گیاه سپستان

درختانی كوچك یا به ندرت درختچه‌هایی با چند تنه به ارتفاع ۱۰- ۸ متر و تقریباً پیچ و تابدار با پوست قهوه‌ای متمایل به خاكستری و كم و بیش شكافدار با تاج پوشی وسیع و شاخه‌هایی گسترده و تقریباً در انتها آویخته، نرم، سبز و پوشیده از كرك‌های تنك، سپس چوبی و دارای شیارهای طولی و بدون كرك. برگ‌های آن چرمی گرد و ضخیم ، بی‌كرك، پهنك آن تخم مرغی و گرد و بیضوی، منتهی به دمبرگ دراز، در رو سبز روشن یا تیره و در پشت كدر و كم رنگ و متمایل به زرد. گل‌های آن سفید، كرم متمایل به سفید و دارای جام قیفی شكل است. میوه گیاه بخش دارویی این گیاه را تشكیل می‌دهد. میوه‌های خشك چروكیده و قهوه ای رنگ آن به شكل مخروطی است و از طریق خشك كردن میوه‌های كروی و زردرنگ آن كه در حالت تازه دارای آب و موسیلاژ فراوان است به دست می‌آید. میوه آن را باید پس از رسیدن كامل در تابستان جمع آوری كرد. اصل این درخت از هندوستان است و بومی آسیا و استرالیا است. سپستان دارای موسیلاژ فراوان است. موسیلاژ از دانه‌ها با روش سرد و گرم جدا شده و حدود ۱۳-۳ درصد بوده كه حاوی فروكتوز، گلوكرونیك اسید، گلوكز و آرابنیوز و گالاكتوز و گزیلوز است. از این گیاه به عنوان نرم كننده در درمان سرفه استفاده می‌شود همچنین باعث كاهش فشار خون شده و از موسیلاژ آن در صنایع قرص سازی استفاده می‌شود. در طب گذشته از سپستان به عنوان ملین، خلط آور و نرم كننده (به ویژه در برطرف كردن گرفتگی صدا) استفاده می‌كرده‌اند. به شكل دم كرده دانه میوه از آن برای نرم كردن سینه و گرفتگی صدا مصرف می‌شود.

منبع : روزنامه شرق