سه شنبه, ۲۹ اسفند, ۱۴۰۲ / 19 March, 2024
مجله ویستا

سئوالات و ابهامات درباره مصرف واکسن در بیماری آنفلوآنزا


سئوالات و ابهامات درباره مصرف واکسن در بیماری آنفلوآنزا
حدود دو سال از شیوع بیماری آنفلوآنزا طیور همراه با جداسازی ویروس تحت تیپ H۹N۲ در ایران می گذرد، اگر چه به یقین نیز نمی توان گفت كه این بیماری قبل از آن در ایران وجود نداشته است. به دنبال شیوع بیماری در اكثر نقاط كشور كه گاهی با تلفات بسیار زیاد و بویژه در واحدهای گوشتی توام بوده است ، بحث های فراوانی برای مبارزه ، پیشگیری ، واكسیناسیون و ریشه كنی و حتی درمان نیز وجود داشته و هم اكنون نیز دارد.
مصرف ویا مصرف نكردن واكسن در بیماری آنفلوآنزا طیور همواره یكی از موارد بحث های این جلسات می باشد ، چه در حالیكه تعدادی از كارشناسان با مصرف واكسن به شدت مخالف می باشند عده ای دیگر آن را واجب و ضروری می دانند.
۱) استفاده از واكسن آنفلوآنزا به عنوان ابزاری برای ریشه كنی بیماری در آمریكا
بعنوان ابزاری در ریشه كنی ویروس ، واكسن آنفلوآنزا می تواند مورد استفاده قرار گیرد.مصرف واكسن علاوه بر كاهش پخش ویروس در محیط های آلوده ، سبب كاهش آثار و عوارض بیماری در گله نیز می شود.هزینه مصرف واكسن در آمریكا برای هر قطعه مرغ تخمگذار تجارتی حدود ۸ سنت و یا معادل دو عدد تخم مرغ است .اگر چه آثار كلینیكی و یا كاهش تولید در گله های مبتلا به آنفلوآنزا بسیار متفاوت می باشد ولی در صورت كاهش شدید تولید ناشی از ویروس های با حدت متوسط ، مصرف واكسن در گله های چند سنی از نظر اقتصادی قابل توجیه می باشد. مصرف واكسن علاوه بر اینكه از كاهش شدید تولید جلوگیری می كند سبب كاهش پخش ویروس و كوتاه شدن طول مدت عفونت نیز می شود كه در نهایت منجر به تسهیل امر ریشه كنی خواهد شد.
۲ ) بررسی اثرات مصرف واكسن (H۵N۲) در گله های مادر گوشتی و تخمگذار در آمریكا
در این آزمایش تعداد یكصدوبیست قطعه مرغ مادر گوشتی و تخمگذار باضافه خروس مورد نیاز و در سن ۱۸ تا ۱۹ هفتگی بوسیله واكسن روغنی غیر فعال آنفلوآنزا بصورت زیر جلدی واكسینه شدند . یك هفته بعد از تزریق واكسن ، آزمایشات AGP و HI وجود آنتی بادی را نشان دادند ولی در آزمایش ELISA آنتی بادی قابل توجهی تا یك هفته اول مشاهده نشد .این آزمایش نشان داد كه در صورت مصرف ، واكسن غیر فعال آنفلوآنزا می تواند سبب تولید آنتی بادی شده و در جلوگیری از بیماری و یا تلفات مؤثر باشد . طیور واكسینه شده در Challenge اگر چه ویروس را دفع كردند ولی آثاری از بیماری كلینیكی را نشان ندادند.
با بررسی نتایج این آزمایش می توان تصور كرد كه وجود آنتی بادی كافی می تواند ، سبب جلوگیری از دفع و پخش ویروس گردد و لذا مصرف چنین واكسن هایی می تواند سبب كاهش بروز نشانه های كلینیكی بیماری و كاهش دفع و پخش ویروس شوند. نتیجه مهم دیگری كه در این آزمایش بدست آمده مشخص شدن این نكته بود كه حتی بدون مصرف واكسن زنده و فقط با واكسن كشته ، می توان تیتر آنتی بادی قابل توجهی را ایجاد كرد و ضمنا تولید آنتی بادی در مادر تخمگذار به مراتب بیشتر از مادر گوشتی می باشد. و بالاخره نكته قابل توجه دیگر اینكه ، مصرف مجدد واكسن اگر چه می تواند سبب افزایش تیتر آنتی بادی شود ولی به همان نسبت افزایش مقاومت در برابر بیماری نخواهد شد .
۳) بررسی ۷ نوع واكسن تجاری آنفلوآنزا در كشور مكزیك
در این آزمایش نتایج مصرف ۷ نوع واكسن آنفلوآنزای تجاری غیر فعال شده با J-propiolactoneیاformalin به تنهایی و یا با واكسن بیماری نیوكاسل مورد بررسی قرار گرفت.جوجه های مورد آزمایش SPF در گروه های بیست قطعه ای بوسیله واكسن های اشاره شده واكسینه شدند .نمونه خون در روزهای ۱-۷-۱۰-۱۴ و ۲۱ بعد از واكسیناسیون ، مورد آزمایش قرار گرفت و و جود آنتی بادی بوسیله آزمایش HI مشخص گردید.گروههای ۱۸ قطعه ای از جوجه های واكسینه شده با ویروس بیماریزا (HP AIV)‌، challenge شدند.۱ روز بعد از مصرف واكسن ، ۸۴ تا ۱۰۰ درصد جوجه های واكسینه شده از نظر وجود آنتی بادی مثبت بودند.بعد از challenge ، در هیچ جوجه ای آثار كلینیكی شدید بیماری بروز نكرده و تلفاتی نیز دیده نشد. با توجه به نتایج این آزمایش می توان نتیجه گرفت كه واكسن های تهیه شده به وسیله كارخانجات معتبر ، در صورت مصرف می توانند وسیله ای برای جلوگیری از بروز بیماری آنفلوآنزا در طیور باشند .
۴) پیشگیری از آنفلوآنزا با مصرف ۴ نوع واكسن در بلدرچین در مكزیك
از نظر اقتصادی ، بیماری آنفلوآنزا در صنعت طیور كشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است . در بین انواع طیور در مكزیك ، نتایج مصرف واكسن های كشته آنفلوآنزا فقط در مرغ مورد بررسی قرار گرفته اند . هدف از این آزمایش بررسی مصرف ۴ نوع واكسن آنفلوآنزا (H۵N۲) در بلدرچین می باشد.در این آزمایش از روش HI برای تشخیص آنتی بادی و از ویروسی با حدت زیاد برای challenge استفاده شده است . در این آزمایش یك نوع واكسن دوگانه (نیوكاسل – آنفلوآنزا)نیز مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش HI تا ۱۴ روز بعد از واكسیناسیون آنتی بادی قابل تشخیص نبوده و ۲۱ روز بعد از واكسیناسیون ، متوسط تیتر بسیار پائین بوده است و در هیچ گروهی نیز صددرصد جوجه ها مثبت نشدند.ب
عد از challenge اگر چه تیتر افزایش یافت ولی بازهم صددرصد جوجه ها مثبت نشدند.در اثر challenge‌تلفات در همه گروهها ایجاد شد و در حالیكه در گروههای واكسینه شده تلفات بین ۸ تا ۲۸ درصد بود . این رقم در گروه واكسینه نشده به ۳۲ درصد رسید.این آزمایش نشان داد كه بلدرچین به سویه ویروس بیماریزای آنفلوآنزای مورد استفاده برای challenge حساس بوده است ، اگرچه بسیاری از آنها از نظر سرولوژیكی نیز بعد از challenge مثبت نشدند. اهمیت نتیجه بدست آمده را می توان بدین صورت تفسیر كرد كه ویروس آنفلوآنزا در بلدرچین می تواند سبب آلودگی گردد بدون آنكه آثار بیماری مشاهده شده و یا از نظر سرولوژیكی مبتلایان مثبت گردند.
۵) مقایسه مصرف ۳ نوع واكسن كشته در پیشگیری از آنفلوآنزای طیور در مكزیك
از ابتدای شیوع آنفلوآنزای طیور در مكزیك كه ناشی از ویروس های HP بوده است اجازه مصرف یك نوع واكسن كشته توسط مركز بهداشت دام صادر گردید. بررسی های اولیه نشان داد كه اگر چه در جوجه های واكسینه شده ، challenge با ویروس های HP سبب بیماری نشده است ولی مصرف واكسن قادر به جلوگیری از تكثیر و یا پخش ویروس نیز نیست.
در این آزمایش سه نوع واكسن مورد استفاده قرار گرفته اند تا از نظر پیشگیری از بیماری بعد از challenge و پخش ویروس نتایج حاصله مورد مقایسه قرار گیرند. در دو آزمایش كه واكسن مورد استفاده از نوع J-propiolactone بوده است در یك مورد آن از جوجه های SPF‌ و در مورد دیگر از جوجه نژاد Indian River استفاده شده است و تعداد جوجه در آزمایش ۲۴ قطعه بوده است. در دو آزمایش دیگر از واكسن غیر فعال formalin یا binary ethylenimine استفاده شده و تعداد جوجه های مورد آزمایش از نوع SPF و به ترتیب ۴۰ و ۶۰ قطعه در دو آزمایش بوده اند.سن جوجه در هنگام مصرف واكسن در موردهای اول تا سوم ۵/۴ هفته و در مورد چهارم ۱۰ روزگی بوده است.
خون گیری هر ۷ روز یكبار و تا ۲۸ روز بعد از مصرف واكسن بعمل آمده است.جوجه های واكسینه شده و واكسینه نشده همزمان بوسیله ویروس آنفلوآنزا challenge شده اند. در دو مورد از واكسن ها ، ۷ روز بعد از challenge آنتی بادی قابل اندازه گیری بوده و بعد از challenge مقاومت بسیار خوبی نیز دیده شده است. ۲۱ روز بعد از واكسیناسیون در هر ۴ مورد آزمایش ، صددرصد نمونه های خون از نظر وجود آنتی بادی مثبت و در challenge صددرصد جوجه ها نیز مقاوم بودند. واكسن تهیه شده بوسیله formalin در سنین ۲۱ و ۲۸ روز بعد از مصرف بالاترین میانگین تیتر آنتی بادی را سبب شده است.ویروس از هر ۴ گروه واكسینه شده قابل جداسازی بوده است.
دكتر سورن پزشكیان
منبع : موسسه مرغداری ایران


همچنین مشاهده کنید