آفتاب روز 4 اسفند یک روز بعد از کودتای 1299 هنوز سر نزده بود که مردم ایران در سراسر کشور با یک اعلامیه تهدید آمیز از سوی رضا خان یکی از عوامل کودتا مواجه شده بودند.

صادق زیباکلام طی یادداشتی در کانال تلگرامی خود نوشت: روح دولت «انگلستان» هم از ظهور «رضاشاه» در «ایران» خبر نداشت چه رسد به برنامه ریزی آن| ۳ اسفند ۱۴۰۳  سخنی به گزاف نرفته اگر کودتای سوم اسفند سال ۱۲۹۹ را یکی از مهمترین نقاط عطف تاریخ معاصر ایران بدانیم. ۱۰۴ سال پیش در نخستین ساعات

نخستین روایت رهبر کودتای سوم اسفند از آن واقعه منتشر شد.

علی مرادی مراغه‌ای در سالروز کودتای سوم اسفند در بررسی کرد؛ آرمان امروز- اختصاصی: در زمان کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ شمسی رضاخان ناشناخته بود، مردم تهران از همدیگر می پرسیدند این رضاخان کیست که کودتا کرده؟! اما امروزه، کمتر موضوعی به اندازه رضاشاه مجادله برانگیز شده است. سرسخت ترین دوستداران او در مقابل …

سوم اسفند در تاریخ ایران روز پرماجرایی است. ۱۰۴ سال پیش، یک کودتا، رژیم پهلوی را بر ایران حاکم کرد، اما چرا این اتفاق افتاد؟

هر چند یادآوری تاریخی به جای سه مضمون تکراری حجاب و مذاکره و فضای مجازی گامی رو به جلوست ولی در دو جملۀ آقای فلاحتی حد اقل 4 اشتباه به چشم می‌خورد...

کرج - امام جمعه چهارباغ گفت: شهید سید حسن نصرالله از روحانیون طراز جبهه مقاومت بود و به اسلام عزت داد.

در دل تاریخ هر کشوری، لحظاتی وجود دارد که سرنوشت‌ را رقم می‌زند و مسیر آینده را تغییر می‌دهد. این لحظات، گاهی با وعده‌های شیرین و گاه با سایه‌های سنگین ناامیدی همراه‌اند.

در ادامه تصویری از ژست متفاوت «رضاخان» را بعد کودتای 3 اسفند 1299 مشاهده می کنید. کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ یک عملیات نظامی بود که با هدف سرنگونی کابینه سپهدار اعظم فتح‌الله اکبر، نخست‌وزیر وقت ایران، صورت گرفت. این کودتا نه تنها علیه دولت قاجار بود، بلکه در مقابل الیگارشی زمینداران و بوروکرات‌هایی که قدرت …

محمد مهدی عبدخدایی که در ۱۵ سالگی سید حسین فاطمی را ترور کرد به مناسبت سال گرد اعدام سید مجتبی نواب صفوی به کاشان رفته و ادعا کرده اطرافیان امام خمینی را یاران نواب فراگرفته بودند. ادعای او در حالی است که نواب دشمن مصدق بود و انقلاب ۵۷ بعد از امام خمینی با این چهره ها شناخته می شود: شریعتی که ستایش گر …

پلیس جنوب یا اس. پی. آر قوای نظامی بریتانیا در جنوب ایران (شامل مناطقی همچون فارس، کرمان، اصفهان، سیستان و بنادر کرانه شمالی خلیج فارس) بود که حدفاصل جنگ جهانی اول تا کودتای سوم اسفند، فعالیت داشت. فرماندهان ارشد پلیس جنوب بریتانیایی بودند و افسران جز و سربازانشان را هندی‌ها و ایرانی‌ها تشکیل می‌دادند. …

محمدولی خان سپهدار تنکابنی، زمین‌دار معروف و یکی از دو رهبر فاتح تهران در جریان استبداد صغیر بود. وی برای سه دوره نیز نخست‌وزیر ایران بود. سپهسالار تا پیش از کودتای سوم اسفند یکی از ثروتمندترین افراد کل ایران بود؛ اما در چشم به هم زدنی همه چیز را از دست داد و چاره‌ای جز خودکشی برایش باقی نماند.

ایران در پایان دوران قاجاریه، ارتشی منظم، آموزش‌دیده و متمرکز نداشت. با وقوع کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹، رضا خان ابتدا در مقام وزیر جنگ و بعد‌ها در مقام نخست‌وزیر و سپس شاه، به نوسازی ارتش ایران پرداخت. ارتشی که با اشغال ایران توسط قوای متفقین در جنگ جهانی دوم عملاً فروپاشید. سپس قرادادی با انگلیس بسته شد …

اصلاحاتی که محمدرضا شاه پهلوی برای اعمال آنها در قانون اساسی مشروطه دنبال میکرد، بالاخره در دومین ماه از اولین فصل سال ۱۳۳۶ به این قانون دیکته شد. مهمترین تغییر اعمال شده در قانون اساسی مشروطه به این شرح بود «فرامین و احکام برای اجرای قوانین از حقوق پادشاه است، بدون این‌که هرگز اجرای آن قوانین را تعویق …

۱۱ فروردین زادروز علی دشتی (۱۲۷۶-۱۳۶۰)، روزنامه نگار، نویسنده و سیاستمدار معروف عصر پهلوی بود که در عراق متولد شده بود و تحصیلات طلبگی داشت و با عمامه و عبا و قبا، قبل از کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ به ایران آمد و وارد عالم سیاست شد.

کلنل یا سرهنگ، عنوان درجه محمدتقی پسیان رئیس ژاندارمری استان خراسان بود که علاوه بر مهارت در خلبانی و نظامی‌گری علاقه شدید و وصف‌ناپذیری به ادبیات و شعر زبان فارسی داشت. او خود در توصیف حالش چنین سرود: «ای رحمت حق سایه‌ی یزدان نظری کن / ای پادشه عالم امکان نظری کن * هستم ز تو از تو بود مستی عشاق / با …

رضا خان به تحریک دولت و وزارت خارجه وقت انگلیس و به تاسی از ژنرال مصطفی کمال پاشا آتاترک، پنجمین دوره مجلس شورای ملی را مجبور کرد نظام پادشاهی در ایران که همزمان با ساقط شدن سلسله قاجار در سال ۱۳۰۲ بود را در قالب طرحی سه ماده‌ای به جمهوری تغییر دهد تا با این تیر دو هدف تمکین از حامی انگلیسی و نزدیکی …

نام دکتر محمد مصدق با دو تاریخ گوناگون گره خورده؛ ۲۹ اسفند که سالروز ملی شدن صنعت نفت است و ۲۸ مرداد که سالروز کودتای ۲۸ مرداد است. با همین نگاه، آثار نمایشی گوناگونی درباره این سیاستمدار و اتفاقاتی که در زندگی پر فراز و نشیبش از سر گذرانده، ساخته شده است اما در این بین کمتر هنرمندی به سرنوشت اطرافیان …

انتخابات یک فرصت طلایی و ارزشمند برای مردم و مسئولان است تا در این بزنگاه رقابتی، نامزدهای مورد نظر خودشان ولو گمنام را جایگزین چهره‌های طلبکاری کنند که قدرت‌شان را وامدار مردم و رای آنها هستند.انتخابات، مظهر مردم‌سالاری دینی و عاملی بسیار مهم و تعیین‌کننده درانسجام‌بخشی ملی، استمرار نظام ولایی وپیشرفت …

سالانه چهار نوبت از محمد مصدق یاد می‌شود؛ 28 مرداد و کودتای سال 1332، 29 اسفند و ملی‌شدن صنعت نفت در سال 1329، 29 اردیبهشت و تولدش در سال 1258 (مطابق با شناسنامه) البته به روایت برخی مورخان، 26 خرداد 1261 هم دیگر تاریخ تولد محمد مصدق یاد شده است؛ اما در‌این‌بین، 14 اسفند‌ به‌عنوان سالگرد درگذشت محمد …

کتاب «خواب آشفته نفت دکتر مصدق و نهضت ملّی ایران» فردا یکشنبه ۱۳ اسفند در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران معرفی و بررسی می‌شود.

اطلاعات آنلاین تصویری از پنجاه سال قبل منتشر کرده است که در آن امیرعباس هویدا سوار بر اتوبوس شهری از جنوب شهر تهران بازدید می‌کند. عباس هویدا نخست وزیر وقت ایران روز سوم اسفند (سالروز کودتای رضا شاه) راهی چهار راه آرامگاه/ میدان شهرداری در شهر ری شد و از آنجا با اتوبوس از مناطق مختلف جنوب شهر تهران بازدید …

تقویم گاه سخن می‌گوید و روز‌های کاهی رفته را در پیش چشممان می‌آورد تا بازبخوانیم و در باور‌ها بر و در رفتگان و زمان‌های از دست شده نور تردید بیفکنیم و به ساحل میانه روی و تواضع لمی بدهیم. اسفند ماه یا آنگونه که دفاتر تاریخ دقیق‌تر به یاد می‌آورند، سیوم حوت سالگرد کودتای رضاخان میرپنج و رضاشاه بعدی با …

هرگاه در باب توسعه بحث‌هایی شکل می‌گیرد به سرعت درباره آنچه باید رقم زده می‌شد و امروزه نیست یا آنچه در گذشته داشتیم، بحث می‌شود. این شکل بحث‌ها درباره توسعه به نوعی خود توسعه‌زدایی از افکار جامعه است. در روزهای اخیر سخنرانی مسعود نیلی در جشنواره امین‌الضرب و همچنین متن مرتضی مردیها در ستایش کودتای سوم …

کودتای سوم اسفند1299 که با برنامه‌ریزی انگلستان و همدستی رضاخان میرپنج و سیدضیاءالدین طباطبایی به سرانجام رسید، ضربه‌ای ویرانگر به دستاوردهای جنبش مشروطیت بود که زمینه‌های دموکراسی را در ایران از بین برد و بذر خودکامگی و استبداد سیاسی را در زمین مستعد جامعه ایرانی کاشت. به دنبال فضای تیره و تار پیش‌آمده …

زنده‌یاد دکتر جواد شیخ‌الاسلامی، استاد فقید علوم سیاسی در دانشگاه تهران، در اوایل دولت نخست مرحوم هاشمی‌رفسنجانی به خود جرأت داد تا در مقاله‌اش در مجلۀ اطلاعات سیاسی – اقتصادی «کودتای سوم اسفند سال 1299 را سیاه نداند.»

نخبگان فکری و به تعبیری منورالفکر‌ها بعد از انقلاب مشروطه در سال ۱۲۸۵ امید بسیاری به این انقلاب بسته بودند. آن‌ها شورمندانه حوادث را دنبال می‌کردند و باور عمیق داشتند ایران گام در راه سعادت گذاشته است. اما حوادث پی در پی که بر سر راه انقلاب نوپا چه در داخل چه متاثر از وضعیت جهانی شکل گرفت کم کم بذر تردید …

در رد اتهام انگلیسی بودن رضاشاه گفته می‌شود اگر انگلیسی بود چرا او را برداشتند و به تبعید فرستادند و تحقیر کردند و حتی چمدان‌های او را در بندرعباس تفتیش کردند تا جواهرات سلطنتی را نبرده و ندزدیده باشد.

تیم اصلی ده سال اول سلطنت رضاشاه را 7 چهره شکل می‌دادند ولی رضاشاه در دهۀ دوم ، هر هفت نفر را به شکلی کنار زد. اگر کارنامه 10 سال اول سردار سپه/ رضاشاه قابل دفاع است چرا با معماران همان دوره چنان کرد و اگر کارنامۀ اینان قابل دفاع نیست و از حذف آنان می‌توان دفاع کرد پس معماران اصلی که بودند؟   آنچه به …

بریتانیایی‌ها در سوم اسفند ۱۲۹۹ کودتایی را علیه حکومت مرکزی ایران اجرا کردند که زمینه به قدرت رسیدن رضاخان را فراهم کرد. در سالروز انجام این کودتا در جست‌وجوی پاسخی برای این پرسش مهم هستیم که چه عواملی باعث شد انگلیسی‌ها به انجام این اقدام و ورود فردی مانند رضاخان به عرصه سیاست کشور ما نیاز پیدا کنند؟

کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹شمسی توسط دولت انگلیس طراحی شد و با کمک عوامل این کشور از جمله ژنرال آیرونساید و دست نشانده‌های داخلی  انگلیس  به سرانجام رسید و به موجب آن کودتا، مقدمات تغییر سلطنت قاجار به پادشاهی پهلوی فراهم شد.

در سال‎های پیش و پس از پیروزی انقلاب در مقاطع مختلف درباره وقوع یا احتمال «بناپارتیسم» در ایران نظراتی مطرح شده‎است؛ سال‌هایی که همزمان با روی کار آمدن مصدق و اختلافات جریانی آن دوران بود یا آن سال‎ها که پس از دوران اصلاحات برخی احتمال وقوع دوره بناپارتیسم را مطرح کرده‎اند

اگر ساده‌اندیشانه به کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ رضاخان بنگریم، شاید نتیجه بگیریم که مثلا چون مشیرالدوله یا سپهدار اعظم یا... نتوانستند مطابق میل دولت فخیمه انگلیس عمل کنند، لذا آنان اقدام به کودتا کرده و دولت دست‌نشانده خود را روی کار آوردند. آنچه در واقع از مشروطیت در سر می‌پروراندند اما واقعیت به جز اینهاست.

سیدضیاءالدین طباطبایی است که از شخصیت‌های معروف سیاسی ایران در عصر مشروطه، پهلوی اول و دوم محسوب می‌شود که نقش بسزایی در کودتای اسفند ۱۲۹۹ ش و تاسیس سلسله پهلوی ایفا کرد. درباره ماهیت‌ سیاسی سیدضیاء نظرات متفاوتی وجود دارد.