نیکلا ماکیاولی

●۱۴۶۹
نیكلا ماكیاولی در ماه مه سال ۱۴۶۹ در شهر فلورانس متولد شد. پدرش مردی فاضل و در دستگاه قضایی آن روزگار، به امر قضاوت مشغول بود. به رغم اینكه ماكیاولی در یك خانواده اصیل به دنیا آمد و رشد یافت از تحصیلات زمان طفولیت و دوره جوانی او اطلاعات چندانی در دست نیست ولی از دست نوشته های ماكیاولی معلوم است كه اطلاعات عمیقی در آثار كلاسیك لاتین و روم قدیم داشته است.
در سال ۱۴۹۴ به استخدام دولت جمهوری ایتالیا درآمد و سپس در سال ۱۴۹۸ به عنوان رئیس «شورای ده نفره» جمهوری فلورانس انتخاب شد كه تا سال ۱۵۱۲ در این مقام باقی ماند. در طول این چهارده سال _ كه ورود حیات سیاسی او به شمار می رود _ مكاتبات و ماموریت های سیاسی زیادی به وی محول شد بالاخص در شكل گیری و تاسیس ارتش فلورانس كه نقش بسزایی ایفا كرد.
در سال ۱۵۰۰ برای مذاكرات سیاسی در مورد شهر پیزا مامور دربار لویی دوازدهم پادشاه فرانسه شد. این ماموریت تاثیر ژرفی در دانش سیاسی و در نتیجه شكل گیری عقاید سیاسی ماكیاولی داشت. در ضمن این ماموریت و ماموریت های بعدی، اطلاعات مهمی در باب قوای نسبی ملل اروپا به دست آورد. در سال ۱۵۰۲ «سودرینی» كه به صورت مادام العمر به سمت ریاست شورای ده نفره انتخاب شده بود با توجه به روابط نزدیكی كه با ماكیاولی داشت نقشه وی را برای تاسیس ارتش ملی پذیرفت و به اجرا گذاشت. در سال ۱۵۰۲ ماموریت مهم دیگری به ماكیاولی محول شد كه در افكار سیاسی بعد او تاثیرگذار بود. ماموریت از این قرار بود كه او می بایست به محضر قیصر بورژیا _ پسر پاپ الكساندر ششم _ رفته و به طور نامحسوس تمام اعمال وی را زیر نظر داشته باشد. این شخص در عالم عمل و سیاست از آن دسته افراد قسی القلب و بی رحمی بود كه رفتار پرمكر و حیله اش در سیاست و در براندازی مخالفین و مهارت های حیرت انگیز او مایه شگفتی همگان بوده است. از مكتوبات این زمان ماكیاولی به خوبی مشخص است كه چقدر فریفته سیاست تند و خشن و مفتون هوش و فراست آمیخته با تدبیر مال اندیشی قیصر بورژیا گردیده و قیصر چقدر مورد ستایش ماكیاولی بوده است. گرچه عمر قیصر بورژیا بسیار كوتاه بود ولی در همین عمر كوتاه به فتوحات درخشانی نایل آمد كه اسباب حیرت معاصرین خود شد و شخصی مانند ماكیاولی را بر آن داشت تا تمام افكار خود را متوجه اعمال وی ساخته و آنها را برای یك پادشاه مقتدر، سرمشق قرار دهد و بعدها او را تنها قهرمان كتاب شهریار (Prince) خود قرار دهد. در آوریل سال ۱۵۰۳ پس از اتمام ماموریت، ماكیاولی به فلورانس بازگشت تا مطالعات بیشتری درباره تشكیل ارتش ملی انجام دهد. پس از چهار سال تلاش مداوم اما عاقبت در انتهای سال ۱۵۰۶ این فكر عملی و وزارت جنگ تاسیس و شخص ماكیاولی به عنوان وزیر جنگ منصوب شد. در همین بین پاپ الكساندر ششم فوت نمود و جولیوس دوم به عنوان پاپ انتخاب شد. با به قدرت رسیدن جولیوس دوم وی در مقابل فتوحات قیصر بورژیا ایستاد و خود قیصر هم كه در بستر بیماری، مرگ را انتظار می كشید و به همین جهت سرزمین های مركزی كه در دست قیصر بود رو به اغتشاش گذاشتند و ناامنی دوباره آغاز شد. در سال ۱۵۰۷ ماكیاولی به همراه پاپ برای بازگرداندن آرامش به ایالات تحت حكومت كلیسا عازم سفر شدند. طی سفر ماكیاولی مشاهده كرد كه چگونه این پاپ باعزم و سرسخت و جاه طلب به آن ایالات امنیت داد و آنها را ساكت كرد.
در اواخر سال ۱۵۰۷ ماكیاولی برای مذاكره به دربار ماكزیمیلیان امپراتوری آلمان عازم شد و توانست اوضاع سیاسی سوئیس و آلمان را به دقت مورد مطالعه قرار دهد.
گزارش هایی كه در نتیجه این مسافرت توسط ماكیاولی نوشته شد، شاید بهترین قسمت از افكار سیاسی او باشند. نكته ای كه در این گزارش ها بیش از بقیه دارای اهمیت است این است كه او به دقت وزن سیاسی ملت آلمان را مورد بررسی قرار داده و اسباب ترقی و علل ضعف آن را نشان داده است. نظیر همین مطالعات را نیز دربار و دولت فرانسه در سال ۱۵۱۰ به انجام رسانیده كه از شاهكار های بزرگ افكار سیاسی او است. در سال ۱۵۰۸ از آلمان به وطن بازگشت و تا اواسط سال ۱۵۰۹ مشغول تنظیمات امور ارتش ملی بود. سال بعد برهم خوردن اتحاد كامبرای، دولت سودرینی رو به ضعف گذاشت و طرفداران «مدیسی» پادشاه سابق قوت گرفتند و اتحاد مقدس جانشین اتحاد كامبرای شد. جنگ معروف راونا شروع شد و خاتمه یافت. بدین ترتیب حكومتی كه طرفدار و پشت و پناه ماكیاولی بود چنان برافتاد كه دیگر هرگز برنخاست و آن قشون ملی كه طرف اعتماد و اسباب امیدواری بود نتوانست از فلورانس دفاع نماید و از بین رفت. در سال ۱۵۱۲ ماكیاولی از فلورانس تبعید شد و سال بعد به اتهام توطئه علیه كاردینال متهم شناخته و به حبس محكوم شد. حبس ماكیاولی تا زمانی كه كاردینال به مقام پاپی رسید، ادامه داشت و در آن هنگام از حبس آزاد شد و بدین ترتیب در سال ۱۵۱۴ حیات سیاسی ماكیاولی به پایان رسید. از این تاریخ به بعد وی از سیاست كناره گرفت و اوقات گرانبهای خود را صرف تالیف كتاب كرد. از تالیفات او می توان به كتاب «مباحث» (دیسكورسی) اشاره كرد كه در باب مملكت داری است و همین طور كتاب مشهور او «شهریار» (پرنس) كه شرح طرق مختلفی است كه با اتخاذ آنها می توان به مقام شهریاری رسید. «فنون جنگ» و «ویتا دی كاسترركسیو» از تالیفات دیگر وی هستند.ماكیاولی در ۲۳ ژوئن ۱۵۲۷ دار فانی را وداع گفت و ۲۰۰ سال بعد یكی از اشراف زادگان انگلستان در كلیسای سانتاكروز گنبد و بارگاهی برای این مرد بزرگ تاریخ بنا نهاد.

گردآوری و ترجمه: فرهاد كاوه

منبع : روزنامه شرق