معماری سبز

طی حدود ۸/۳ میلیارد سال از آفرینش زمین، طبیعت خود، تبدیل به طراح و معمار نهایی شده است، طی این مدت گیاهان و جانوران توانسته‌اند با تزئینات و طراحی‌های لازم بر مشکلات محیط زیست خود فائق آیند و انسان نیز در طول زندگی خود، همیشه سعی داشته برای ساخت و طراحی مکانها و وسایل مورد نیاز خود از طبیعت و محیط زیست اطراف خود الهام بگیرد، بعنوان مثال ساختمان بدن خفاش برای لئونارد و داوینچی ایده‌ائی بود که بتواند ماشین پرنده را طراحی کند یا نیروی عضلانی و در حین حال سرعت زیاد در دلفین‌ها جرقه‌ائی برای ساختن زیر دریائی بود، عنکبوتها با طراحی و بافتن ریسمانهایی که به استحکام پولاد هستند برای خود آشیانه می‌سازند، زنبورها با رعایت کلیه قوانین هندسی پناهگاهی امن و مطمئن برای خود طراحی می‌کنند، موریانه‌ها خانه‌های خود را در بیابان و در هوائی بسیار گرم می‌سازند و تلاش می‌کنند با کندن راههایی پیچیده در خاک، سیستم گرمائی و تهویه داخل لانه‌های خود را خنک و متعادل نگه دارند، خاک انباشت لانه‌های آنها به صورت یک مجموعه کامل طراحی شده تا بتوانند نیازهای طبیعی خود را تأمین کنند، اینها همه معماران طبیعت‌اند. و این همان معماری بیونیک است.
بیونیک در لغت نامه به معنای «زیستار شناختی» یا «بکارگیری اندامهای ساختگی طبیعت» است که برای اولین بار این واژه توسط دانشمند امریکائی بنام جک. ای. استیل(۱) در سال ۱۹۵۹ بکار برده شد، وی بیونیک را علم سیستمهایی که شالوده و پایه تمامی سیستمهای زنده است، می‌داند.
بطور کلی بیونیک و معماری بیونیک علمی است که به الهام‌یابی فنی از ساختمانها، رفتارها و ارتباطات گوناگون عالم جانداران می‌پردازد.
چارلی لوکستون(۲) از پیشگامان عرصه معماری بیونیک از کسانی است که ما را به تختة طراحی طبیعت برمی گرداند تا به چگونگی معماری، طراحی و مهندسی، نظام موجود در معماری طبیعت را پی ببریم، وی استفادة بجا از مواردی که موجب استحکام ساختمان و ‌ایجاد تنوع بطوری که باعث ایجاد آرامش در آن فضا شود را مدّ نظر معماران بیونیک می دانند. روح بخشیدن به ساختمان یکی از تمایلات ‹‹معماری بیونیک›› است که به کمک خطوط مستقیم و یا منحنی خالص و با توجّه به قدرت سازه برای تنفس (زنده نمایی) ‌و القاء آهسته تمامیت خود به آن دست پیدا می کند و این به همراه باریک بینی در اجراء مختلف ساختمان بدست می‌آید، این جنبه باید در همه موارد معماری بیونیک در نظر گرفته شود، مهمترین چیز برای معماری بیونیک آن است که ساختمان تپش وزنده بودن خود را القاء کند.
این یک باور متعالی که با زنده بودن محیط زیست، هماهنگی کامل ایجاد شود، شاید یک طریقة معتبر و قوی برای آیندگان، ترویج روش اصلاح طلبی و توجه به واقعیتها از طریق ‹‹ معماری بیونیک›› باشد، بطور کلی معماری بیونیک مبارزه‌ای است با خشنودی از خود و تمایلی است به باز ساز ی همه چیز ، بنابراین انگیزه ای است منحصر بفرد.

بیتا سامانی پور