بکارگیری هوش‌مصنوعی برای پیش‌بینی و اعلام آتش‌سوزی‌های جنگلی

به گزارش ایسنا، حمید ظهرابی در نشست خبری که صبح امروز(۲۲ آذرماه) در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، با اشاره به افزایش تعداد آتش‌سوزی‌ها در سال‌های اخیر به‌ویژه در مناطق زاگرس و هیرکانی اظهار کرد: حریق یکی از عوامل مهم تعدیل تنوع زیستی است. خشکسالی‌های مستمر و تغییرات اقلیمی از جمله عوامل مؤثر در گسترش دامنه و زمان وقوع این حریق‌ها بوده است.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست تأکید کرد: در گذشته آتش‌سوزی‌های زاگرس معمولاً از اواسط خرداد تا پایان شهریوررخ می‌داد اما اکنون این دوره از فروردین ماه آغاز می‌شود و تا آذرماه ادامه می‌یابد.

وی افزود: علاوه بر آثار تغییرات اقلیم، با توجه به شرایط اقتصادی، بهره‌برداری غیرمجاز از منابع طبیعی و زمین‌خواری، حفاظت از جنگل‌ها و مراتع بسیار دشوارتر شده است. افزایش حضور در جنگل‌ها برای برداشت منابع و شکار غیرقانونی موجب شده است تا تنوع زیستی کشور تحت تهدید بیشتری قرار گیرد.

ظهرابی همچنین به برنامه‌های سازمان حفاظت محیط زیست برای مقابله با آتش‌سوزی‌ها و حفظ مناطق طبیعی اشاره کرد و گفت: ۱۲ درصد از سرزمین ایران تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارد که شامل ۱۹.۸ میلیون هکتار از اراضی است. در این مناطق ۶۵۰ پایگاه محیط‌بانی و حدود ۴۰۰۰ محیط‌بان فعالیت می‌کنند. بر همین اساس حضور نیروهای محیط زیست در مناطق آتش‌سوزی سرعت عمل مناسبی را در اطفای حریق فراهم کرده است و در این زمینه، تمرکز بر پیش‌بینی و پیش‌آگاهی از وقوع آتش‌سوزی‌ها بوده است.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه به اهمیت مشارکت مردمی در حفاظت از محیط زیست اشاره و اظهارکرد: در زاگرس، جوامع محلی به مدیریت عملیات اطفای حریق می‌پردازند. به‌جای حضور مستمر نیروهای دولتی در همه مناطق، بر شناسایی ظرفیت‌های جوامع محلی و آموزش آن‌ها تمرکز شده است.

وی همچنین از برگزاری یک جلسه هم‌اندیشی در استان لرستان با حضور افراد مجرب در حوزه اطفای حریق خبر داد و گفت: تجربیات موفق به جمع‌بندی رسید و برنامه‌ای مبتنی بر پیشگیری و مشارکت مردم تدوین شد.

ظهرابی درباره به کارگیری تجهیزات جدید توضیح داد: در محدوده هیرکانی به دلیل دسترسی سخت‌تر، تمرکز ما بر نصب دوربین‌ها و سنسورهایی است که وقوع حریق را اطلاع‌رسانی می‌کنند همچنین سامانه‌ای که با استفاده از هوش مصنوعی و تحلیل داده‌های دما، وزش باد و میزان مواد سوختنی، وقوع حریق را پیش‌بینی می‌کند، به ما در این زمینه کمک خواهد کرد.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست تأکید کرد: تمرکز ما در حفاظت از تنوع زیستی بر اساس دانش‌محوری، مشارکت‌طلبی و مشارکت‌پذیری است. در کنار استفاده از فناوری‌های نوین، نقش مشارکت مردمی در حفظ محیط زیست بسیار حیاتی است.

ظهرابی، در پاسخ به پرسش ایسنا درباره دقت و عملکرد سیستم پیش‌بینی حریق جدید اظهار کرد: سیستم پیش‌بینی طراحی‌شده با دقت بین ۷۰ تا ۸۵ درصد قادر است وقوع آتش‌سوزی‌ها را پیش‌بینی کند. این پیش‌بینی‌ها با استفاده از تجربیات گذشته، سوابق حریق‌های قبلی و تحلیل عواملی مانند دسترسی به جاده‌ها و مسیرهای پیاده‌روی ارتقا یافته است. این سیستم در واقع پتانسیل وقوع حریق را بررسی و اعلام می‌کند بنابراین از آن‌جا که انسان قابل پیش‌بینی نیست، پیش‌بینی حریق‌هایی با منشا انسانی، ممکن نیست.

وی افزود: این پیش‌بینی‌ها تا کنون در اکثر موارد صحیح بوده است‌.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی، در پاسخ به پرسش دیگر ایسنا در مورد اقدامات جدید برای هوشمندسازی حفاظت از مناطق طبیعی نیز گفت: در پارک ملی گلستان، در دوره دکتر جهرمی - وزیر اسبق ارتباطات و فناوری اطلاعات- سامانه‌ای برای شناسایی حریق  طراحی شد که متاسفانه با تغییر دولت به بهره‌برداری نرسید اما اکنون با کمک مشاوران و شرکت‌های دانش‌بنیان بومی، این سامانه‌ها به‌طور جدی در حال آزمایش و ارتقا هستند.

وی ادامه داد: یکی از برنامه‌های اصلی ما هوشمندسازی مناطق حفاظتی است. این سامانه‌ها با استفاده از ابزارهای هوشمند مانند دوربین‌های تعقیب و شناسایی موجودات، می‌توانند به شناسایی سریع‌تر تخلفات و حریق‌های احتمالی کمک کنند.

ظهرابی به همکاری با وزارت دفاع برای پیشبرد پروژه‌های هوشمندسازی در پارک ملی گلستان اشاره کرد و گفت: جلسات مختلفی با وزارت دفاع داشته‌ایم و نیازمندی‌های لازم برای هوشمندسازی محیط زیست شناسایی شده است. در حال حاضر در مرحله انعقاد تفاهم‌نامه هستیم تا بتوانیم با تسهیلات لازم، این پروژه‌ها را عملیاتی کنیم.

وی همچنین به اهمیت پایداری و حفظ و نگهداری این پروژه‌ها اشاره کرد و در پاسخ به ایسنا درباره برنامه‌های سازمان حفاظت محیط زیست برای نگهداری و پایداری پروژه‌های هوشمند گفت: یکی از چالش‌های بزرگ در محیط زیست، پایداری سیستم‌ها است. ما معتقدیم که برای موفقیت بیشتر در حفاظت از منابع طبیعی، باید مردم به‌ویژه فعالان محیط زیست را در این فرآیند مشارکت بدهیم. با پیوند دادن مردم به این فعالیت‌ها، می‌توانیم بهره‌برداری بهینه‌ای از منابع و تجهیزات داشته باشیم.

ادامه دارد