مطالبه دانشجویان برای برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی؛ ساختار تغییر کند

خبرگزاری مهر -گروه هنر-علی حیدری-فریبرز دارایی؛ دانشگاه به عنوان یکی از نهادهای مرتبط با آموزش نقش مهمی در پرورش نیروها و نسل‌های جوان متخصص در عرصه‌های مختلف دارد که یکی از این عرصه‌ها، هنر است. رشته‌های مختلف هنری از جمله تئاتر در دانشگاه‌های کشور به علاقه‌مندان گرایش‌های متنوع این عرصه آموزش داده می‌شود.

سطح کیفی آموزش تئاتر در دانشگاه‌ها تأثیر به‌سزایی در پرورش نیروهای تازه نفس و توانا برای هنرهای نمایشی ایران دارد تا بتوانند مسیری را که در تئاتر کشور از گذشته شروع شده ادامه دهند، سطح آن را ارتقا بخشند و چشم‌انداز و آینده درخشانی را برای آن رقم بزنند.

دانشگاه باید بستری را فراهم کند تا دانشجویان رشته تئاتر بتوانند در گرایش‌های مدنظر خود علاوه بر دریافت آموزش‌های لازم، فعالیت‌های اجرایی نیز داشته باشند زیرا این مهم بر همگان آشکار است که یادگیری هنر تئاتر تنها از طریق تئوری و کتب درستی امکان‌پذیر نیست و فعالیت‌های اجرایی و حضور در فضایی کارگاهی تأثیر غیرقابل انکاری در این باره دارد.

حضور دانشجویان گرایش‌های مختلف تئاتر در پلاتوهای دانشگاه‌ها و فعالیت‌های گروهی برای انجام تجربه‌های گوناگون باعث می‌شود تا نسل جوان در عمل بتواند دانسته‌های تئوری خود را به اجرا درآورد و فرصت آزمون و خطاهای لازم برای کسب تجربه را داشته باشد. ضمن اینکه دانشگاه و متولی آموزش عالی یعنی وزارت علوم تحقیقات و فن‌آوری باید با ایجاد فضاها و فرصت‌های کارشناسانه و تخصصی، امکان فعالیت و تجربه‌گرایی برای نسل جوان دانشجو در عرصه تئاتر را فراهم کند.

یکی از این بسترها که در کشور ما طی دهه‌های مختلف توانست فرصتی مغتنم در شرایط ضعیف و نادرست فعالیت در عرصه تئاتر را برای دانشجویان مشغول به تحصیل در این رشته هنری فراهم کند، جشنواره تئاتر دانشگاهی ایران است. جشنواره‌ای که طی سال‌های متمادی توانست بستری مناسب برای بروز و ظهور استعدادهای جوان و مستعد در عرصه تئاتر باشد و نفسی تازه به تئاتر از نفس‌افتاده ایران بدمد.

اینکه سطح کیفی آموزش تئاتر در دانشگاه‌های کشور پایین یا بالا است یا در سال‌های اخیر روند نزولی داشته یا نه، بحث مفصلی است که نیاز به برگزاری جلسات آسیب‌شناسی متعدد و ارائه نقطه‌نظرات کارشناسان و صاحبنظران در این عرصه دارد اما یکی از فرصت‌هایی که از دانشجویان تئاتر و به طور کلی تئاتر دانشگاهی گرفته شده و بارها به آن به عنوان یکی از مهمترین رویدادها و بسترهای تئاتر دانشجویی اشاره و پرداخته شده، جشنواره تئاتر دانشگاهی است. جشنواره تئاتر دانشگاهی طی چند دهه متوالی یکی از مهمترین و در عین حال تأثیرگذارترین اتفاقات تئاتری بود که در سطح ملی و همچنین بین‌المللی نیز مورد توجه قرار گرفت.

این رویداد به عنوان بستری برای دانشجویان تئاتری و همچنین سایر رشته‌های تحصیلی علاقه‌مند به هنرهای نمایشی در راستای ارائه فعالیت‌های خود بود؛ جشنواره‌ای که فرصتی مناسب برای ارائه نوآوری و خلاقیت‌های نسل دانشجو فراهم می‌کرد و پیشنهادهای جدید و درخور توجهی را به تئاتر ایران ارائه می‌داد.

در سال‌هایی که جشنواره توسط جهاد دانشگاهی برگزار می‌شد، دوران درخشانی را سپری کرد و پس از آن وقتی وزارت علوم برگزاری این جشنواره را به دست گرفت نیز دوره‌های موفقی را تجربه کرد. متأسفانه وزارت علوم در حدود ۲ دهه گذشته در اکثر دوره‌های مدیریتی وزارتخانه نگاه مناسب و دغدغه مندی به این رویداد مهم تئاتری نداشته است.

در این ۲ دهه شاهد بودیم که جشنواره تئاتر دانشگاهی با چالش‌های مختلفی از جمله انتخاب دبیر، حمایت مالی و تخصیص بودجه و همچنین شرایط اجرای آثار دانشجویی مواجه بوده و در اکثر دوره‌های گذشته وزارت علوم با نگاهی سطحی و صرف برگزاری، آسیب‌هایی جدی به این رویداد تئاتری وارد کرده بود.

در چند سال اخیر این شرایط برای برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی نامناسب بوده و کار به جایی رسیده که این جشنواره چند دوره است که برگزار نمی‌شود. آخرین دوره جشنواره تئاتر دانشگاهی با دبیری مجتبی جدی و بعد از پایان دوران پاندمی کرونا و با تأخیر برگزار شد و پس از آن این رویداد تئاتری دیگر در تقویم رویدادهای تئاتر دانشجویی جایی نداشت. مدیران و مسئولان وزارت علوم طی چند سال اخیر مدام بر اهمیت جشنواره تئاتر دانشگاهی و برگزاری آن صحبت‌هایی داشته‌اند، اما هیچ اقدامی برای احیای این رویداد مهم تئاتری انجام نشده است.

برای پرداختن به اهمیت و جایگاه جشنواره تئاتر دانشگاهی ایران و ضرورت برگزاری آن، گروه هنر خبرگزاری مهر نشست‌هایی را تدارک دیده است. در اولین نشست با موضوع جشنواره تئاتر دانشگاهی ایران و ضرورت برگزاری آن میزبان دانشجویان تئاتر دانشگاه‌های مختلف بودیم. در این نشست افرا افروز دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی دانشکده سینما و تئاتر و دبیر دوازدهمین جشنواره مونولوگ دانشگاه هنر، مینا سلطان‌آبادی دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی دانشگاه تهران و مسئول مرکز تئاتر تجربی، نهال اکرمی دانشجوی دکترای مطالعات تئاتر دانشگاه تهران و عضو رسمی مرکز تئاتر تجربی، شقایق پروین دانشجوی کارشناسی ادبیات نمایشی دانشگاه پارس و دبیر دومین جشنواره تئاتر دانشگاه پارس، حامد مصباح دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف و دبیر کانون تئاتر این دانشگاه، حضور پیدا کردند.

دانشجویان حاضر در این نشست به ارائه نقطه‌نظرات خود درباره وضعیت تئاتر دانشجویی و جشنواره تئاتر دانشگاهی ایران و ضرورت و نحوه برگزاری و احیای آن پرداختند.

در ذیل بخش اول این نشست آمده است:

* گفتگو را از این موضوع شروع کنیم که شناخت شما از جشنواره تئاتر دانشگاهی تا چه حد است؟ آیا ضرورت دارد که این جشنواره برگزار شود؟ اگر ضرورت دارد دوره جدید باید چه شکل و شمایلی داشته باشد و چه بازنگری‌هایی در جشنواره اعمال شود؟

نهال اکرمی: وقتی به عنوان دانشجو وارد دانشگاه شدم، جشنواره تئاتر دانشگاهی برگزار و اجراهای عمومی تالار مولوی از طریق این جشنواره تأمین می‌شد. خاطرم هست که در آن دوران جشنواره تئاتر دانشگاهی افولی را تجربه می‌کرد و آثار حاضر در جشنواره در یک نظام خاصی انتخاب می‌شدند و متفاوت نبودند. البته با همان شرایط هم کارهای قابل دفاعی در جشنواره حضور داشتند و اجرا می‌شدند. حتی در آخرین دوره که بعد از کرونا و به سختی برگزار شد، کارهای قابل دفاعی وجود داشت.

اینکه در فضای فعلی جشنواره تئاتر دانشگاهی به چه شکلی برگزار شود مهم است حامد مصباح: جشنواره تئاتر دانشگاهی از دیدگاه ما به عنوان دانشجویان دانشگاه‌های فنی فضا و بستری است که بتوانیم فعالیت‌های تئاتری خود را به دانشجویان تئاتر نشان دهیم و نقاط ضعف و قوت خود را بشناسیم. اینکه اجراهای عمومی تالار مولوی از طریق جشنواره تئاتر دانشگاهی تأمین می‌شد برای ما فرصت خوبی بود زیرا من به عنوان یک دانشجوی علاقه‌مند به تئاتر خیلی مشتاق اجرا در تالار مولوی هستم ولی این امکان برای ما فراهم نمی‌شود.

شقایق پروین: جشنواره تئاتر دانشگاهی باید برگزار شود زیرا فرصتی است که دانشجویان دانشگاه‌های مختلف در کنار هم قرار گیرند و بهتر یکدیگر را بشناسند. در جشنواره تئاتر دانشگاهی کار گروهی دانشجویی معنا پیدا می‌کند اما اینکه در فضای فعلی جشنواره تئاتر دانشگاهی به چه شکلی برگزار شود مهم است. اینکه وزارت علوم یا جهاد دانشگاهی بخواهد جشنواره را برگزار کند یک بحث است اما معتقدم که مهمترین ویژگی جشنواره تئاتر دانشگاهی، دانشجویی بودن آن است پس باید دانشجو برای آن تصمیم بگیرد. مهمترین نکته‌ای که باید برای احیای مجدد جشنواره تئاتر دانشگاهی مدنظر قرار گیرد این است که دانشجو باید تصمیم‌گیرنده باشد و دیگران برای جشنواره تصمیم نگیرند.

افرا افروز: کاملاً درست است. من معتقدم حتی نام جشنواره باید جشنواره تئاتر دانشجویی باشد زیرا ضرورت تصمیم‌گیری توسط دانشجویان برای این رویداد تئاتری خیلی مهم است. ضرورت جشنواره تئاتر دانشگاهی این است که بستری فراهم می‌کند تا تمامی دانشجویان در کنار هم جمع شوند و فعالیت کنند. بعد از اینکه برگزاری جشنواره مونولوگ دانشگاه هنر را به عنوان دبیر تجربه کردم، برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی یک ضرورت دیگر هم برای من پیدا کرد و آن این است که دانشجویان هر دانشگاه نماینده سبک و سیاق دانشگاه خود هستند و این نکته خیلی مهمی در تئاتر امروز است. متأسفانه در شرایط فعلی جایی برای وصل شدن به دانشگاه و فعالیت‌های تئاتری دانشجویی برای افراد وجود ندارد.

تجربه‌ای که در جشنواره تئاتر تجربه و جشنواره مونولوگ به دست آمد نشان داد که دانشجویان در انتظار فضا و بستری هستند که بتوانند در کنار سایر دانشجویان به فعالیت و رقابت بپردازند. متأسفانه این بستر وجود ندارد زیرا جشنواره مونولوگ یا جشنواره تجربه رویکردهای خاص خودشان را دارند، در نتیجه دانشجویان نتیجه‌ای را که مدنظر دارند به دست نمی‌آورند و مخاطبان گسترده‌تری را که می‌خواهند، جذب نمی‌کنند. شاید این وضعیت باعث شکست در ذهن این دانشجویان شود و در نتیجه در دوره‌های بعدی در این جشنواره‌ها شرکت نکنند و به دنبال پیدا کردن بستری حتی خارج از فضای دانشگاه باشند. به همین دلیل ضرورت برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی وجود دارد تا همه این نگاه‌ها و فعالیت‌ها را تحت پوشش قرار دهد.

اما نکته مهم این است که جشنواره تئاتر دانشگاهی چگونه برگزار شود. در سال‌های اخیر ما دانشجویان تمرین کرده‌ایم که در نبود بسترهای رسمی چه کارهایی می‌توانیم انجام دهیم و اصلاً از این روند هراسی نداریم و به عقب برنمی‌گردیم. احساس می‌کنم که باید درباره چگونگی برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی صحبت کنیم زیرا ضرورت برگزاری آن مشخص است.

جشنواره تئاتر همیشه عنوان دانشگاهی را داشته و بهتر است درباره این هم صحبت شود که اگر قرار است مجدداً برگزار شود جشنواره تئاتر دانشگاهی باشد یا جشنواره تئاتر دانشجویی شقایق پروین: در سال‌های اخیر بارها شنیده‌ام که مدیران و مسئولان درباره تصمیم برای برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی صحبت می‌کند اما معتقدم چون دانشجو پای این شکل از تصمیم‌گیری نمی‌آید، برگزار نمی‌شود. باید برای این جشنواره دانشجو تصمیم بگیرد. واقعیت این است که جشنواره تئاتر دانشگاهی به صورت کلی به دانشجو نگاه می‌کند اما جشنواره‌هایی که در دانشگاه‌های مختلف برگزار می‌شود فقط به طیف دانشجوی خود توجه می‌کنند. جشنواره تئاتر دانشگاهی نماینده تمام دانشگاه‌های کشور است و این نکته ارزشمندی درباره این جشنواره است.

مینا سلطان‌آبادی: معتقدم مسأله‌ای را که باید برای بازنگری جشنواره تئاتر دانشگاهی مدنظر قرار دهیم این است که در سال‌های برگزار نشدن این جشنواره جریان‌های داخل دانشگاه‌ها مورد توجه و اقبال بیشتری قرار گرفته‌اند. اگر جشنواره تئاتر دانشگاهی بخواهد بازگردد باید این جریان‌ها را به رسمیت بشناسد و به آنها اهمیت بدهد. جشنواره تئاتر دانشگاهی فرصت دیده شدن و در کنار هم قرار گرفتن تمامی دانشجویان از هر طیفی را فراهم می‌کند که بسیار مهم است.

نهال اکرمی: عنوان «دانشگاهی» در نهاد دولتی هنر مناسبات خاص خود را دارد و عنوان «دانشجویی» مناسبات دیگری را می‌طلبد. اگر بپذیریم جشنواره تئاتر «دانشگاهی» باشد باید بپذیریم که استاد مشاور هم داشته باشد و از سوی دیگر نهادها و جریانات هم برای آن تصمیم‌گیری و اعمال نظر می‌شود اما جشنواره تئاتر «دانشجویی» می‌تواند این مناسبات را نداشته باشد. جشنواره تئاتر همیشه عنوان دانشگاهی را داشته و بهتر است درباره این هم صحبت شود که اگر قرار است مجدداً برگزار شود جشنواره تئاتر دانشگاهی باشد یا جشنواره تئاتر دانشجویی. وقتی خواستیم جشنواره تئاتر «تجربه» را بعد از وقفه‌ای که ایجاد شده بود، برگزار کنیم به ما گفتند که باید از فلان استاد به عنوان استاد مشاور در جشنواره استفاده شود در غیر این صورت جشنواره برگزار نمی‌شود. در آن مقطع دانشجویان به این نتیجه رسیدند که بودن جشنواره تئاتر «تجربه» بهتر از نبودن آن است در نتیجه شرایط را پذیرفتند. البته امسال جشنواره تئاتر «تجربه» با مختصات بهتری برگزار شد. در سال‌های متمادی دبیر جشنواره تئاتر «تجربه» از استادان دانشگاه بود و سال‌ها تلاش و مقاومت دانشجویان منجر به این شد که در جشنواره تئاتر «تجربه»، عنوان «دبیر استاد» تبدیل به «استاد مشاور» شود که دستاورد بزرگی بود.

به احتمال بسیار زیاد بازگرداندن جشنواره تئاتر دانشگاهی هم، چنین مخاطراتی خواهد داشت و باید ببینیم آیا دانشجویان تصمیم‌گیری و اعمال نظر از سوی دیگران را برای برگزاری جشنواره می‌پذیرند یا نه. شاید صرفاً باید به این فکر کنیم که جشنواره تئاتر دانشگاهی بازگردانده شود و بعد از آن سعی کنیم که در دوره‌های بعدی تصمیم‌گیری‌های بیرونی را کم کنیم یا این شرایط را نپذیریم و به فکر بازگرداندن و برگزاری جشنواره با ساختاری متفاوت باشیم.

شقایق پروین: شنیده‌ام که تلاش‌های زیادی برای تغییر عنوان «دانشگاهی» به «دانشجویی» شده است، زیرا قبلاً با عنوان «دانشجویی» برگزار می‌شده است.

* در دورانی که جهاد دانشگاهی متولی برگزاری جشنواره بود، این رویداد با عنوان جشنواره تئاتر دانشجویی برگزار می‌شد و بعد از اینکه وزارت علوم برگزاری آن را بر عهده گرفت، با عنوان جشنواره تئاتر دانشگاهی برگزار شد.

پروین: واقعیت این است که به لحاظ تجربه نمی‌توانیم استادان خود را کنار بگذاریم و خیلی مواقع به کمک آنها نیاز داریم. قطعاً با حضور استاد مشاور در جشنواره تئاتر مختص دانشجویان هیچکدام مشکل نداریم اما استاد مشاور نباید تصمیم‌گیرنده باشد. انتخاب دبیر و انتخاب روش در جشنواره تئاتر دانشگاهی سال‌ها تبدیل به یک چالش شده بود. نباید اینگونه باشد که استاد مشاور برای جشنواره تصمیم بگیرد و دانشجو فقط مجری آن تصمیم‌ها باشد. دانشجو باید به عنوان اصل در جشنواره تئاتر دانشگاهی در نظر گرفته شود و استاد مشاور در کنار وی قرار بگیرد.

یا باید به این وقفه ایجادشده در برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی ادامه دهیم یا اینکه جشنواره را با محدودیت‌ها شروع کنیم و به مرور این محدودیت‌ها را برطرف کنیم افرا افروز: یکی از ویژگی‌های جشنواره‌های دانشگاه هنر یعنی مونولوگ و نهال این است که از ابتدا دانشجویان دبیر این رویدادها هستند. ما به حمایت استادان دانشگاهی در راستای منافع جمعی نیاز داریم اما نکته مهم این است که آیا باید با شرایط فعلی به برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی تن بدهیم یا منتظر برگزاری جشنواره به صورت کاملاً دانشجویی باشیم. ما صراحتاً نیاز به حمایت مالی داریم زیرا نبود حمایت مالی سالن‌ها، مخاطب و اجراها را محدود می‌کند. به شخصه برای من این سوال مطرح است که از این حمایت مالی و بستر به صورت کلی دست بکشیم و به جریان‌های ریز و کوچکی که وجود دارد، ادامه دهیم یا چارچوب را داشته باشیم و با نظرات خود تا جایی که امکان دارد تغییراتی را ایجاد کنیم. نمی‌دانم باید به این وقفه ایجاد شده در برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی ادامه دهیم یا اینکه جشنواره را با محدودیت‌ها شروع کنیم و به مرور این محدودیت‌ها را برطرف کنیم.

در جشنواره تئاتر فجر چند سال پیش بخش دانشجویی ایجاد شد ولی بسیاری از دانشجویان از این بخش استقبال نکردند.

پروین: وقفه برخی معایب و برخی فواید را دارد. اگر این وقفه به برگزاری هر چه بهتر و دانشجویی‌تر شدن جشنواره بیانجامد به انتظار کشیدنش می‌ارزد اما اگر این دست نگه داشتن باعث شود تا جریانی شکل بگیرد که کاملاً به بیراهه برود ارزشش را ندارد. از طرف دیگر برخورداری از حمایت مالی نیز معایب و فوایدی دارد. وقتی حمایت مالی وجود داشته باشد توقعاتی وجود دارد که باید انجام بدهیم ولی اگر حمایت مالی فقط برای همراهی و مشاوره باشد شرایط بهتری رقم می‌خورد.

حامد مصباح: من می‌خواهم سوالی را مطرح کنم؛ چه حداقل‌هایی برای برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی نیاز است؟

افرا افروز: فکر می‌کنم یکی از مهمترین موارد، اسکان دوستان شهرستانی است، زیرا یکی از تفاوت‌های اصلی جشنواره تئاتر دانشگاهی این بود که دانشجویان سراسر ایران را تحت پوشش خود قرار می‌داد. دومین مورد سالن‌های میزبان اجراها است زیرا پلاتوهای دانشگاه‌ها پاسخگوی نیاز جشنواره نیستند.

پروین: کمک‌هزینه و جوایز نیز موارد دیگر مورد نیاز جشنواره است.

* جشنواره تئاتر دانشگاهی متولی دولتی دارد که وزارت علوم در کلام متولی آن است ولی در عمل هیچ حمایت درستی از این جشنواره به عمل نیامد. از آن سو وزارت ارشاد هم حمایت درستی از جشنواره نداشته است. این جشنواره با وجود تمام نامهربانی‌هایی که نسبت به آن می‌شد جریان بسیار تأثیرگذاری در تئاتر ایران بود. بدون اغراق آنقدر که همه مشتاق برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی بودند مشتاق برگزاری جشنواره تئاتر فجر نبودند زیرا این رویداد پیشنهادهای جدیدی به تئاتر ایران می‌داد و ساختارشکن بود. شما به عنوان دانشجویانی که در عرصه تئاتر در حال تحصیل و فعالیت هستید آیا ضرورت برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی را در بین دانشجویان دانشگاه‌های خود احساس می‌کنید؟ آیا دانشجویان تمایلی به برگزاری این رویداد دارند یا نه به طور کلی به دلیل نداشتن شناخت از جشنواره تئاتر دانشگاهی ضرورت و نیازی را برای وجود داشتن یا نداشتنش احساس نمی‌کنند؟ این نکته را هم فراموش نکنیم که جشنواره تئاتر دانشگاهی متولی دولتی دارد و نمی‌توان آن را به صورت خصوصی برگزار کرد.

نهال اکرمی: بله درست است. جشنواره تئاتر «تجربه» هم در دانشگاه که نهادی دولتی است برگزار می‌شود ولی اینکه جشنواره تئاتر دانشگاهی بخواهد با همان ساختار قدیمی برگزار شود جای بحث است.

* منظور این است که شاید شما به عنوان دانشجو بگوید که ما راه خود را پیدا کرده‌ایم و دیگر نیازی به برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی به صورت دولتی یا خصوصی نداریم.

پروین: دانشجوی نسل ما تا حدودی پذیرای روش قبلی نیست و باید متناسب با دیدگاه دانشجوی امروزی تغییراتی را در ساختار و برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی ایجاد کنیم. هر کدام از دانشگاه‌ها رویدادها و فعالیت‌هایی را برگزار می‌کنند ولی قطعاً جای خالی جشنواره تئاتر دانشگاهی را پر نمی‌کنند. شاید این چند سال وقفه در برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی اتفاق مناسبی باشد که نحوه و ساختار برگزاری آن بررسی شود و در تناسب با دیدگاه و شرایط امروز دانشجویان مجدداً احیا و برگزار شود.

اکرمی: وجود جشنواره تئاتر دانشگاهی الزام دارد زیرا فرصت را برای همه دانشجویان از تهران و سایر شهرها برای حضور، گردهمایی و اجرا فراهم می‌کند و ویژگی‌های دیگری هم دارد. حتی حمایت مالی اندکی که داشت از حمایت نشدن کاملی که در حال حاضر تجربه می‌کنیم، بهتر است. بحث اصلی این است که جشنواره تئاتر دانشگاهی چگونه برگزار بشود.

* دانشجو در حال حاضر توان تولید اثر نمایشی به صورت مستقل را ندارد زیرا سالن‌های دولتی تئاتر که توجهی به دانشجویان و اجراهای دانشجویی ندارند و به راحتی امکان اجرا برای دانشجویان را فراهم نمی‌کنند. سالن‌های خصوصی هم که شرایط مالی متفاوتی را طلب می‌کنند که برآورده شدن آن از بضاعت بسیاری از دانشجویان خارج است. در حال حاضر نسبت سالن‌های تئاتری با تئاتر دانشجویی هم بسیار متفاوت از گذشته است.

پروین: برخی تماشاخانه‌های خصوصی تبدیل به یک بنگاه شده‌اند و برخی دیگر سهمی که نسبت به تئاتر دانشجویی بر عهده گرفته‌اند بیشتر از سالن‌های دولتی است.

* اینکه ساعت ۴ بعد از ظهر نوبت اجرا به تئاتر دانشجویی اختصاص پیدا کند بیشتر شبیه توهین است تا حمایت برخی سالن‌ها از دانشجویان تئاتر. این شرایط مناسب اجرای تئاتر نیست. باید دید تالار مولوی توانایی پاسخ به نیاز این تعداد دانشجوی تئاتر را دارد یا نه؟ ضمن اینکه تالار مولوی فقط خود را به دانشجویان دانشگاه تهران متعهد می‌داند و نسبت به دانشجویان سایر دانشگاه‌ها تعهدی ندارد.

دانشجویان اصلاً به جشنواره تئاتر فجر نگاه نمی‌کنند زیرا فاصله زیادی بین جشنواره و تئاتر و دانشجویان وجود دارد. از این رو اختصاص بخش دانشجویی در این جشنواره فقط اتلاف هزینه و وقت است و سودی برای تئاتر و تئاتر دانشجویی ندارد
پروین: آنقدر که حرف دانشجویان دانشگاه‌های مادر شنیده می‌شود برای حرف دانشجویان دانشگاه‌های دیگر گوش شنوایی وجود ندارد.

اکرمی: البته من به عنوان دانشجوی دانشگاه تهران هم امکان اجرا در تالار مولوی را به دست نیاوردم. در حال حاضر نیز اکثر آثاری که در تالار مولوی اجرا می‌شوند از کیفیت قابل قبولی برخوردار نیستند.

افرا افروز: پیش از این پذیرفتم عضو شورای سیاستگذاری جشنواره تئاتر فجر باشم و خانم نادره رضایی این اتفاق نو را رقم زدند که دانشجو نیز در شورای سیاستگذاری جشنواره فجر حضور داشته باشد. با تمام انتقادهایی که به جشنواره تئاتر فجر دارم و معتقدم که فرسنگ‌ها از تئاتر و اتفاقات تئاتری دور است، تنها برای وجود و انعکاس صدای دانشجویی در این فضا تصمیم به حضور در شورای سیاستگذاری را گرفتم اما متوجه شدم که هیچ تغییری در جشنواره تئاتر فجر ایجاد نخواهد شد و خیال خام من بود که گمان می‌کردم احتمال تغییر وجود دارد. دانشجویان اصلاً به جشنواره تئاتر فجر نگاه نمی‌کنند زیرا فاصله زیادی بین جشنواره و تئاتر و دانشجویان وجود دارد. از این رو اختصاص بخش دانشجویی در این جشنواره فقط اتلاف هزینه و وقت است و سودی برای تئاتر و تئاتر دانشجویی ندارد.

وزارت علوم باید به این مهم توجه کند که تمام تئوری‌هایی که دانشجویان تئاتر در دانشگاه‌ها یاد می‌گیرند در بستر آزمایشگاهی فراهم شده توسط جشنواره تئاتر دانشگاهی تبدیل به تجربه می‌شوند و مشخص می‌شود که خروجی‌های هر کدام از دانشگاه‌ها چه شکل و شمایل و ویژگی‌هایی دارد. در حال حاضر برای دانشجویان هیچ گزینه‌ای برای گرفتن نوبت اجرای استاندارد در سالن‌های تئاتر وجود ندارد و جشنواره تئاتر دانشگاهی شرایط این اجرای استاندارد را فراهم می‌کرد. قطعاً جشنواره تئاتر دانشگاهی وقتی مجدداً برگزار شود و روند رو به رشدی داشته باشد نظارت بر آن نیز بیشتر خواهد شد و این نکته نیز از مباحثی است که باید مورد بررسی قرار گیرد اما هیچکدام از موارد یا نکات منفی و حاشیه‌ساز نمی‌تواند از ضرورت نیاز به برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی بکاهد.

پروین: اگر وزارت علوم دید وسیعی داشته باشد باید درک کند دانشجویان حال حاضر می‌توانند با ارائه خلاقیت خود، رنگ و بوی تازه‌ای به تئاتر ایران بدهند. باید دیدگاه‌های جدید وارد تئاتر ایران شود و اگر نگاه این باشد نسل جدید دانشجو از پس این اتفاق برمی‌آید.

مصباح: رشته من مهندسی است و در حال حاضر نیز مشغول تحصیل در رشته مدیریت هستم. من گر بخواهم از نگاه مدیریتی به جشنواره تئاتر دانشگاه توجه کنم، باید بگویم وظیفه جشنواره دیده شدن دانشجوها بوده است. مدام طی این سال‌ها بحث جشنواره پیش آمده ولی درگیر جزئیات می‌شویم و جشنواره برگزار نمی‌شود. معتقدم در وهله اول باید اتفاق برگزاری مجدد جشنواره تئاتر دانشگاهی را رقم بزنیم و بعد از آن شروع به ایجاد تغییرات در ساختار و برگزاری شود. صراحتاً می‌گویم که شاید دوره اول برگزاری مجدد جشنواره تئاتر دانشگاهی مورد پسند من و شما نباشد اما در دوره‌های بعدی اتفاقات بهتری رقم بخورد. معتقدم بودن جشنواره تئاتر دانشگاهی بهتر از نبودن آن است.

ادامه دارد...