شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا
قرارداد اوت ۱۹۰۷میلادی ( شهریور ۱۲۸۶ شمسی)
ورود به قرن بیستم با چند واقعهٔ مهم برای ایران همزمان شد. یکی از این وقایع انعقاد قرارداد ۳۱ اوت ۱۹۰۷م/ ۲۲ رجب ۱۳۲۵ق / ۹ شهریور ۱۲۸۶ میان انگلستان و روسیه است. هدف قرارداد حل اختلاف دو کشور بود و موضوع آن به تقسیم منافع آنها در افغانستان، تبت و ایران اختصاص داشت. تقریباً از اوایل ۱۹۰۱م/ ۱۳۱۹ق سیاستمداران انگلیسی تلاش کردند روسها را برای حل اختلافاتشان پای میز مذاکره بکشند. لنز داون در گفتگو با سفیر روسیه در اکتبر ۱۹۰۱م / ۱۳۱۹ق پیشنهاد تقسیم ایران را داد. اما روسیه که نمیخواست در منافعش با انگلستان در ایران سهیم شود با پیشنهاد لنز داون مخالفت کرد.
انگلستان برای وادار ساختن روسیه به تقسیم ایران به اقداماتی دست زد. از جمله در ۳۰ ژانویه ۱۹۰۲م/ ۲۰ شوال ۱۳۱۹ق قراردادی با ژاپن منعقد کرد با اتکا به این قرارداد در ۹ فوریه ۱۹۰۴م/ ۲۲ ذیقعده ۱۳۲۱ ق ژاپن به روسیه حمله کرد و این جنگ به شکست روسیه انجامید و در بعد داخلی و خارجی تبعات سنگینی برای روسیه داشت. اقدام دیگر انگلستان عقد قراردادی با فرانسه بود که متحدی دیگر برای خود در اروپا به دست آورد.
اعزام سر چارلز هاردینگ به سن پترزبورگ هم برای مهیا کردن زمینههای قرارداد صورت گرفت.
روسیه که در جنگ از ژاپن شکست خورده و درگیر انقلاب داخلی هم شده بود تصمیم گرفت برای بازیافت نیروی از دست رفتهاش بعضی از مشکلاتش را حتی به صورت موقت حل کند تا نیروی کافی برای حل معضلات پیش آمده داشته باشد. ازا ین رو سکان وزارت خارجه روسیه در اختیار ایزولسکی قرار داده شد که خواهان توافق با انگلستان بود. فراخوانی اشپایر دشمن سرسخت انگلیس از تهران و اعزام هارتویک به جای وی از جمله اقدامات ایزولسکی برای نشان دادن حسن نیتش به انگلستان بود. به هر حال بعد از سالها مذاکره با انگلستان و روسیه قرارداد معروف ۱۹۰۷ را منعقد کردند.
ایرانیان از ۱۳۲۳ق / ۱۹۰۵م در جریان مذاکرات قرار داشتند. روزنامه حبلالمتین تقریباً در هر شماره اخبار مربوط به مذاکرات روسیه و انگلستان را چاپ میکرد. اما نکته درخور توجه آنکه کسی در ایران به اعتراض جدی و رسمی برنخواست. گرچه مذاکرات قرارداد پیش از مشروطه شروع شده بود اما امضای قرارداد در دورهٔ مشروطه صورت گرفت. ایرانیان آنچنان سرگرم درگیریهای داخلی بودند که مجالی برای پرداختن به موضوع مهمی همچون قرارداد ۱۹۰۷ را نیافتند. جالب آنکه درست در همان روز امضای قرارداد، در ایران میرزا علیاصغرخان امینالسلطان رئیسالوزرا ترور شد. عینالسلطنه در خاطراتش به وصف اوضاع پس از ترور میپردازد و مینویسد:
“ پس از قتل اتابیک امینالسلطان... ولایات مغشوش، همه جا درهم و برهم، رشته نظم گسیخته، یک شیر تو شیری است که نمیشود تحریر کرد“ وکلا هم دو دسته بودند گروهی که گویی اطلاعی از عمق فاجعه نداشتند و گروهی دیگر که با وجود آگاهی از ابعاد فاجعه خاموش ماندند. حبلالمتین در غره شعبان ۱۳۲۵ در صفحه یک از نمایندگان مجلس گله میکند که “عقلاء دانشمند میدانند که با این وضع غفلت و بیخبری ما امضای عهدنامه همان و خاتمه یافتن سلطنت و استقلال ایران همان .... همهٔ توقع ما از وکلا است که با این همه هیاهو و اظهارات چرا در اینگونه موارد به تکالیف خود عمل نمیکنند در جزئیات که خارج از شغل و وظیفهٔ آنها است این همه داد و بیداد دارند و برای حفظ استقلال مملکت یک کلمه نمیگویند.“
به هر حال در چنین اوضاعی برای اولین بار روسیه و انگلستان طبق این قرارداد ایران را میان خود تقسیم کردند. بخشهای مرتبط به ایران در این قرارداد شامل یک مقدمه و پنج فصل بود. انعقاد قرارداد ۱۹۰۷ خدشهای جبرانناپذیر بر استقلال ایران وارد آورد و زمینهساز توافقاتی شد که در سالهای بعد میان انگلستان و روسیه صورت گرفت.
آزیتا لقایی
منبع : موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سیستان و بلوچستان دولت چین انتخابات مجلس شورای اسلامی شورای نگهبان حسن روحانی جنگ دولت سیزدهم نیکا شاکرمی رهبر انقلاب مجلس
سیل هواشناسی ایران تهران شهرداری تهران باران آتش سوزی هلال احمر سازمان هواشناسی روز معلم پلیس قوه قضاییه
خودرو قیمت خودرو قیمت طلا تورم مسکن بانک مرکزی بازار خودرو حقوق بازنشستگان قیمت دلار دلار ایران خودرو ارز
صدا و سیما مهران غفوریان تلویزیون ساواک موسیقی صداوسیما سریال سینمای ایران تئاتر عفاف و حجاب
اینترنت
رژیم صهیونیستی جنگ غزه فلسطین غزه آمریکا روسیه ترکیه حماس اوکراین نوار غزه انگلیس ایالات متحده آمریکا
پرسپولیس فوتبال استقلال لیگ برتر سپاهان جواد نکونام علی خطیر باشگاه استقلال بازی تراکتور باشگاه پرسپولیس لیگ قهرمانان اروپا
آیفون اپل ناسا صاعقه گوگل تماس تصویری عکاسی تلفن همراه
چای کبد چرب فشار خون