درمان اولیه در سکته‌های قلبی

بیماری‌های قلبی و در راس آنها سکته در کشورمان رو به افزایش است. متاسفانه سن سکته‌های قلبی کاهش یافته است. عوامل خطر فراوانی برای این معضل مطرح است از جمله سبک زندگی کم تحرک، …

بیماری‌های قلبی و در راس آنها سکته در کشورمان رو به افزایش است. متاسفانه سن سکته‌های قلبی کاهش یافته است. عوامل خطر فراوانی برای این معضل مطرح است از جمله سبک زندگی کم تحرک، آلودگی هوا، مصرف سیگار در سنین پایین و آمار رو به افزایش آن در زنان و افزایش میزان مبتلایان به دیابت.

یکی از شایع‌ترین و رایج‌ترین علائم، درد قفسه سینه است، اما درد در قفسه سینه همیشه به معنای مشکل قلبی نیست. آسیب در دستگاه‌های گوارش و تنفس، عضلات و حتی مشکلات اعصاب و روان نیز در قفسه سینه ایجاد درد می‌کند. از طرف دیگر نارسایی در خون​رسانی به قلب گاهی خود را با درد در جایی فرای قفسه سینه نشان می‌دهد؛ نمونه آن درد در شکم، بازو و حتی فک بیمار است. بنابراین نه می‌توان به درد در قفسه سینه به عنوان مشکل قلبی نگاه کرد و نه می‌توان درد در جایی فرای قفسه سینه را به علل غیر قلبی نسبت داد.

حال با این مقدمه و لحاظ دشواری در تشخیص قطعی، چگونه می‌توان با احتمال بالا گفت که بیمار، بیمار قلبی است؟

درد قفسه سینه در بیماران قلبی به شکل دردی منتشر(نه نقطه‌ای)، فشارنده که عمدتا در پشت دیواره قفسه سینه است بروز می‌کند. درد ممکن است به شکم، گردن، فک تحتانی و دست‌ها انتشار داشته باشد.

درد بیماران با فعالیت، هیجان، سرما و حتی خوردن غذای سنگین شروع می‌شود و با استراحت یا مصرف قرص‌های نیتروگلیسیرین(زیرزبانی) بهبود می‌یابد.

بیماران گاهی دارای علائمی همراه با درد هستند که وجود این علائم شانس بیماری قلبی را دو برابر می‌کند. علائم همراه شامل تنگی نفس، تعریق، تهوع و استفراغ است.

در بیماران دیابتی، افراد مسن و زنان ممکن است درد قفسه سینه وجود نداشته باشد و به‌جای آن تنها بیمار از تنگی نفس شاکی باشد. وقتی بیماری این‌گونه خود را نشان می‌دهد هم برای بیمار و هم برای پزشک شک به مشکل قلبی با تاخیر همراه خواهد بود.

به‌دلیل شیوع همین تنوع و مشکل در تشخیص، تشخیص قطعی نیاز به انجام نوار قلب، آزمایش‌های، عکس قفسه سینه و حتی تست‌های تکمیلی مانند تست ورزش دارد.

چه باید بکنیم؟

اولین گام تماس با اورژانس (۱۱۵) و بیان شرایط بیمار است. بیمار لازم است که در وضعیت آرام و در استراحت مطلق قرار گیرد. اگر قرص‌های نیتروگلیسیرین که ژله‌ای و گرد هستند در دسترس است، می‌توان هر ۵ دقیقه زیر زبان بیمار گذاشت. این تکرار تا بهبود درد یا اتمام ۳ قرص ادامه می‌یابد. اگر قرص آسپیرین بچه که ۸۰ میلیگرم است در دسترس دارید،۲ عدد به بیمار بدهید که جویده و بخورد.

دکتر بهروز هاشمی

متخصص طب اورژانس