شواهد تاریخی به خوبی گواهی می­دهد که امام خمینی با دوراندیشی که نسبت به مسائل مختلف داشتند و با توجه به مسئله اصلی مورد بحث حاضر می­توان گفت فشارهای امام خمینی بر رژیم، سبب لغو لایحه انجمن ایالتی ولایتی شد.

سال 1286 شمسی بود که قانون انجمن های ایالتی و ولایتی در حوزه استانداری و فرمانداری به تصویب مجلس شورای ملی رسید اما هیچ گاه عملی نشد.

محمدرضا خوبروی‌‏پاک به تجربه موفق تصویب «قانون انجمن‏‌های ایالتی و ولایتی»در دوران مشروطه می‌‏پردازد و نشان می‌‏دهد که چگونه مؤسسان مشروطیت در درکی صحیح از ملیت ایرانی و الگوهای تاریخی توزیع قدرت در ایران کوشیدند توازنی میان قدرت ملی و قدرت‏‌های محلی ایجاد کنند. او می‌‏گوید اینک که ترازنامه فدرالیسم …