طرفداران اين طرز فکر، 'گابريل تارد' (Gabriel Tard) و طرفداران 'اصالت رفتار' (Behaviorsm) يعنى 'واتسون' (J.B. Watson) و جامعهشناسانى چون: 'لستر وارد' (Lester .F. Ward)، 'جيمز مارک بالدوين' (Baldwin)، 'راس' (Ross)، و نظريه 'مشتقات' و 'بقايا' ى 'ويلفر دوپارتو' (Pareto) هستند. |
اما بايد دانست که 'پديدههاى اجتماعي' مستقل از فرد است و با پديدههاى فردى و نفسانى (رواني) تفاوت دارد. در حقيقت 'پديدههاي' اجتماعى را مىتوان واقعياتى تلقى کرد که جمعي، عينى و ملموس باشند. |
'معنويون' که از مهمترين آنها 'ماکس وبر' است در تبيين واقعيت اجتماعى و تحرک آن نقش مهمى براى افکار و ذهن قائل هستند و معتقد هستند براى تبيين بهتر رفتارهاى اجتماعي، نخست بايد کوشيد تا معانى آنها را به مدد 'تفهّم تفسيري' دريافت کرد. |
جغرافىگرايانى چون: 'راتزل' (Ratzel)، 'برونه' (Brunhes)، و تا حدى 'لوپله' (F.Le play)، و 'هان تينگتن' (E.Huntington)، مىکوشيدند تا واقعيتهاى اجتماعى را به کمک 'پديدههاى طبيعي' چون: پستى و بلندى اقيانوس و درياها، خاک و منابع زير زميني، آب و هوا و ... توجيه نمايند. آنها معتقد بودند که هم 'پديدههاى اجتماعي' و هم شيوهٔ زندگى اجتماعى مردم، تابعى از اوضاع و احوال و شرايط جغرافيائى حاکم بر آن جامعه است. بنابراين آنها 'عامل مسلط' را عوامل جغرافيائى مىدانستند. |
طرفداران مکتب 'تکنولوژي' منشاء واقعيت اجتماعى و تغييرات آن را در وسايل تکنيکى مىجستند و بدين سبب اهميت فوقالعادهاى براى 'ابزار' قائل بودند. بدون آنکه به قالبهاى اجتماعى معينى که ابزار و فنون در آن بهوجود مىآيند و متحول مىگردند توجهى کرده باشند. از آن جمله هستند: 'وبلن' (Veblen)، 'آگ برن' (Ogburn). |
پيروان مکتب 'زيستشناسي' مىکوشيدند 'پديدههاى اجتماعي' را بر مبناى پديدههاى زيستى و بيولوژيکى تبيين کنند. از پيشروان اين مکتب در جامعهشناسي، هربرت اسپنسر (H.Speencer)، جامعهشناس انگليسى و طرفداران حوزه انتخاب طبيعى و توارث نژادى چون: 'گنت دوگوبينو' (De Gobineau)، 'چمبرلين' (H.S.Chamberlain)، و نژادپرستان و حوزه داروينيسم اجتماعى هستند که واقعيتهاى اجتماعى را نتيجه مبارزه ميان قوى و ضعيف مىدانستند. از آن جملهاند: 'راتزن هوفر' (Ratzenhofer)، 'گومپلويچ' (Gumplowicz). |
لزومى ندارد که نمونههاى بيشترى از نظريههاى مختلف 'عامل مسلط' و تأثير آنها را در 'پديدههاى اجتماعي' ذکر کنيم و بهتر است به گرايش جامعهشناسى که لااقل تا اندازهاى از خطاى جستجوى 'عامل مسلط' برکنار مانده است اشاره کنيم و آن جامعهشناسى دورکيم است. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران رافائل گروسی رهبر انقلاب حج مجلس شورای اسلامی کردستان عراق دولت شورای نگهبان انتخابات دولت سیزدهم حسین امیرعبداللهیان رسانه
تهران شهرداری تهران هواشناسی قوه قضاییه حجاب آموزش و پرورش فضای مجازی قتل پلیس سیلاب سازمان هواشناسی شهرداری
ایران خودرو خودرو بانک مرکزی قیمت دلار قیمت طلا قیمت خودرو بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان مسکن قیمت بورس
تئاتر سریال سریال افعی تهران محمدعلی علومی نمایشگاه کتاب موسیقی تلویزیون دفاع مقدس سینمای ایران صدا و سیما صداوسیما سینما
مغز دانشگاه آزاد اسلامی دانش بنیان گوشی هوشمند
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین حماس جنگ غزه آمریکا روسیه اوکراین طوفان الاقصی رفح نوار غزه
پرسپولیس فوتبال استقلال لیگ برتر نساجی ذوب آهن لیگ برتر ایران رئال مادرید بازی سپاهان جواد نکونام لیگ برتر فوتبال ایران
هوش مصنوعی اپل سامسونگ آیفون گوگل باتری مایکروسافت پهپاد اینستاگرام تلفن همراه ناسا
رژیم غذایی بیمه چاقی زیبایی ویتامین چای کاهش وزن آلرژی دندانپزشکی