معاشرت انسان با انسان‌های دیگر کاملاً طبیعی است و یک انگیزه فطری دارد،انسان طوری آفریده شده است که از دیدن هم نوعان خود خرسند می‌شود اگر کسی مدّتی با دیگران ارتباطش قطع شود، شکنجه بزرگی است.

مومن اگر تشخیص داد، وظیفه‌اش این است که باید در جایی سکوت کند، از سکوت کردن خسته نمی‌شود البته گاهی انسان تکلیف دارد که حرف بزند؛ در این صورت اگر سکوت کند، گناه کرده است.

آنچه به مؤمن در مقابله با این رذیله‌های اخلاقی کمک می‌کند، معارف توحیدی است که عمده آن به توحید افعالی و توجّه به قضا و قدر الهی و راضی بودن به قضای خدا برمی گردد.

اگر بخواهیم اهل تبعیض نباشیم، در درجه اول باید درون خود را بکاویم، ببینیم منشأ و ملاک حبّ و بغض‌های ما چیست، سعی کنیم به این جهت حرکت کنیم که ملاک حبّ و بغض‌هایمان خدا باشد.

آداب اجتماعی بر اساس یک سلسله ارزش‌های پسندیده شده در جامعه، سعی می‌شود به کودک القا شود؛ تا تدریجاً یک رشد اخلاقی و فرهنگی پیدا کند و حالتی فعال و مقاوم را جایگزین آن حالت انفعالی کند.

صله رحم یکی از واجب‌ترین وظایف شرعی است که متأسفانه کمتر درباره‌اش بحث می‌شود. در صورتی که بعد از احسان به والدین یکی از بزرگ‌ترین واجبات است.

انگیزه است که به رفتار انسان ارزش مثبت یا منفی می‌دهد. گاهی یک انگیزه انسان را متوجه عرش می‌کند و گاهی یک انگیزه انسان را از فرش به اعماق جهنّم ساقط می‌کند.

خودپرستی غل و زنجیری است که دست و پای آدمی را می‌بندد، او را زمین‌گیر می‌کند، به اسفل‌السافلین سوق می‌دهد و نمی‌گذارد انسان به سوی خدا حرکت کند.

اثری که بر ریا و خودنمایی در هر کاری اعم از عبادات، مستحبات و مباحات مترتب است، این است که طبیعتاً روحیه دورویی در فرد ریاکار تقویت می‌شود و این امر ممکن است در نهایت به نفاق منتهی شود.

روحیه تکبر بیشتر در قشر فرهیخته و اهل علم ظهور پیدا می‌کند و تصور می‌کنند آنچه را آنها می‌فهمند، دیگری نمی‌فهمد؛لذا در پی آن هستند که بر دیگران تسلط پیدا کنند و همه مطیع آن‌ها باشند.

در مواردی که حقوق الهی پایمال شده، انسان نباید بگذرد البته در چنین مواردی شخص باید مراقب باشد که خشم و غضب او ضرری را متوجه دین نکند و موجب نشود طرف مقابل از اسلام منزجر شود.

اگر ارزش زندگی به این باشد که انسان مرتباً از نعمت‌های آن مصرف کند، تا بتواند دوباره مصرف کند، صبح تا شب کار کند، تا درآمدی به‌دست آورد و غذایی تهیه کند، تا باز بتواند کار کند،عاقلانه نیست.

هیچ منافاتی بین حفظ ارزش‌ها با پیشرفت علمی، صنعتی و اقتصادی نیست؛ بلکه حتی می‌توان با حفظ ارزش‌ها سیادت سیاسی و بین‌المللی هم کسب کرد.

حتی آهنگ قرآن هم نعمت است چه بسیار انسان‌هایی که در اثر شنیدن صدای قرآن به اسلام جذب شدند، خدا قرآن را این‌قدر با برکت خلق کرده که حتی صدایش هم برای کفار جاذبه دارد.

اگر شما به علم خود عمل کنید، خدا هم بر علم شما می‌افزاید و علم آنچه را نسبت به آن جاهل هستید،؛ به شما اعطا می‌کند.

در آیات و روایات و سخنان علمای اخلاق برای تفهیم بهتر راه‌های مقابله با انواع تمایلات بیانات مختلفی وارد شده است از جمله این‌که می‌گویند نفس و بدن مانند مرکبی است برای انسان.

فعالیت ذهن در حال خواب مسأله‌ای روان‌شناختی و حاکی از یکی از ابعاد روح انسان است که در آزمایشگاه‌های عادی روان‌شناسی قابل آزمایش و بررسی نیست.

در راه کسب حلال تلاش می‌کنند، نشاط و فعالیتی توأم با؛ هدایت دارند و از طمع‌ورزی در اموال و حقوق دیگران اجتناب می‌کنند.

یکی از کلیدواژه‌های مطرح در فرهنگ اسلامی «خشوع»؛ است، هر مؤمنی که در صدد ترقی و تکامل معنوی است باید خشوع در عبادت را وجهه همت خود قرار دهد.

مؤمنین ممتاز علاوه بر این اوصاف در شداید و مشکلات صبور هستندخواه ناخواه، در طول زندگی برای انسان سختی‌هایی پیش می‌آید چرا که زندگی انسان توأم با رنج است.

پیغمبر اکرم (ص) به ابوذر می‌فرماید اگر کسانی مشغول مذاکره و بحث علمی باشند و کسی مدتی را پای بحث و گفتگوی ایشان بنشیند، ثواب این کار از ۱۲ هزار ختم قرآن بیشتر است.

کسی که برای رزق و روزی به هر وسیله‌ای از حلال و حرام متوسل می‌شود، حق ندارد بگوید من شیعه هستم، شیعه باید ایمانش توأم با یقین باشد.

مؤمنان کسانی هستند که بتوانند ارزش‌ها را با هم جمع کنند و مرز حق را در میان چند باطل تشخیص بدهند.

ستایش دیگران از سویی در بعضی از موارد تا حد وجوب هم می‌رسد؛ و از سوی دیگر در مواردی به عنوان رذیلت اخلاقی محسوب شده و حتی به حد حرمت می‌رسد.