۲۰۲۵؛ سالی مرگبار برای مهاجران در مسیر رسیدن به اروپا

سال ۲۰۲۵ تاکنون شاهد ادامه روند مرگبار مهاجرت غیرقانونی به اروپا بوده است. اصلی‌ترین مسیر‌های مرگبار، دریای مدیترانه (شامل مسیر‌های مرکزی، شرقی و غربی) و مسیر اطلس به جزایر قناری اسپانیا هستند. 

همچنین مسیر کانال مانش، بین فرانسه و انگلیس، مرگ‌های جداگانه‌ای داشته است.

تازه‌ترین آمار‌های پروژه Missing Migrants Project سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) نشان می‌دهد که تا نوامبر ۲۰۲۵ (آبان/آذر ۱۴۰۴) کل مرگ و ناپدیدشدن در مسیر‌های مدیترانه و غربی آفریقا و اطلس بیش از ۲ هزار مورد بوده است. 

براساس این آمارها، مسیر مرکزی مدیترانه (از شمال آفریقا به ایتالیا) مرگبارترین مسیر برای مهاجران با بیش از ۸۹۵ مورد مرگ‌ومیر بوده است. 

همچنین گزارش شده است که در سال ۲۰۲۵ دست‌کم هزار و ۳۲۸ مهاجر تنها در مسیر مدیترانه جان خود را از دست داده‌اند. 

کارشناسان می‌گویند که علت اصلی مرگ‌ومیرها، غرق شدن به دلیل قایق‌های پرازدحام و نامناسب است. 

آمار‌ها همچنین بیان می‌کنند که دست‌کم ۲۷۸ کودک مهاجر در مسیر دریایی اروپا جان باخته‌اند، که نیمی از آنها به دلیل غرق شدن بوده است. مسیر مرکزی مدیترانه مرگبارترین مسیر برای کودکان در سال ۲۰۲۵ بوده است. 

در همین حال، بیش از ۲۵ مورد مرگ‌ومیر مهاجران در مسیر دریایی کانال مانش، از فرانسه به انگلیس، گزارش شده است. 

کارشناسان و نهاد‌های بین‌المللی ناظر می‌گویند که این آمار حداقل بوده و تعداد واقعی موارد احتمالا بالاتر است، زیرا بسیاری از غرق‌شدگی‌ها گزارش نمی‌شود. 

مرگ کودکان مهاجر طی سال ۲۰۲۵ در مسیر‌های خطرناک 

سازمان نجات کودکان پیش از روز جهانی مهاجران در ۱۸ دسامبر (۲۷ آذر) اعلام کرده بود که غرق شدن علت اصلی مرگ کودکان در مسیر‌های مهاجرت در سال ۲۰۲۵ بوده و نیمی از کل موارد مرگ‌ومیر‌ها را تشکیل می‌دهد. این نهاد بین‌المللی گفت که قوانین مهاجرتی و مرز سختگیرانه‌تر کودکان را به سفر‌های خطرناک سوق داده و در نتیجه شماری از آنها جان خود را در این مسیر‌ها از دست داده‌اند. 

براساس گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت، سال گذشته با مرگ حدود ۹ هزار نفر در مسیر‌های مهاجرتی در سراسر جهان، مرگبارترین سال ثبت شده بود، با این حال کودکان مجبور می‌شوند برای یافتن امنیت، مسیر‌های خطرناک‌تری را طی کنند.

در سال ۲۰۲۵، مرگبارترین مسیر‌های دریایی برای کودکان، دریای مدیترانه مرکزی و پس از آن مسیر دریایی اقیانوس اطلس و مدیترانه شرقی بودند.

داده‌های سازمان بین‌المللی مهاجرت نشان می‌دهد که دریای مدیترانه، به‌ویژه گذرگاه شمال آفریقا به اروپا، از سال ۲۰۱۶ مرگبارترین گذرگاه مهاجرت در جهان برای کودکان بوده است.

ملیندا ون زیل، مشاور ارشد سازمان نجات کودکان در امور مهاجرت و آوارگی، گفت: کودکان مهاجر غرق می‌شوند، زیرا مسیر‌های امنی وجود ندارد. وقتی مرز‌ها بسته می‌شوند، خطر جای خالی را پر می‌کند و دریا‌ها را به گورستان تبدیل می‌کند. غرق شدن هرگز نباید بهایی باشد که یک کودک برای جست‌وجوی امنیت می‌پردازد. با این حال کودکان احساس می‌کنند مجبورند مسیر‌هایی را انتخاب کنند که آن‌قدر خطرناک هستند که ممکن است هرگز به ساحل نرسند.

ملیندا ون زیل اضافه کرد: امسال دولت‌ها کمک‌های حیاتی خود را کاهش داده و نظامی‌سازی مرز‌ها را دوچندان کرده‌اند؛ تصمیم‌هایی که پیامد‌های مرگباری برای کودکان در حال مهاجرت خواهد داشت.

وی همچنین اظهار کرد: ۲۷۸ مورد مرگ کودکان مهاجر که امسال ثبت شده، تنها نوک کوه یخ است و تنها کودکانی را شامل می‌شود که پیدا و شناسایی شده‌اند. آمار واقعی احتمالا بسیار بیشتر است و تا زمانی که مسیر‌های امن بسته باشند و به ریشه‌های مهاجرت رسیدگی نشود، این آمار همچنان افزایش خواهد یافت. هر چه کودکان بیشتری به سفر‌های خطرناک سوق داده شوند، تعداد بیشتری جان خود را از دست خواهند داد. 

اوایل امسال، سازمان نجات کودکان گزارشی منتشر کرد که در آن هشدار داده شده بود پیمان آتی اتحادیه اروپا درمورد مهاجرت و پناهندگی (اصلاحیه‌ای که وعده داده شده بود بین امنیت مرزی قوی‌تر و حمایت‌های بیشتر از مهاجران تعادل برقرار کند) خطر عدم محافظت از کودکان در حال حرکت به سمت اروپا، به‌ویژه کودکان زیر سن قانونی بدون سرپرست، را به‌همراه دارد. 

این گزارش نشان داد که برخی از کشور‌های اروپایی در حال تصویب یا گسترش اقدام‌های محدودکننده‌ای مانند بازداشت کودکان و کاهش دسترسی به پناهندگی هستند که به امنیتی شدن مرز‌ها دامن می‌زند، که به‌طور معمول به‌عنوان افزایش امنیت ملی توجیه می‌شود.