قصر جمیلان درحقیقت فراتر از یک بنای تاریخی صرف است. اهمیت آن نه‌تنها در کالبد معماری، بلکه در روایت‌ها، قصه‌ها و اسطوره‌هایی نهفته است که این بنا را به اعماق تاریخ و حتی پیشاتاریخ پیوند می‌زند.

یک استاد و پژوهشگر تاریخ گفت: مشهور است که خسروپرویز نامه آن حضرت را پاره می‌کند، اما این روایت سند معتبری ندارد و راویان آن عرب‌های غسّانی بوده‌اند که دشمن ایران بودند.

یکی از سرگذشت‌های جالب و خواندنی در تاریخ ایران اندکی قبل از ظهور اسلام، ماجرای نزاع بهرام ششم یا بهرام چوبینه از ری از خاندان مهران شاید از تبار آرش کمانگیر و از چهره‌های برجسته نظامی ساسانی با خسروپرویز است.

خسروپرویز توانست در سال 614 اورشلیم را به تصرف خود درآورد. او صلیب مقدس رومی ها را تصاحب کرد و به ایران ارسال نمود. بسیاری از قصرهای رومی ها را خراب کرد و سربازان رومی را از شهر اخراج نمود.