می‌دانیم که مبانی میرزای‌نایینی درباره مشروطه و درباره دولت در عصر غیبت با موضع آخوند تمایزی مهم و اساسی داشت؛ گرچه هر دو در عمل موید مشروطه بودند. در طرف مقابل هم موضع فقهی و سیاسی شیخ فضل‌الله نوری در مخالفت با مشروطه به کلی با موضع فقهی سید یزدی اختلاف داشت. این نکته از چندین اثر فقهی و استنباطی صاحب …

اثری که هم اینک در معرفی آن سخن می‌رود، زندگینامه‌ای به سیاق دانشنامه‌ها برای شهید آیت‌الله شیخ فضل‌الله نوری است که از سوی استاد فقید علی ابوالحسنی (منذر) به نگارش درآمده است

مرحوم شیخ فضل‌الله‌ نوری و آقا سید محمدکاظم یزدی تمام آنچه را که [در جریان مشروطه] واقع شد پیش‌گویی کرده بودند؛ زیرا می‌دانستند اگر درد دین از انگلستان پیدا شود و جریان مشروطه از طرف سفارت انگلیس تأیید شود، این مشروطه، مشروعه نخواهد بود و برای دین نیست و به درد مسلمان‌ها نمی‌خورد.

شهید آیت‌الله شیخ فضل‌الله نوری با ایستادگی برابر کسانی که دنبال سکولاریزه شدن حکومت بودند، سنگ‌بنای ولایت فقیه را پایه‌گذاری کرد و مسیر تاریخ را به سمت دین تغییر داد.

شیخ فضل‌الله نوری به‌خوبی با مبانی اندیشه‌ای غرب پس از رنسانس آشنا بوده؛ حتی بسیاری از مورخان، بینش شیخ از تحولات نهضت مشروطه را عمیق‌تر و واقع‌بینانه‌تر از علمای هم‌عصر او می‌دانند.

نویسنده «عالیجناب شیخ فضل‌الله نوری» می‌گوید در این کتاب با محور قرار دادن شخصیت این مرجع دینی قصد دارد به یک دو راهی تاریخی پرتکرار در دوره مشروطه بپردازد.