همسران ، همکارانی عاشق

لزوم شناخت حقوق و وظایف دو جانبه در خانواده برای مطالعه ی قسمت قبل اینجا کلید کنید.
در مقاله ی قبل گفتیم که زن وشوهر باید به حقوق هم احترام بگذارند . از نمونه های بارز مراعات حقوق طرفین ، تقسیم کارهای خانه و زندگی میان زن و شوهر است .وقتی بار سنگین خانواده بر دوش دو انسانی است که با هم زندگی مشترک دارند ، چاره ای جز تقسیم این بار و کار نیست ، تا نه کاری بر زمین بماند و نه بارها بر دوش یکی سنگینی کند.
اساس حرمت گزاری به حقوق انسان ، شناخت و مراعات حقوق و وظایف است ، نه صرفا شعار به سود حقوق بشر!
همین که اسلام برای زن ، حق مالکیت و استقلال اقتصادی و انتخاب و... قرار داده است ، نشانه حرمت نهادن به اوست . اینکه شوهر در مقابل همسرش وظایف و تعهداتی دارد ، نشانه دیگری از این حق و احترام است .
خانواده ای که بر شالوده محبت استوار شده باشد ، هر یک از زن و شوهر ، بیش از آنچه که وظیفه شان است ، کار و تلاش می کنند ، آن هم عاشقانه و از روی مهر و احساس رضایت و خرسندی .
آنچه مانع بروز تشنج و تنش در رفتار همسران است ، وجود حد و حریم برای کارها و وظایف هر یک و انتظار و توقع از یکدیگر در محدوده ی همان حد و حریم و مراعات آن حدود و حقوق است .
در حالات و سیره رسول خدا (صلی الله علیه و آله ) نقل شده است که آن حضرت حتی در کارهای خانه ، به همسرانش کمک می کرد: و یخدم فی مهنهٔ اهله (۱) که این بالاتر از تقسیم کار است .
آنچه مانع بروز تشنج و تنش در رفتار همسران است ، وجود حد و حریم برای کارها و وظایف هر یک و انتظار و توقع از یکدیگر در محدوده ی همان حد و حریم و مراعات آن حدود و حقوق است .
بار کارها را باید هر دو به دوش بکشند. کارهای سنگین و خستگی آور و گوناگون خانه ، اگر به دوش یکی بیفتد و دیگری بی خیال و راحت طلبانه و آسوده خاطر به خواب و تفریح و استراحت و مسافرت های خود برسد و غم خانه و فکر مشکلات را نداشته باشد ، ظلمی در حق دیگری است ، چه زن باشد ، چه شوهر. البته در این گونه موارد ، این زنان هستند که مظلوم خانواده می شوند و حقشان تباه می گردد.
این سخن زیبای پیامبر (صلی الله علیه و آله ) که من بهترین شما نسبت به همسران خودم هستم . اگر جلوه های متعددی داشته باشد ، یکی هم رافت و عطوفت و کمک و تفقد و حق گزاری و قدرشناسی نسبت به زنان است که حضرت رسول (صلی الله علیه و آله ) هم عملا چنان بوده ، هم به چنین رفتار متعالی و بزرگوارانه ای سفارش می فرمود و از ستم و اجحاف در حق زنان نهی می کرد.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله ) فرمود: ملعون ملعون من ضیع من یعول ؛ (۲)
ملعون است ، ملعون است کسی که فرد مورد تکفل خویش را تباه سازد.
تباه ساختن حق افراد زیر دست و تحت تکفل ، که همسرهم یکی از آنان است ، موجب استحقاق لعنت الهی می شود.
تقسیم کار و مسئولیت ها نیز باید با مراعات توان جسمی و ظرفیت وجودی و طاقت فردی باشد و از تحمیل تکلیفی فوق طاقت بر هر یک از آن دو پرهیز شود.
پایان این مقاله را حدیثی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله ) و سخنی از امام صادق (علیه السلام ) قرار می دهیم :
مردی خدمت پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله ) آمد و در ستایش از اخلاق همسر خود چنین گفت : من زنی دارم که هرگاه وارد خانه می شوم از من استقبال می کند و به پیشوازم می آید و هرگاه که از خانه بیرون می روم ، مرا بدرقه و مشایعت می کند. هر گاه مرا اندوهگین و ناراحت می بیند ، از علت غم و اندوهم می پرسد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله ) فرمود: این زن را به بهشت بشارت بده و به او بگو که تو یکی از کارکنان و کارگزاران خدا هستی و برای هر روز تو، اجر و پاداش هفتاد شهید است . (۳)
در سخنی ارزشمند، امام صادق (علیه السلام ) فرموده است :
مرد در زندگی با همسر خود ، بی نیاز از سه چیز نیست :
۱) همراهی و هماهنگی با او ، تا به این وسیله ، موافقت و محبت و دوستی او را جلب کند.
۲) رفتار نیک و حسن خلق با همسر و به دست آوردن دل او و با آراستگی و حسن ظاهر و جلوه زیبا در چشم او.
۳) توسعه و گشایش در مسایل معیشتی .
زن نیز در زندگی با شوهرش بی نیاز از سه چیز نیست ، تا توافق کامل با او پدید آید:
۱) نگهداشتن خود از هر گونه آلودگی و ناپاکی ، تا بدین وسیله دل شوهر به او اطمینان پیدا کند و در حالات خوشایند و ناپسند و خوب و بد ، اطمینانش محفوظ بماند.
۲) نگهداری شایسته از شوهر و مراقبت از او ، تا عواطف او را نسبت به خویش جلب کند و هنگام لغزش از سوی خود ، آن عاطفه او را کمک کند.
۳) اظهار عشق و محبت به شوهر و خویش را آراستن و به ظاهری زیبا در آمدن تا در چشم شوهر ، زیبا جلوه کند و محبت افزون گردد. (۴)
رعایت این نکات ، از نظر عاطفی و تحولات روحی در خانواده ، شرایط مناسب تری را برای برپایی خیمه عفاف پدید می آورد و ضامن استحکام بنیان خانواده در سایه تعالیم مکتبی است .

پی نوشت ها :
۱- بحار الانوار، ج ۱۶، ص ۲۲۷.
۲- وسائل الشیعه ، ج ۱۴، ص ۱۲۳.
۳- بحار الانوار، ج ۱۰۰، ص ۲۳۹.
۴- میزان الحکمه ، ج ۴، ص ۲۸۴.
منبع : تلخیص شده از کتاب " الفبای زندگی (آشنایی با اصول و عوامل تحکیم خانواده ) "
نویسنده : جواد محدثی

منبع : تبیان