اسناد ترانزیت

ترانزيت خارجى عبارت از اين است که کالاى خارجى به منظور عبور از خاک ايران از يک نقطه مرزى کشور وارد و از نقطه مرزى ديگر خارج شود. کالائى که تحت عنوان ترانزيت از کشور عبور مى‌کند، واردات و صادرات قطعى محسوب نمى‌گردد و از پرداخت حقوق گمرکى و سود بازرگانى معاف است، ليکن مشمول پرداخت هزينه‌هاى گمرکى خواهد بود.

وسايل نقليه که بدون بار و مسافر وارد و براى ترانزيت اظهار شود و همچنين وسايل حامل کالاى ترانزيتى که با محموله خود از يک نقطه وارد و از نقطه ديگر با محموله خود خارج مى‌شود از هر حيث تابع مقررات و شرايط ترانزيت کالا مى‌باشد . براى اين نوع وسايل نقليه بايد اظهارنامه ترانزيت جداگانه تسليم و پروانه جداگانه تحصيل شود. تشريفات ترانزيت بايد در گمرک‌خانه‌هائى صورت بگيرد که براى ترانزيت مجاز و مفتوح باشد. فهرست اين گمرک‌خانه‌ها از طرف گمرک ايران اعلام مى‌شود.

- کالاهاى قابل ترانزيت، آماده سازى کالاى ترانزيتى (مواد ۱۷۴ و ۱۷۶ آئين‌نامه امور گمرکى):

هرگونه کالائى را که ورود قطعى آن به کشور مجاز باشد مى‌توان به‌عنوان ترانزيت با رعايت مقررات مربوطه حمل نمود. ولى ترانزيت کالائى که ورود قطعى آن به کشور طبق قوانين مخصوص ممنوع باشد منوط به اجازه مخصوص دولت در هر مورد است. به‌طور کلى کالاى ترانزيتى بايد از گمرک ورودى مستقيماً به گمرک خروجى حمل شود. همچنين گمرک مختار است در هر مورد مأمورانى به معيت کالا به هزينه صاحب کالا اعزام دارد.

هرگاه در موقع ورود کالاى ترانزيتى وسيله بارگيرى و حمل فورى کالا فراهم نباشد، کالا در تحويل گمرک (تا موقع آمادگى آن براى حمل) مى‌ماند و اگر توقف بيش از پنج روز به طول انجامد، هزينه انباردارى کالاى وارداتى براى مدت توقف آن دريافت مى‌گردد. در مواردى که متقاضى بخواهد کالاى ترانزيتى را در ايران بدون اينکه شکل کالا تغيير نمايد سر وصورتى داده و براى بازار فروش در خارج آماده سازد، کالا در اختيار گمرک مى‌ماند و حق انباردارى از آن دريافت مى‌شود. اين‌گونه آمادگى و اصلاح وضع کالاى ترانزيتى ممکن است در صورت درخواست کتبى صاحب کالا و به شرط مراقبت و نظارت مستمر مأمورانى که گمرک تعيين مى‌نمايد در خارج از محوطه گمرک ميز به عمل آورده شود. مشروط بر اينکه براى هر نوع از انواع کالا قبلاً يک حکم کلى از طرف اداره کل گمرک صادر شده باشد.

- تشريفات ترانزيت خارجى (مواد ۱۷۸ و ۱۸۰ و ۱۸۱ آئين‌نامه قانون امور گمرکى):

براى کالاى ترانزيتي، صاحب کالا بايد اظهارنامه روى اوراق چاپى مخصوص در دو نسخه تنظيم و در آن تعهد کند که کالا را در مدتى که در پروانه ترانزيت تعيين شده و همچنين از طريق گمرکى که براى خروج کالا از کشور در پروانه ترانزيت تعيين گرديده خارج نمايد.

مدت اعتبارى که براى حمل کالاى ترانزيتى از گمرک ورودى تا گمرک خروجى لازم است بايد از طرف گمرک ورودى با توجه به تمام جهات از قبيل مسافت و چگونگى راه و فصول سال و نوع وسايل نقليه و کيفيات ديگر تعيين و در پروانه ترانزيت قيد شود. در موارد استثنائى ممکن است مدت اعتبار پروانه ترانزيت به درخواست صاحب کالا تمديد شود، ليکن اين تصميم فقط از طرف گمرک آن هم پس از اثبات اينکه کالاى موضوع پروانه تماماً موجود و پلمب گمرکى آن دست نخورده و بى‌عيب است اتخاذ مى‌شود. کالاى موضوع ترانزيت خارجى پس از تسليم اظهارنامه مورد ارزيابي قرار مى‌گيرد.

در مورد کالاى ترانزيتي، پس از اتمام عمليات ارزيابى بسته‌ها به نحوى که قابل دخل و تصرف نباشد نخ‌کشى يا مفتول کشى و پلمب صورت مى‌گيرد. همچنين به وسايل نقليه ترانزيتى نيز پلمب گمرک الصاق مى‌شود.

صدور پروانه ترانزيت منوط به سپردن وجه‌الضمان نقدى به شرح زير است:

۱. در موردکالاى مجاز مبلغى معادل حقوق گمرکى و سود بازرگانى و عوارض که به واردات قطعى آن کالا تعلق مى‌گيرد.

۲. در مورد کالاى غيرمجاز و مشروط مبلغى معادل حقوق گمرکى و سود بازرگانى و عوارض و سه برابر ارزش کالا.

ارزيابان گمرکى مکلف هستند مجموع بسته‌هاى مربوط به يک اظهارنامه را به دقت شمرده و به نوع بسته‌ها و علامت و شماره آنها يک به يک رسيدگى و با مندرجات اظهارنامه تطبيق نمايند.

ارزش کالاى ورودى در گمرک در همه موارد عبارت است از بهاء C.I.F و ساير هزينه‌ها.