ارتباط مخاطب نوجوان با تئاتر قطع است؛ تسویه تعهدات مالی تا اختتامیه

زهرا ناظری کارگردان نمایش «اوکاپی» که در بخش کودک هفتمین جشنواره تئاتر «شهر» حضور دارد، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره داستان این اثر نمایشی توضیح داد: نمایش «اوکاپی» درباره یک حیوان خاص به نام اوکاپی است؛ گونه‌ای از خانواده زرافه‌ها که در آفریقا زندگی می‌کند و گردنی کوتاه‌تر دارد. اوکاپی کودکی‌اش را در تنهایی سپری کرده و همیشه تنها بوده است تا اینکه یک روز تصمیم می‌گیرد برای پیدا کردن دوست، به مدرسه برود.

وی ادامه داد: «اوکاپی» در مدرسه با حیوانات مختلفی آشنا می‌شود و متوجه می‌شود که قرار است یک مسابقه بزرگ برگزار شود. او برای نزدیک شدن به دیگران و پیدا کردن دوست، تلاش می‌کند اما ناخواسته مدام سعی می‌کند شبیه بقیه باشد. همین مسئله باعث می‌شود از مدرسه سرخورده شود، آنجا را ترک کند و تصمیم بگیرد در مسابقه شرکت نکند و دوباره به تنهایی برگردد.

ناظری با اشاره به روند تحول شخصیت اصلی نمایش بیان کرد: در ادامه داستان، «اوکاپی» با یک جوجه‌تیغی آشنا می‌شود؛ دوستی که به او کمک می‌کند توانمندی‌های واقعی خودش را بشناسد و با اتکا به آنها در مسابقه شرکت کند. در نهایت، این ۲ با همکاری و کار تیمی در مسابقه بزرگ مدرسه شرکت می‌کنند و جایزه بهترین شرکت‌کنندگان را می‌گیرند؛ آن هم به واسطه همدلی، کمک متقابل، پذیرش تفاوت‌ها و خودباوری.

وی درباره مواجهه مخاطب نوجوان با تئاتر، افزود: همه فعالان حوزه کودک و نوجوان می‌پرسند که چه باید کرد تا از نظر محتوایی، مخاطب نوجوان تئاتر را دوست داشته باشد و حداقل آن را به عنوان یک سرگرمی بپذیرد اما به نظر من مسئله دقیقاً برعکس مطرح می‌شود. ما با این مشکل مواجه نیستیم که تئاتر نوجوان زیادی تولید شده باشد و نوجوان‌ها به آن توجه نکنند.

ناظری با توضیح بیشتر درباره تئاتر نوجوان اظهار کرد: مسئله اصلی این است که اساساً پیوندی بین نوجوان‌ها، سالن‌های نمایش و جریان تئاتر برقرار نشده است. نوجوان نه آنقدر کودک است که با چند عروسک و شعر ذوق کند و نه آنقدر بزرگ شده که یک جوان محسوب شود. بازه سنی حدود ۱۲ تا ۱۷ سال، به واسطه دوران بلوغ و مسائل خاصی که تجربه می‌کنند، کمتر در جریان فعالیت‌های تئاتری قرار می‌گیرند.

وی ادامه داد: نوجوانان نه آنقدر مستقل هستند که با دوستانشان به تئاتر بیایند و نه خانواده‌ها مثل تئاتر کودک، دغدغه دارند که ماهی یک‌بار آنها را به سالن نمایش بیاورند. دغدغه اصلی ما این است که هنوز ارتباطی میان نمایش‌ها، سالن‌ها و مخاطب نوجوان شکل نگرفته و این قشر اساساً در جریان این روند قرار نمی‌گیرد.

ناظری تأکید کرد: من تا امروز تجربه‌ای نداشته‌ام که در سالنی، مخاطب واقعی نوجوان را ببینم. متأسفانه مخاطبان ما اغلب کودکان و خردسال هستند و سال‌هاست که این وضعیت ادامه دارد. پدر و مادرها بیشتر بچه‌های کوچک‌ترشان را به تئاتر می‌آورند. در مرحله بعد، قطعاً این نکته درست است که محتوا باید متناسب با سن، هویت و نیازهای نوجوان باشد و این مسئله بسیار مهم و ضروری است.

این کارگردان درباره ارزیابی خود از هفتمین جشنواره تئاتر شهر نیز گفت: بعد از چندسال، برگزار شدن این جشنواره اتفاق مثبتی است. آخرین باری که در این جشنواره شرکت کرده بودم، مربوط به آخرین دور برگزاری این رویداد مربوط به سال‌های ۹۶ یا ۹۷ بود. آن دوره را هم دوست داشتم و به نظرم جشنواره تلاش می‌کند از نظر کیفی در سطح قابل قبولی قرار بگیرد. با توجه به تجربه‌ای که از جشنواره‌های دیگر دارم، همین تلاش برای حفظ کیفیت، ارزش جشنواره را بیشتر می‌کند.

ناظری با اشاره به اهمیت نظم و برنامه‌ریزی جشنواره، عنوان کرد: با وجود همه چالش‌ها، جشنواره تا اینجا از نظم و برنامه‌ریزی قابل قبولی برخوردار بوده است. از نظر مالی هم بخشی از کمک‌هزینه‌ها پرداخت شده و طبق صحبت‌هایی که مدیر بخش کودک و نوجوان داشتند، قرار است تا پیش از اختتامیه تسویه‌حساب با گروه‌ها انجام شود.

وی در پایان یادآور شد: در مجموع، امتیاز قابل قبولی به جشنواره می‌دهم. برگزاری جلسه توجیهی برای گروه‌ها و تلاش برای برقراری ارتباط مؤثر با آنها، نکات کوچکی است که به نظر من بسیار ارزشمند هستند و نشان می‌دهد جشنواره برای کیفیت و تعامل اهمیت قائل است.

نمایش «اوکاپی» به نویسندگی امین‌رضا ملک‌محمودی و زهرا ناظری و کارگردانی زهرا ناظری در بخش کودک هفتمین جشنواره تئاتر «شهر» حضور دارد.

آرین ‌ناصری ‌مهر، امیر جهان پور گروه بازیگران این نمایش را تشکیل می‌دهند.

همچنین بازی دهندگان عروسک‌های این نمایش متشکل از مهرانه زرگر، امیرافسر ‌شیبانی، نرگس ‌صفامنش، شروین ‌حاجی ‌آقاجانی، پرنیا ‌علی ‌پناهی، فاطمه ‌اسماعیلی است.