دوشنبه, ۲۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 13 May, 2024
مجله ویستا
تعریف ارزشهای اجتماعی
اصطلاح 'ارزش' (Social Value) به همان اندازهٔ واژهٔ 'نهاد' (Value) و 'نظام اجتماعي' (Instituion) داراى اهميت است. واژه ارزش مانند بسيارى از واژههاى جامعهشناسى داراى معانى بىشمارى است. وجه مشترک تعريف ارزش از نظر بسيارى از جامعهشناسان و مردمشناسان آن است که: |
'ارزشها عبارت از نتيجهٔ غائى هدف و مقاصد کنش اجتماعى است. ارزشها چندان مربوط به اصول موجود نيست بلکه مربوط به اصول آرمانى است. يعنى در حقيقت ارزشها، گوياى 'احکام اخلاقي' است. |
'ژان کازنو' مردمشناس فرانسوى مىنويسد: 'عقايد، هنجارها، شناسائىها، فنون و اشياء مادى که افکار و گرايشها در پيرامون آن شکل گرفته و به تجربه رسيدهاند، ارزشهاى اجتماعى يک گروه را تشکيل مىدهند' . |
در اصطلاح جامعهشناسى نيز ارزشهاى اجتماعى عبارت از چيزهائى است که موضوع پذيرش همگان است. ارزشهاى اجتماعى واقعيتها و امورى را تشکيل مىدهند که مطلوبيت دارد و مورد درخواست و آرزوى اکثريت افراد جامعه است. در همين رابطه 'اگ برن' و 'نيم کف' مىنويسند: 'ارزش اجتماعى واقعه يا امرى است که مورد اعتناء جامعه قرار دارد. ارزش اجتماعي، انگيزهٔ گرايشهاى اجتماعى مىشود و گرايشهاى اجتماعي، تمايلات کلى هستند که در فرد بهوجود مىآيند و ادراکات، عواطف و افعال او را در جهتهاى معينى به جريان مىاندازد' . |
ارزش اجتماعى بهعنوان پديدهٔ برتر که انکار کردن آن غيرممکن است و به افراد تحميل مىشود، در عمل هريک از جنبههاى روابط اجتماعى را مورد بررسى قرار مىدهد. درستي، نادرستي، زشت و زيبا، نيک و بد، شرافتمندانه و ننگبار، خاموشي، پرحرفي، خونسردي، شغل، دموکراسي، عشق، صداقت، امانت، شعر، نقاشي، موسيقى و ساير هنرها، آداب و رسوم اعتقادات، دانستنىهاى عامه، ثروت و مالکيت، پول و اموال، خانه و مسکن، مهريه، جهيزيه، شيربهاء، ازدواج، ازدواج کردن، آينه عروس، دزدى کردن، تحصيل کردن و باسواد بودن، مدرک تحصيلى بالا داشتن، جوان و پير بودن، دختر يا زن بودن، پدر و مادر بودن، سلام و تعارف کردن، محبت کردن، سلامت، تخصص و مهارت داشتن، ايمان و تقوي، نماز خواندن و روزه گرفتن، اعمال نيک و بد انجام دادن، خوب راه رفتن، بد راه رفتن، تو خجالت نمىکشي، اين کار که تو کردى زشت است و... هرکدام در جوامع مختلف 'ارزشگذاري' شده است و کم و بيش ارزش اجتماعى محسوب مىگردد. |
بنابراين ارزشهاى اجتماعى شامل همهٔ چيزهاى مطلوب يا نامطلوب، مناسب يا نامناسب است که مورد علاقه، توجه و احترام انسانها است. هر امرى و هر چيزى اعم از مادى يا معنوى که در جامعه داراى قدر و قيمت باشد و نيازهاى مادى و معنوى انسان را برآورده کند يا هرچيز گرانبها و سودمند از جملهٔ ارزشهاى اجتماعى است. به عبارت ديگر هرچيزى که مفيد، خواستنى و بالاخره مورد تحسين گروه است ارزش اجتماعى مىباشد. بر اين اساس ارزشها تمام شئون زندگى اجتماعى را در بر مىگيرد و امرى يا چيزى وجود ندارد که داراى 'ارزش' نباشد. |
ارزشها زيربناى هنجارها، نهادها و ساخت اجتماعى را تشکيل مىدهند. چارچوبهاى هستند براى مشروع ساختن رفتارهاى انساني، ارزشها به فرهنگ کلى و جامعه مفهوم و معنى مىبخشند و وقتى مسئله 'قضاوت ارزشي' يا 'ارزشيابى اجتماعي' مطرح مىشوند، عملاً مقايسه ميان بهتر و بدتر صورت مىگيرد. |
يکى از خصوصيات جالب ارزشها اين است که مىتوان آنها را بر مبناى جهانى بودن آنها تقسيم کرد. مثل: صداقت، احترام به حق ديگران، آزادى و دموکراسي، ازدواج، قدرت، سلامت، محبت، احترام، مهارت داشتن و دانش، ثروت و تقوي. اما هرچه پائينتر مىآئيم و به جوامع و گروهها مىرسيم، متوجه مىشويم که ارزشها بيشتر جنبهٔ خاص پيدا مىکنند. مثل: مهريه و جهيزيه و آئينهٔ عروس براى ايرانى و يا ازدواج در سنين پائين (۱۴ سالگي) براى برخى مردم روستائى ايران. |
شرق و غرب نيز تا همين اواخر براساس چند ارزش با هم اختلاف داشتند. ارزشهاى کاپيتاليسم و سوسياليسم. علاوه بر اين بايد دانست که ارزشها الزاماً اجتماعى نيستند. بلکه ممکن است 'فردي' هم باشند. يعنى ارزشهائى در جامعه وجود داشته باشد که مورد قبول فرد نباشد و برعکس. |
'ارزش فردي' در صورتىکه در شرايط لازم بهوجود بيايد ممکن است به ارزش اجتماعى مبدل گردد. اين حالت بهويژه در مواردى که رهبران سياسى پرقدرت مانند: دوگل، مائو و... بر سر کارند بيشتر حادث مىگردد. 'دوگل' در مدتى که زمامدار فرانسه بود همه چيز را به رنگ خود درآورد. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران رهبر انقلاب شورای نگهبان مجلس مجلس شورای اسلامی دولت صادق زیباکلام انتخابات مجلس دوازدهم انتخابات مجلس انتخابات مجلس دوازدهم دولت سیزدهم
هواشناسی تهران بارش باران شهرداری تهران قتل سازمان هواشناسی سیل سلامت حج تمتع پلیس زلزله وزارت بهداشت
خودرو قیمت دلار سایپا قیمت خودرو قیمت طلا بازار خودرو مسکن بانک مرکزی بورس گاز حقوق بازنشستگان ایران خودرو
نمایشگاه کتاب نمایشگاه کتاب تهران کتاب تلویزیون سالار عقیلی دفاع مقدس سینمای ایران نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران رضا عطاران تئاتر سریال سینما
وزارت علوم خورشید دانشگاه تهران کره زمین
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین حماس جنگ غزه روسیه آمریکا افغانستان نوار غزه سازمان ملل اوکراین
استقلال فوتبال پرسپولیس مهدی طارمی فولاد خوزستان لیگ برتر رئال مادرید بازی لیگ برتر فوتبال ایران لیگ برتر ایران باشگاه پرسپولیس هوادار
هوش مصنوعی مغز تبلیغات نوآوری دبی شفق قطبی ایلان ماسک ناسا
ویتامین خواب کودک سلامت روان تجهیزات پزشکی کاهش وزن افسردگی فشار خون درمان ناباروری بارداری زایمان