کار هیئت بواسطه شرایط اضطراری پیچیده و کند شده بود. تورم دست و پای ما را با مسئولیت‌های سنگینی بسته و به تضعیف روحیه، بی علاقگی و نادرستی کارمندان افزوده بود. اغلب اتفاق می‌افتاد که ما دستیاران ایرانی خود را از طریق آزمایش و سهواً انتخاب میکردیم. این کار وقت میگرفت و وقتی مرتکب اشتباه میشدیم انتقاد بر …

ضرورت کامل داشت که وزارت دارائی و بانک ملی به شیوه ای دوستانه و با همکاری متقابل با یکدیگر کار کنند. مؤسسهٔ مزبور با سهمی که در مالیه عمومی داشت می بایست همان چیزی باشد که بانک انگلستان نامیده می شد: شریک کوچک خزانه داری . نظر به اینکه ابتهاج و من روابط همکاری نزدیک را حفظ کرده بودیم وزارت دارائی و …

نخست وزیر شاید به دلایل موجه هیچ اقدامی نکرد و در نتیجه من با موافقت آقای زرین کفش در اوایل اکتبر دستورالعملی صادر کردم که از آن پس فعالیتهای اقتصادی ما به همان شیوه فعالیتهای مالی و تحت نظارت وزارت دارایی ادامه خواهد یافت.

سرانجام نخست وزیر در ۲۲ ژوئن لایحه‌ای در مورد لغو قانون اختیارات و انتقال فعالیت‌های اقتصادی هیئت به وزارت دارائی و سایر وزارتخانه‌ها به مجلس برد، ولی رسماً آن را به مجلس تقدیم نکرد، بلکه آن را برای مطالعه در اختیار نمایندگان گذاشت. در چنین اوضاع و احوالی، در ۲۳ ژوئن من نامه‌ای به نخست وزیر نوشتم و در …

بزودی کاملاً روشن شد که طبقه حاکمه یا گروههائی در درون آن قصد دارند هیئت را نابود یا دست کم ناتوان سازند. پاره ای از فعالترین و بی پرواترینشان از همان هنگام خواستار استعفای من یا استعفای تمام اعضای هیئت بودند. اما در میان روزنامه نگاران مدافعان سرسخت و پرخاشگری نیز داشتیم.

مایل بودم هر چه بیشتر کابینه را در فعالیتهائی که قانون اختیارات به من واگذار کرده بود شریک کنم تا بتوانم هر چه زودتر این فعالیتهای اضطراری را به سازمانهای دولتی مربوطه برگرداندم و بهانه حمله به هیئت را از دست مخالفان بگیرم بخصوص که این اختیارات دیکتاتوری و مغایر با مسئولیتهائی بود که قانون اساسی به وزیران …

نامه ای به مجلس نوشتم و تقاضا کردم خود مجلس امر تخصیص لاستیک را به عهده بگیرد. ولی از نامه من به طرز عجیبی استقبال شد. نمایندگان گمان کردند که من قصد دست انداختنشان را داشته ام. کمبودهای مداوم و خرابی اتومبیلهای دولتی روابط ما را با مقامات دولتی از دربار و نخست وزیر گرفته تا پائین به تلاطم درآورد.

چای‌کاران ایرانی که شدیداً از جانب نمایندگانشان در مجلس حمایت می‌شدند - یکی دو نفر از نمایندگان منافعی در این صنعت داشتند - تقاضا کردند که یا ما سوبسید آنها را افزایش بدهیم، یا ورود چای خارجی را منع کنیم. آنچه ما کردیم این بود که به چایکاران ایرانی اجازه دادیم چای را آزادانه در بازار بفروشند و از وارد …

یشنهاد کردیم هر چه زودتر و سریع‌تر تجارت را به مؤسسات خصوصی بازگردانند. ولی دشواری‌های عظیمی راه هرگونه انتقال سریع از رژیم انحصارات دولتی به آزادی تجارت را سد کرده بود، بخصوص که این وضع در یک کشور شرقی در دوران اضطراری جنگ و در برابر تقاضا‌های روسیه توتالیتر در مورد تجارت پایاپای اتفاق می‌افتاد.

بدبختانه در تهران بیش از هر جای دیگری با دشواری مواجه بودیم. در اینجا نادرستی، اشکال تراشی، دسیسه و تبلیغات به بی ن وضع رسیده بود. نخست وزیر و وزیران از ما پشتیبانی ناچیزی می‌کردند در حالیکه وزارت دادگستری و شهربانی به توطئه کنندگان پیوسته بودند و برای ناراحت کردن و بی اعتبار ساختن ما از حدود وظایفشان …

بی حوصلگی و هیجان بر جلسات مجلس حکم فرمایی می‌کرد. ما که مایل بودیم اصل حفظ اسرار اداری را که در قانون اختیارات قید شده بود، رعایت کنیم به ناچار امتیازاتی دادیم و بدین سان جلو تصویب قوانینی را گرفتیم که اگر شروع میشد، ممکن بود به عواقب مصیبت باری منتهی شود.

ما بعضی تغییرات جزئی در سازمان وزارت دارائی به عمل آورده بودیم که البته مادام که وضع اضطراری ادامه داشت و اصلاحات مربوطه به شیوه کار صورت نگرفته بود، هیچ شباهتی به شکل دائمی مورد درخواست مجلس نداشت. آقای براون ریگ قانون استخدام کشوری جدیدی آماده کرده بود ولی وضع مجلس در آن هنگام تقدیم هر لایحه ای از …

نوز نمایندگان مجلس مخالفت‌هائی با لایحه مالیات بر درآمد می کردند و ادعا داشتند که این قانون غیر ضروری است، دولت نباید کسر بودجه داشته باشد و نرخهایی که ما پیشنهاد کرده ایم کشاورزی و صنعت را نابود، نظام اجتماعی ایران را مختل و مردم را از کشور خواهد راند، من و و رابینسون با شکیبائی به این انتقادات پاسخ …

کیفیت نان سیلو بسیار بد بود: سنگین بود، درون آن از خمیری نامأکول پر شده بود و پوسته‌ای به سختی سمنت داشت؛ و آرد آن مخلوطی بود از آرد جو با بیش از درصد عادی به همراه تکه‌های نخ و شن ریزه و ماسه. هر روز نمونه‌ای از این چیزی که به نام نان به مردم عرضه میشد، همراه با نامه‌های تهدید آمیز به دفتر من واصل می‌شد. …

به محض اینکه ما اداره خواربار را در دست گرفتیم نمایندگان مجلس فشار آوردند که ما را وادار به لغو انحصارات دولتی کنند. دولت به منظور اطمینان از نظارت مداوم و موثر، حمل گندم از سوی افراد خصوصی را به شهرها ممنوع ساخته بود.

همین که مقدمات کار روبراه و اوضاع روشن شد ما مشاهده کردیم که نمی توانیم کار زیادی انجام بدهیم مگر اینکه تعداد بیشتری امریکائی برای پرکردن مشاغل کلیدی در تهران در اختیار داشته باشیم بخصوص برای نظارت در مؤسسات اجرائی که اکثر کارمندان در آنها انجام وظیفه می کردند و اقدامات سرنوشت سازی انجام می‌دادند. بنابراین …

نارضایتی کارمندان دولت گاهی تمام فعالیت‌های دولت را به وقفه تهدید میکرد. اعتصابات و تهدید به اعتصاب در میان کارمندان وزارتخانه‌ها و کارخانه‌ها رواج داشت. به نظر نمی‌رسید دولت هیچ کاری جز تسلیم داشته باشد. با وجود این به علت زیر بار نرفتن من در تأیید اضافه حقوق اعتصاب کنندگان سرانجام مهندسین و بسیاری …

به این توافق رسیدیم که بودجه ارتش را ۱۰ میلیون دلار اضافه کنیم. من امیدوار بودم مجلس مسئله را با دقت کافی و به نحوی سودمند مورد بررسی قرار دهد، ولی نمایندگان بعضی سی با سکوت بی روح و بعضی با نمایش شورانگیز خود مطیعانه از خواسته های شاه پیروی کردند.

وقتی ما کارمان را شروع کردیم هنوز بودجه ٤٤ - ١٩٤٣ به مجلس نرفته، حتی در وزارت دارائی آماده نشده بود. ما متوجه شدیم که امکان ندارد بتوانیم برآورد رضایت بخشی از درآمد‌ها بکنیم، ولی هدف آشکار ما یک بودجه متعادل بود، هر چند در نهان امید چندانی به نیل به این هدف نداشتیم. در خلال آن سال لازم شد حقوق کارمندان …

فعالیتهای اقتصادی که در فوق ذکر شد ارتباط نزدیک با وظایف مالی هیئت داشت بطور کلی تورم تنظیم بودجه و برنامه ریزی مالی را به تدریج دشوار ساخته بود. علاوه بر آن تامین پول برای‌فعالیت های صنعتی و اقتصادی بیش از نیمی از بودجه و مشکل ترین بخش آن را تشکیل می‌داد. دولت ایران از طریق انحصارات کارخانه ها و سایر …

ضرورت و فوریت مسائل اقتصادی و وضعیت مالی کشور، اجرای هرگونه طرح ساختمانی یا پروژه‌های پرهزینه جدید را غیرممکن ساخته بود. با این حال، به‌منظور بررسی نیاز‌های اقتصادی و تهیه فهرستی از مواد ضروری که در آن زمان در کشور وجود نداشت، مهلتی تقاضا کردیم. هیئت ما، همانند هیئت‌های پیشین، با هدف کمک به پیشرفت و …

اقتصاد ایران بر پایه کشاورزی ابتدایی و نظام فئودالی قرون وسطایی استوار بوده است. واحد‌های کشاورزی کوچک و پراکنده، اغلب در مرز گرسنگی قرار داشته و عملاً جامعه را در حالت رکود نگه داشته‌اند. این وضعیت ایرانی را به فردگرایی سوق داده و باعث شده است که در ذهن او تنها زندگی شخصی و بی‌ثبات خود اهمیت داشته باشد، …

در آثار نوگرایی در ایران، به‌وضوح می‌توان تقلید سطحی، نبود ضابطه و عدم درک عمیق را مشاهده کرد. ایرانیان هنوز با مکانیسم تمدن غربی و تفکر ماشینی تطبیق نیافته‌اند. با این حال، هنگامی که مسائل با حوصله آموزش داده و از نزدیک کنترل شود، کارگران فنی و مکانیک‌های بسیار خوبی تربیت می‌شوند.

نخست‌وزیر، وزیر دارایی، شریدان، اعضای هیئت و سفارت، همگی از من انتظار اقدام فوری داشتند. روزنامه‌ها نیز چنین می‌پنداشتند که نمی‌توانم از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنم. بعضی‌ها حتی از من می‌خواستند که اختیارات وسیع و دیکتاتورمآبانه در کشاورزی، صنعت و تجارت مطالبه کنم؛ و تردیدی نبود که اگر چنین می‌خواستم، …

از سال ۱۹۳۷ تا فوریه ۱۹۴۳، یعنی زمان ورود من به ایران، هزینه زندگی طبق بهترین شاخص‌های موجود از رقم پایه ۱۰۰ به ۷۷۸ رسیده بود؛ به عبارتی، قیمت‌ها تقریباً هشت برابر شده بود. تورم پیش از ۱۹۳۷ آغاز شده و جنگ جهانی دوم آن را شتاب بخشیده بود. اما پس از حمله متفقین و استعفای رضاشاه، قیمت‌ها ناگهان چند برابر …

از آنچه در مذاکرات مجلس گفته شد و آنچه ناگفته ماند، چنین برمی‌آید که چند تن از نمایندگان وظایفی را که به ما واگذار شده بود، تشریفاتی و ظاهری تلقی می‌کردند. تعداد اندکی از نمایندگان هیئت را ابزار کار خودشان در اجرای نظارت مالی می‌دانستند. ظاهراً هیچ‌یک انتظار نداشتند که ما بخواهیم یا بتوانیم در منافع …

به طور کلی، ترتیبات قانونی که من پیشنهاد کردم و ایرانیان پذیرفتند، با اختیارات و فرصت‌هایی که به شوستر داده شده بود، از نزدیک تطبیق می‌کرد. با این حال، قرارداد من صرفاً تقلید از قرارداد‌های پیشین نبود، بلکه بر پایه معلومات ایرانیان از سیاست و اخلاق و با توجه به وجهه آمریکا در این بخش از جهان طراحی شده …

به طور کلی، ترتیبات قانونی که من پیشنهاد کردم و ایرانیان پذیرفتند، با اختیارات و فرصت‌هایی که به شوستر داده شده بود، از نزدیک تطبیق می‌کرد. با این حال، قرارداد من صرفاً تقلید از قرارداد‌های پیشین نبود، بلکه بر پایه معلومات ایرانیان از سیاست و اخلاق و با توجه به وجهه آمریکا در این بخش از جهان طراحی شده …

در وزارت خارجه آمریکا، امور ایران و خاور نزدیک در سطحی نسبتاً پایین بررسی می‌شد و کارمندان متخصص، به‌علت دانش و تجربه، در تغییر و اجرای سیاست‌ها نقشی مهم داشتند. در تابستان ۱۹۴۲، از همین کارمندان شنیدم که دولت ایران خواهان بازگشت من به‌عنوان رئیس سومین هیئت مالی آمریکایی است. هم وزارت خارجه و هم کاردار …

انگلیسی‌ها به دلیل فشار‌های ناشی از جنگ جهانی دوم و مسائل فوری داخلی ایران، تعدادی از اتباع خود را برای کمک به ایران در زمینه تولید و ذخیره مواد خوراکی اعزام کردند. در همین راستا، دولت ایالات متحده نیز مسئولیت استخدام چند آمریکایی برای کار در سازمان‌های دولتی ایران را پذیرفت. از نگاه متفقین و ایرانیان، …

بی‌شک ایرانیان در دوران حضور دومین هیئت آمریکایی، آرزومند اصلاحات مالی، پیشرفت اقتصادی، و تحقق استقلال کشورشان بودند؛ هدفی که می‌توان آن را پیروی از الگوی غربی یا دقیق‌تر بگویم، دستیابی به خودگردانی حقیقی دانست. آنها به صراحت به نواقص خود و بی‌اعتمادی متقابل میان افراد در زمینه درستکاری و میهن‌پرستی …

در پایان سلطنت رضاشاه، دولت یک کارخانه دخانیات، یک کارخانه گلیسیرین و صابون‌سازی، پنج کارخانه قند، یک کارخانه روغن‌کشی، چند کارخانه پارچه‌بافی (کتان و ابریشم و گونی)، یک کارخانه ساخت اسید سولفوریک و چندین کارخانه سیمان تأسیس کرده بود.

خوشبختانه انقلاب ۱۹۱۷ روسیه، ایران را از فشار ناحیه شمال نجات داد. بلشویک‌ها در اعلامیه‌های یک‌جانبه و عهدنامه ایران و شوروی ۱۹۲۱، از امپریالیسم ناصاری چشم پوشیدند، قروض ایران به دولت تزاری را بخشیدند، ترک هرگونه ادعای حقوق برون‌مرزی برای اتباع روسیه و لغو امتیازات خود در ایران را اعلام کردند. عهدنامه …