ابن کثیر فرغانی، ستاره‌شناس خراسانی بود و به‌دستور خلیفه مامون اقدام به محاسبه قوس 1درجه زمین و تعیین مایل عباسی کرد.

وقتی صحبت از «امامزاده چهل‌تنان(ع)» می‌شود همه ذهن‌ها به سمت آستان این امامزاده در محله بازار بزرگ تهران می‌رود. اما جالب است بدانید با همین عنوان در محله دولاب هم امامزاده‌ای هست. گفته می‌شود اینجا مدفن ۴۰ دختر سید از نوادگان امام موسی کاظم(ع) است که به دستور مامون عباسی سر از تن آنها جدا شده.

یک کارشناس مسائل دینی گفت: مامون خلیفه عباسی برای اینکه بخشی از قیام‌ها و شورش‌ها علیه خلافت خود را سرکوب کند یک جنگ ادراکی علیه امام رضا (ع) به راه انداخت، در این میان حضرت معصومه (س) برای تبلیغ ولایت و جایگاه امامت عازم ایران شد تا با ابزار جهاد تبیین مقابل این جنگ ادراکی بایستد.

گوشه‌ای از زندگی سیاسی - مبارزاتی امام رضا علیه السلام در کلام رهبر انقلاب اسلامی برگرفته از کتاب انسان ۲۵۰ ساله را ببینید.

دوران امام رضا از دوران‌هایی است که بحث‌های کلامی از ناحیه جریانات گوناگون فکری به سرعت رو به رشد و توسعه گذاشته و در هر زمینه اختلاف نظر پدید آمده است. دو گروهی که ما آنها را به نام‌های «معتزله» و «اهل حدیث» می‌شناسیم، در برپایی این جدال‌ها و کشمکش‌های فکری، بیشترین سهم را دارا بودند. خلفای عباسی نیز …

با اوج‌گیری تمایلات مردم به امام هشتم شیعیان جهان (ع)، مامون خلیفه عباسی با دسیسه چینی در روز 30 صفر سال 203 هجری قمری ایشان را مسموم و شهید کردند.

مأمون عباسی که خلافت خود را از چند طریق مورد تهدید می دید، تصمیم به آوردن امام رضا (ع) از مدینه به مَرْو گرفت و با پیشنهاد خلافت یا ولایت عهدی به امام رضا(ع)، سعی در فرونشاندن فشارها و تهدیدها داشت.

چه مامون و معتصم از خلفای عباسی و چه ام‌الفضل همسر امام جواد (ع) را باید جزو قاتلان امام نهم دانست.

تنگناهای اجتماعی که از بدو تولد تا پایان عمر ادامه داشت به جایی رسید که در اواخر دوران حکومت مأمون و دوران معتصم عباسی هرگاه از مسجد جامع باز می‌گشت دست به دعا بر می‌داشت و عبارت‌هایی می‌گفت که هیچ یک از ائمه نگفته بودند. ایشان این گونه دعا می‌کرد: «پروردگارا! گشایش کار من در مرگ من است. پس در مرگ من …

با جدش رسول خدا (ص)، مادرش زهرا (س) و ائمه بقیع (ع) وداع کرد و دانست که شهادت در خاک غریب، تقدیر اوست چنانکه رحمت عالمیان فرموده بود: پاره‌ای از تن من در خاک طوس مدفون خواهد شد. اما پناه این سرزمین و قبله قلب ما شد از آن روز تا امروز...

امام رضا (ع) برخلاف میل خود و بدون علاقه به دستور مامون عباسی، به خراسان و مرو آورده شدند و در این شهر سکنی گزیدند. حضور این امام بزرگوار(ع) در شرقی‌ترین نقاط جهان اسلام باعث شد که مردم این نواحی آشنایی بیشتری با خاندان رسول خدا (ص) پیدا کنند.