اولویت‌های‌ رئیس جدید بانک مرکزی برای حل مشکل معیشت

به گزارش همشهری آنلاین، در پی انتشار برخی اخبار درباره استعفای "محمدرضا فرزین" از ریاست بانک مرکزی و طرح برخی اسامی به‌عنوان جانشین او، "بابک زنجانی" یک بسته پیشنهادی تحت عنوان "اولویت‌های فوری رئیس جدید بانک مرکزی برای بهبود اقتصاد مردم" منتشر کرد.

اقدامات پیشنهادی این چهره اقتصادی جنجالی به جانشین احتمالی فرزین که به ادعای وی موجب حل فوری مشکلات معیشتی مردم می‌شود، به شرح ذیل است:

الف) شفافیت و صداقت؛ خط قرمز: پرهیز از ارائه اطلاعات غیرواقعی به مردم

۱. انتشار منظم و شفاف آمار واقعی اقتصادی برای تصمیم‌گیری درست

* اعلام نرخ واقعی تورم (بدون دستکاری)

* انتشار داده‌های پایه پولی، رشد نقدینگی، تراز ارزی، بدهی دولت به بانک مرکزی

* گزارش عمومی از مداخلات ارزی: میزان عرضه ارز و محل تأمین آن

این رویکرد دو نتیجه مهم دارد: افزایش اعتماد عمومی و ایجاد انضباط در سیاست‌گذاری پولی.

۲. پایان دادن به «عددسازی» برای نرخ ارز

* اعلام رسمی اینکه بانک مرکزی قیمت‌گذار دلار نیست و تنها نقش ثبات‌دهنده و تنظیم‌کننده نوسانات را ایفا می‌کند.

۳. شفاف‌سازی صورت‌های مالی بانک مرکزی و بانک‌ها

* انتشار نسبت مطالبات معوق، میزان اضافه‌برداشت بانک‌ها و نحوه اعمال جرایم آنها.

ب) اصلاح بنیادین در بازار ارز

۱. حرکت تدریجی و هوشمندانه به سمت تک‌نرخی شدن ارز

* حذف سامانه‌ها و نرخ‌های متعدد و رانتی

* طراحی بازاری شفاف که صادرکننده و واردکننده مستقیماً در آن تعامل کنند

* انتشار زمان‌بندی حذف نرخ‌های موازی.

۲. تغییر رویکرد از «سرکوب قیمت» به «مدیریت نوسان»

* به‌جای اعلام یک نرخ دستوری، تعهد به کنترل دامنه نوسان و آرام‌سازی بازار

* مداخله ارزی تنها برای ثبات‌بخشی، نه با اهداف نمایشی و سیاسی.

۳. اصلاح سیاست بازگشت ارز صادراتی

* طراحی سازوکارهای منطقی و قابل اجرا با استفاده از ابزارهای مالی نوین

(حواله، تهاتر، رمزارزهای قانونمند، حساب‌های ویژه)

* پرهیز از رویکردهای تنبیهی و قضایی در شرایطی که دولت مسیر عملی فراهم نکرده است.

ج) انضباط پولی؛ توقف خلق و تأمین مالی تورم‌زا

۱. انعقاد «میثاق مالی - پولی» با دولت

* تأمین کسری بودجه صرفاً از طریق:

مالیات، اوراق بدهی، یا اصلاح یارانه‌ها

* خط قرمز: استقراض مستقیم یا غیرمستقیم از بانک مرکزی

* انتشار گزارش ماهانه درباره میزان استفاده دولت از منابع بانک مرکزی.

۲. کنترل قاطع اضافه‌برداشت بانک‌ها

* اعمال جریمه‌ مؤثر و بازدارنده برای بانک‌های متخلف؛ به‌گونه‌ای که آنها به‌جای اتکا به منابع بانک مرکزی، نسبت به سپرده‌گذاران و سرمایه‌گذاران پاسخ‌گو باشند.

۳. مقابله با خلق پول بی‌ضابطه در شبکه بانکی و رویکرد به بلاکچین

* اولویت: انضباط در داخل نظام بانکی، سپس مطالبه کنترل تورم از جامعه.

د) بازتنظیم رابطه بانک مرکزی با بازار سرمایه، طلا، مسکن و رمزارز

۱. پایان دادن به رویکرد امنیتی در مواجهه با بازارها

* افزایش نرخ ارز یا قیمت‌ها نباید به بازداشت فعالان بازار تعبیر شود

راه‌حل، قواعد شفاف و پایدار است، نه پرونده‌سازی.

۲. پذیرش طلا و رمزارز به‌عنوان واقعیت اقتصادی

* وقتی اعتماد به ریال کاهش می‌یابد، مردم به دارایی‌های جایگزین پناه می‌برند

پاسخ درست: تقویت ریال و ایجاد ابزارهای رسمی و قانونمند

* توسعه صندوق‌های طلا و رمزارز شفاف برای هدایت سرمایه به بسترهای رسمی.

۳. هم‌راستا کردن سیاست‌های مسکن با نرخ بهره

* در صورت منفی بودن نرخ بهره واقعی، سرمایه به سمت سفته‌بازی در مسکن حرکت می‌کند

* باید به‌تدریج نرخ بهره واقعی را به حوالی صفر یا کمی مثبت نزدیک کرد.

هـ) اصلاح ساختار و حکمرانی بانک مرکزی

۱. ایجاد استقلال نسبی و حرفه‌ای

* اعلام شفاف اینکه تصمیمات مرتبط با چاپ پول و مداخله ارزی باید بر پایه ملاحظات فنی و کارشناسی اتخاذ شود

* تشکیل شورای سیاست‌گذاری پولی با حضور اقتصاددانان معتبر و انتشار مشروح خلاصه صورت‌جلسات به‌صورت نیمه‌علنی.

۲. تغییر رویکرد از مدیریت روزمره به برنامه‌ریزی میان‌مدت

* انتشار برنامه ۳ تا ۵ ساله (مثلاً تا ۱۴۰۸) شامل اهداف تورمی مشخص، کاهش سهم پایه پولی و ادغام و حذف نرخ‌های متعدد ارز.

۳. گفت‌وگوی مستقیم و شفاف با مردم

* ارائه گزارش و مصاحبه ماهانه با زبانی روشن و قابل فهم برای عموم جامعه.

اظهارات صمصامی درباره زنجانی

زنجانی در حالی این روزها مشغول طرح نظرات اقتصادی و ارائه ایده‌ها و راهکارهایش‌ برای اصلاح وضع موجود و بهبود معیشت مردم است که حاشیه‌های پرونده قَضایی که برایش در دهه ۹۰ تحت عنوان فساد نفتی تشکیل شد، همچنان ادامه دارد.

در تازه‌ترین موضع‌گیری‌ها، "حسین صمصمامی" نماینده مجلس درباره پرونده زنجانی و تصمیم وزارت نفت، بانک مرکزی و دستگاه‌های نظارتی با توجه به اتمام مهلت دو ماهه برای تسویه بدهی ۲ میلیارد دلاری او گفته که بحث پرونده بابک زنجانی و فرد دیگری به نام "ح. آ" که نفت فروختند اما پول‌هایش را نداده‌اند، پیچیده شده است.

صمصامی اضافه کرده عده‌ای در دستگاهی می‌گویند این فرد بدهی‌های خود را تسویه کرده و در مقابل عده‌ای در دستگاه دیگر می‌گویند هنوز بدهی‌ها را تسویه نکرده است که در این صورت باید به زندان برگردد.