عوامل رشد

عواملى مؤثر در رشد، که به‌طور سيعى به‌عنوان عوامل خارجى (محيطي) و داخلى (ژنتيکي) طبقه‌بندى گرديده است، به‌صورت زير تقسيم‌بندى مى‌شوند.

- عوامل خارجى:

۱. اقليمي: شامل نور، درجه حرارت، آب، طول روز، باد و گازها (CO۲،O۲، N۲،SO۲ اکسيدهاى ازت، فلوئور، کلر و اوزن). اين گازها غالباً آلوده‌کنندگان اتمسفر بوده (به جزء سه گاز اول) و غلظت آنها مى‌تواند در حدّى افزايش يابد که مانع رشد شوند.

۲. خاکى (خاک): شامل بافت، ساختمان، مواد آلي، ظرفيت تبادل کاتيونى CEC)، pH)، اشباع بازى و وجود مواد غذائى مى‌باشد. مجموعه‌اى از شانزده عنصر غذائى براى گياهان لازم است.

۳. بيولوژيکي: شامل علف‌هاى هرز، حشرات، موجودات زنده بيمارى‌زا، نماتدها، نمونه‌هاى مختلف جانوران گياهخوار و ميکروارگانيزم‌هاى خاک از قبيل باکترى‌هاى تثبيت‌کننده ازت و آزادکنندهٔ نيترات و ميکورانز (قارچ‌هاى همزيست با ريشهٔ گياهان) مى‌باشد.

- عوامل داخلى:

۱. مقاومت به تنش‌هاى اقليمي، خاکى و بيولوژيکي.

۲. شدت فتوسنتز.

۳. تنفس.

۴. توزيع مواد فتوسنتزى و ازت.

۵. محتواء کلروفيل، کاروتن و ديگر رنگيزه‌ها.

۶. نوع و محل قرار گرفتن مريستم.

۷. ظرفيت انبار نمودن ذخيره‌هاى غذائي.

۸. فعاليت آنزيمي.

۹. اثرات مستقيم ژن (مثل هتروزيس و اپيستازي).

۱۰. تمايز

عوامل تحت کنترل ژنتيکى که در عملکرد سهيم باشند متعدد است، به‌طورى که در بالا فقط فهرست مختصرى از آنها آورده شده است.