آنچه حکیم نظامی را در ادب پارسی به اوج شهرت رسانده، پنج گنج اوست که نقطه برتر آن داستان‌سرایی است.

در نگاه عطار، فضیل عیاض نمونه ای از عارفی کامل بوده و از خصلت های ارزنده ای برخوردار بوده که سزاوار است کسانی که پای در طریق عرفان و سلوک الی الله می‌گذراند.

شعرِ مسعود، به سبکی سروده شده که در آن روزگار رایج بوده و بر مدار سبکِ خراسانی حرکت می کند و تجربه های شعری که در زندان یافته بود، به پختگی، شعرِ وی کمک شایانی می کند.

شعر سیاسی در صدر اسلام با مفاهیم دینی و اسلامی عجین شده و با بررسی اشعار سیاسی آن دوران، می‌توان حوادث سیاسی صدر اسلام را بهتر دریافت و تحلیل کرد.

عبید زاکانی در نوشته‌هایش ضمن توجه به نقد اجتماعی و طنز، به نکات تربیتی و اخلاقی نیز توجه داشته و به نامِ خنداندن دیگران، به تخریب فرهنگ و تمسخر دیگران و دیگر روش‌های سخیف اقدام نکرده است.

آری، عشق به راه شمس تبریزی، تمامی وجود مولوی را آکنده کرده و او را به عاشقی شوریده بدل ساخته بود که پای در مسیرِ پر پیچ و خم سلوک الی الله نهاده و در این راه خضرِ راهش، شمس بوده است.

محمدجواد گودینی می گوید جلیل تجلیل از اساتید کم نظیر در زمینه علوم بلاغی بوده که کتاب «معانی و بیان» را در شرح آرایه های ادبی و زیبایی شناسی ادبی تألیف کرده است.