تغییرات زمان در زندگی ملل جهان

تاریخ ملت‌ها میان دوره‌های قدرت و ضعف در نوسان است. به همین دلیل باید بدون افراط و تفریط از این دوره‌ها بهره ببرند، چه این دوره‌‌ها اقتصادی باشد چه سیاسی. وضعیت برای شخص عادی نیز همینگونه است. انسان اگر مراقب سلامت خود نباشد، ممکن است مریض شود و هنگامی که می‌تواند دستاوردهای زیادی برای خود و جامعه داشته باشد، ‌به فردی بی‌مصرف تبدیل شود. این وضعیت برای‌ مال و ثروت نیز متصور است. انسان اگر از اموال و ثروت خود به شکلی صحیح استفاده نکند، ممکن است همه‌چیز خود را ببازد و به فقر دچار شود. به هر حال انسان برای حفاظت از نعمت‌هایی که خداوند بر او ارزانی داشته، باید تلاش کند، چراکه چیزی که از کف برود، دیگر نمی‌توان آن را بازگرداند. تاریخ بهترین شاهد بر این مسئله است. به‌طور مثال در قرون وسطی دولت اسلامی قدرتمندترین دولت روی کره زمین بود. اندلس گذشته که امروز اسپانیا نام دارد، حاکمیت آن اسلامی و نمونه‌ای از پیشرفت در زمینه‌های مختلف بود. اینها همه مقدمه‌ای بود تا به یک موضوع جالب بپردازم. در یکی از سفرهایی که به یکی از استان‌ها داشتم، در خانه یکی از دوستان، شخصی خارجی را دیدم. از او پرسیدم از کدام کشور هستی؟ گفت: از «جزیره نورو». با تعجب پرسیدم: تاکنون نام این کشور را نشنیده‌ام، در کدام قسمت از کره زمین واقع است؟ پاسخ داد: در اقیانوس آرام، تقریبا میان استرالیا و جزایر هاوایی، کوچک‌ترین جمهوری جهان است که مستعمره بریتانیا بود اما در سال ۱۹۶۸ با توافق با استرالیا توانست استقلال خود را باز یابد.
پس از آن به دلیل کنجکاوی که برای شناخت این منطقه داشتم، سراغ سایت‌های اینترنت رفتم تا کوچک‌ترین جمهوری دنیا را بهتر بشناسم.
«نورو» جزیره‌ای است با مساحت ۲۱ کیلومتر مربع، تعداد ساکنان آن ۱۴ هزار خانوار است. این جزیره در اوایل قرن هجدهم به دست کاپیتان یک کشتی بریتانیایی کشف شد. «نورو» اولین دولت در جهان است که پایتختی رسمی ندارد. با وجود مساحت کوچک و تعداد اندک ساکنان آن، «نورو» اما در دو جنگ جهانی نقش داشت. در جنگ جهانی اول تابع آلمان بود و در جنگ دوم جهانی، توسط ژاپن اشغال شده بود. این کشور کوچک در سال ۱۹۹۹، به عضویت سازمان ملل متحد درآمد و دارای نماینده‌ای دائم در این سازمان بین‌المللی شد. در یکی از سایت‌ها نوشته است که در میان کشورهای عربی، تنها امارات عربی متحده و مصر با «نورو» روابط دیپلماتیک دارند. در سایتی دیگر نوشته است «نورو» تنها کشور جهان است که می‌توان تمام مساحت آن را در مدت‌زمان یک ساعت و نیم رکاب زد. مسافر به نورو نیاز به ماشین ندارد زیرا در این جمهوری تنها یک خیابان وجود دارد و سرعت مجاز در آن ۲۵ کیلومتر در ساعت است. «نورو» با اینکه جزیره‌ای کوچک است اما پس از استقلال و تا ۱۹۹۱ از ثروتمندترین کشورهای جهان بود و درآمد خالص هر شخص در آن بالاترین درآمد در سطح جهان.
دلیل این ثروت وجود معدن فسفات خالص در آن است که تنها منبع ثروت آن به شمار می‌رود. این معدن در سال ۱۹۹۰ کشف و در سال ۱۹۰۶ از سوی شرکت‌های وابسته به کشورهایی که نورو را به اشغال خود درآورده‌اند، به بهره‌برداری رسید. در سال ۱۹۷۰ یعنی دو سال پس از استقلال نورو از اشغالگران، بهره‌برداری از این معدن به ساکنان اصلی آن انتقال یافت؛ مسئله‌ای که باعث شد مردم این جمهوری بسیار کوچک، بیشترین درآمد را در سطح جهان داشته باشند.
«نوروایی‌ها» اما قدر این ثروت را ندانستند و از آن به نحو مطلوب استفاده نکردند؛ مسئله‌ای که باعث شد در اندک زمانی «کوچک‌ترین جمهوری جهان»، به بیابان تبدیل شود. دلیل آن این است که در سال‌های اندک خوشی، ساکنان جزیره، ثروت‌های خود را در مواردی بیهوده خرج کردند. آنها حتی سعی نکردند منبع درآمدی جایگزین برای خود ایجاد کنند پیش از آنکه تنها ثروت طبیعی‌شان به پایان برسد. آ‌نها اموال خود را در سفرها و خرید وسایل غیرضروری خرج کردند.
به‌طور مثال به‌رغم این که تنها یک خیابان در نورو وجود دارد و مجالی برای رفت‌وآمدهای زیاد وجود ندارد، اقدام به خرید ماشین‌های گران‌قیمت کردند. آنها بر واردات تکیه کرده و تمام مایحتاج خود را از خارج تهیه کردند. تمام ثروت‌های خود را خرج لذت‌های زندگی و کار را رها کردند و «تنبلی» شاخه اصلی زندگی آنها شد و تا آنجا پیش رفتند که نورو امروزه بالاترین نسبت چاقی در جهان را به خود اختصاص داده است. ۹۰درصد شهروندان بالغ نورو از چاقی رنج می‌برند. بیماری قند خون نیز در این کشور در بالاترین نسبت جهانی شایع است. حدود ۴۰ درصد از نوروای‌ها از این بیماری رنج می‌برند. در سال‌های خوشی و ثروت، نوروای‌ها حتی از دیگر جزایر اقیانوس آرام کارگر و عمله استخدام می‌کردند تا کارهایی را انجام دهند که شهروندان پس از ثروتمند شدن دیگر تمایلی به انجام آنها ندارند. در این کشور، کسانی که در تمام طول زندگی خود از نورو خارج نشده بودند، دیگر هواپیمای اختصاصی اجاره می‌کردند و برای خوشگذرانی و خرید به هاوایی، فیجی، سنگاپور و... می‌رفتند.
اما امروز اهالی نورو در فقر شدیدی به سر می‌برند. دولت نورو برای تامین مایحتاج زندگی شهروندان خود و گذران امور مملکت، بر کمک‌های استرالیا تکیه می‌کند به‌گونه‌ای که ناچار شد برای پرداخت بدهی‌های تنها هواپیمای خطوط هوایی نورو، برخی مایملک خود را بفروشد. به گزارش بی‌بی‌سی در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری «جمهوری نورو»، رئیس‌جمهور جدید که قهرمان سابق وزنه‌برداری است وعده داده که اوضاع معیشت شهروندان را بهبود بخشد.
او در عین حال اذعان کرده است که اوضاع زندگی به وضعیت پیشین باز نخواهد گشت چراکه: «ما اکنون در چاه افتاده‌ایم، باید تمام تلاش خود را به کار ببندیم تا از آن خارج شویم، اما به قطع، زمان رفاه به پایان رسیده است.» این داستان کوچک‌ترین جمهوری دنیاست که از یک دوره کوتاه‌مدت ثروت به دلیل کنترل نکردن رغبت‌ها و خواهش‌هایش و عدم پیش‌بینی‌ تغییرات زمانی، به دولتی فقیر تبدیل شده است.

ایلیا جزایری

منبع : روزنامه کارگزاران