روایت ایرج خان پزشکزاد از خاندان قدیمی تهرانی در ابتدای دوره محمدرضا شاه پهلوی داستانی کم نظیر از تقابل مدرنیسم و سنت در دل یک داستان طنز مبتنی بر تئوری توطئه است.

روایت ایرج خان پزشکزاد از خاندان قدیمی تهرانی در ابتدای دوره محمدرضا شاه پهلوی داستانی کم نظیر از تقابل مدرنیسم و سنت در دل یک داستان طنز مبتنی بر تئوری توطئه است.

بیش از ۵۰ سال از انتشار رمان «دایی جان ناپلئون» می‌گذرد، اما هنوز هم توهم توطئه و باور به دخالت بیگانگان در سرنوشت‌مان، مثل سایه‌ای بر جامعه سنگینی می‌کند. ایرج پزشکزاد با خلق دایی جان، شخصیتی ماندگار ساخت که آینه تمام‌نمای بخشی از ذهنیت ایرانی شد؛ ذهنیتی که گاهی واقعیت را فدای افسانه می‌کند.

آرمان امروز : رمان «دایی جان ناپلئون» اثر ایرج پزشکزاد که روایت روان‌پریشی تاریخی یک ملت است که پس از گذشت چند دهه همچنان مخاطبان خود را دارد. نهال موسوی درباره این رمان در عصر ایران نوشت: «من یک روز گرم تابستان، دقیقا یک سیزده مرداد، حدود ساعت سه ربع کم بعدازظهر، عاشق شدم. تلخی‌ها و زهر [ ]

«من یک روز گرم تابستان، دقیقا یک سیزده مرداد، حدود ساعت سه‌ و ربع کم بعدازظهر، عاشق شدم. من که پسر آقا جان بودم عاشق لیلی دختر دایی جان ناپلئون شدم. عینا مثل اینکه پسر چرچیل عاشق دختر هیتلر بشه». این جمله‌های آغازین رمان دایی جان ناپلئون است.

رمان دایی جان ناپلئون یکی از درخشان‌ترین و ماندگارترین آثار ادبیات معاصر ایران است که با بهره‌گیری از زبان طنز، نگاهی ژرف و انتقادی به ساختارهای خانوادگی، سیاسی و اجتماعی ایران دارد.

«سیزده مرداد، حدود ساعت سه و ربع کم» از لحظات تاریخی است که به واسطه «دایی‌جان ناپلئون» وارد حافظه جمعی ما ایرانیان شده است.