یکشنبه, ۲۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 12 May, 2024
مجله ویستا
اهل بیت (علیهم السلام) و ایثار
ایثار و گذشت و دیگران را بر خود ترجیح دادن صفتی است ذاتی اهل بیت (علیهم السلام) و در جایْ جایِ حیات و زندگی فرد فرد این خاندان به روشنی خورشید ، هویدا و پیداست تا جایی كه هیچ مستحقی و نیازمندی و حتی غیر نیازمند به آنان مراجعه نكرد جز اینكه با دستانی پر و كیسه ای مالامال از جنس و پول برگشت .
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود :
إنّا لَنُعْطِی غَیْرَ الْمُسْتَحِقِّ حَذَرَاً مِنْ رَدّ الْمُسْتَحِقِّ .(۱)
ما از بیم آنكه مستحق و نیازمند را رد نكرده باشیم به غیر مستحق هم می بخشیم !
ابوحمزه ثمالی می گوید : شنیدم حضرت امام زین العابدین (علیه السلام) به كنیزش می فرمود : بر در خانه من نیازمندی و تهیدستی نگذرد مگر آنكه او را اطعام كنید و من همانجا به حضرت گفتم : هركس چیزی می خواهد و به سوی انسان دست دراز می كند مستحق نیست ، امام (علیه السلام) فرمود :
أخَافُ أن یَكُونَ بَعضُ مَن یَسأَلُنَا مُحِقّاً فَلاَ نُطْعِمُهُ وَنَرُدَّهُ ، فَیَنزِلُ بِنَا أهلَ البَیتِ مَا نَزَلَ بِیَعقُوبَ !(۲)
می ترسم برخی از كسانی كه درخواست كمك می كنند مستحق باشند و ما او را اطعام نكرده ، باز گردانیم و آنگاه بر ما اهل بیت آن نازل شود كه بر یعقوب نازل شد .
این بخشش و ایثار گاهی به گونه ای بود كه همه دارایی آنان را فرا می گرفت .
حضرت امام صادق (علیه السلام) می فرماید :
إنَّ الحَسَنَ بنَ عَلیٍّ قَاسَمَ رَبَّهُ ثَلاثَ مَرّات ، حَتَّی نَعلا وَنَعلا وَثَوْبَاً وَثَوْبَاً وَدِینَاراً وَدِینَاراً.(۳)
حسن بن علی سه بار هر آنچه از كفش و جامه و دینار داشت با خدا تقسیم كرد .
● ایثاری كم نظیر
حسن بن بصری می گوید : روزی حضرت امام حسین (علیه السلام) به بستان خود نزدیك شد و غلامش را دید كه نشسته و نان می خورد . امام زیر درخت خرمایی نشستند و با دقت او را نگریستند ، دیدند غلام از هر قرص نان نیمی خود می خورد و نیمی دیگر را برای سگ می اندازد و در پایان كار هم دست به دعا برداشته ، گفت : خدایا ! من و سرورم را بیامرز و به او بركت بخش ، چنان كه به پدر و مادر او بركت دادی ، به مهربانی ات ای مهربان ترین مهربانان .
در این هنگام امام برخاست و او را با نام صدا كرد و فرمود : ای صافی ! غلام وحشت زده از جای برخاست و گفت : سرورم ! و ای سرور همه مؤمنان ! من شما را ندیدم ، مرا ببخش .
امام فرمود : مرا حلال كن ، زیرا بدون اجازه وارد بستانت شدم !
صافی گفت : به خاطر فضیلت و سروری و كرم خود چنین سخنی را می گویی !
امام فرمود : دیدم نیمی از نان را خود می خوری و نیم دیگر را به سگ می دهی ، چرا ؟
غلام گفت : سرورم هنگامی كه من نان می خوردم این سگ به من می نگریست و من از نگاهش شرم كردم ، از این گذشته این هم سگ شماست كه بستانتان را در برابر دشمنان می پاید و من هم برده شمایم و هر دو رزق رسیده از شما را می خوردیم .
امام (علیه السلام) گریست و فرمود : تو در راه خدا آزادی و با رضایت خاطر هزار دینار به تو می بخشم !
غلام گفت : اگر مرا آزاد كنید باز هم دوست دارم عهده دار بستان شما باشم .
امام فرمود : مرد هرگاه سخنی بر زبان جاری می كند ، شایسته است كه آن را با عمل خود ثابت كند و من پیش از این گفتم : بدون اجازه تو به بستانت وارد شدم و سخن خود را با عمل ثابت كردم و باغ را با هر آنچه در آن است به تو بخشیدم !
غلام گفت : اگر شما بستانت را به من بخشیدی من هم آن را وقف اطرافیان و شیعیان شما كردم.
ایثار در سخت ترین شرایطنكته ای كه بس تأمل برانگیز است اینكه : اهل بیت (علیهم السلام) ایثار و بخشش را حتی در سخت ترین شرایط زندگی از دست نمی دادند ، چنان كه نقل كرده اند : تهیدستی در روز عاشورا وقتی شنید جماعتی قابل توجه در وادی نینوا گرد آمده اند ، به راه افتاد تا خود را به آنان رسانید ، حضرت امام حسین از حال او پرسید ؟ گفت : نیازمندم و شنیده ام مردمی بسیار در این محل گرد آمده اند ، با خود گفتم : شاید از این گروه خیری به من رسد ، حضرت فرمود : همین جا بایست و پیش تر نرو ، آنگاه به خیمه باز گشت و آنچه لازمه كمك بود در پارچه ای پیچید و به آن تهیدست داد و او نیز گرفت و شادمان بازگشت! !
گذشت از مجرمانعبیداللّه بن حرّ جعفی كه هر لحظه چون بت عیّار به شكلی درمی آمد ، لحظه ای با حق بود و گاهی با باطل و گاه هم بی طرف ! در جنگ صفین با اینكه اهل عراق بود به كمك معاویه شتافت و تمام دوران جنگ بر ضد امیرمؤمنان (علیه السلام)در خدمت دشمن ردیف اوّل اهل بیت ، معاویه فرزند نامشروع ابوسفیان بود .
او پس از پایان جنگ به خیال اینكه در عراق نمی تواند ادامه زندگی دهد همراه معاویه به شام رفت و در آنجا با حقوقی كه از معاویه می گرفت سرگرم زندگی شد .
در عراق شهرت یافت كه عبیداللّه بن حرّ در جنگ كشته شده ، همسرش پس از اطمینان و یقین به این موضوع و به دنبال پایان امور شرعی با عكرمهٔ بن الخبیص ازدواج كرد .
عبیداللّه كه سخت به همسرش علاقه داشت از شنیدن این خبر چنان ناراحت شد كه تصمیم گرفت به كوفه باز گردد و چنانچه ممكن باشد ، همسرش را از شوهر دوم جدا كند و به خانه خود برگرداند .
معاویه وی را از رفتن به كوفه ترسانید و به او گفت : رفتنت همان و گرفتار شمشیر انتقام علی شدنت همان ! ولی عبیداللّه در پاسخش گفت : من به سوی عدالت و به جانب كلید حلّ مشكلات می روم و از رفتنم ترس و واهمه ای ندارم . اخلاق علی ، اخلاق تو نیست ; اخلاق علی اخلاق الهی و ملكوتی است و او فریادرس دادخواهان است .
او به كوفه آمد ، ابتدا به شوهر همسرش مراجعه كرد ولی شوهر زن از رها كردن آن زن به شدّت امتناع ورزید و با كمال جرأت و جسارت عبیداللّه را از نزد خود راند ، عبیداللّه كه دید تاب مقاومت در برابر او را ندارد روانه مسجد كوفه شد تا حلّ مشكل را از علی (علیه السلام) بخواهد .
او به مسجد آمد ، گروهی انبوه را گرداگرد خورشید هدایت و محبت دید ، صبر كرد تا كار همه با علی به پایان برسد آنگاه در محضر علی نشست و با كمال آرامش طرح شكایت كرد ، حضرت فرمود : تو همان نیستی كه در جنگ صفین بر ضدّ من معاویه را یاری دادی و به روی اهل ایمان شمشیر كشیدی ؟ گفت : علی جان ! من برای محاكمه شدن اینجا نیامده ام ، من برای درمان دردم به محضرت شتافته ام ، مشكل مرا حل كن و همسرم را به من باز گردان !
حضرت به غلامش فرمان داد آن مرد را احضار كند ، غلام ، همسر زن را به محضر حضرتش آورد ، امام از وی خواست كه آن زن را رها كند تا به شوهر اولش باز گردد ، عرضه داشت : زن از من حملی در رحم دارد ، حضرت فرمان داد خانه ای اجاره كنند و آن زن را به آن خانه انتقال دهند و یك پرستار به خرج امیرمؤمنان تا زمان وضع حمل ، از او پرستاری كند سپس با رعایت امور شرعی به عبیداللّه برگردد.
در روش اهل بیت (علیهم السلام) و سیره آن بزرگواران گذشت و اغماض و نادیده گرفتن جفا و خطا به عنوان جوانمردی و مردانگی مورد توجه است .
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود :
مُرُوَّتُنا أَهْلَ البیتِ ، العَفُوُ عَمَّنْ ظَلَمَنا وَإِعْطاءُ مَنْ حَرَمَنا.(۴)
جوانمردی و مردانگی ما اهل بیت گذشت نسبت به كسی است كه بر ما ستم روا داشته و نیز عطا و بخشش به كسی است كه از ما دریغ ورزیده است .
و این حقیقت را تنها به زبان اعلام نمی كردند بلكه در عمل و رفتار هم پیشه خود داشتند .
حضرت امام محمّد باقر (علیه السلام) می فرماید : زنی یهودی گوشت گوسپندی را مسموم كرده ، نزد پیامبر آورد تا حضرت با خوردن آن از پای درآید ، حضرت به او فرمود : چه چیز تو را به این كار وا داشت ؟ زن یهودی گفت : با خود گفتم : اگر او فرستاده خداست ، این گوشت مسموم به او زیانی نمی رساند و اگر پادشاه است ، مردم را از حكومتش آسوده می كنم ، پیامبر (صلی الله علیه وآله) پس از شنیدن این سخن از او درگذشت!
ابن أبی الحدید در شرح نهج البلاغهٔ در وصف امیرمؤمنان (علیه السلام) می گوید : در بردباری و گذشت از مجرم ، بردبارترین مردم و نسبت به مجرمان ، باگذشت ترین ایشان بود و درستی این سخن از جنگ جمل پیداست ، آنگاه كه به مروان بن حكم كه دشمن ترین و كینه توزترین دشمن او بود دست یافت از او درگذشت! !
مرا به حسن و حسین (علیهما السلام) ببخشرسول بزرگوار اسلام (صلی الله علیه وآله) درباره مجرمی حكم كرد كه هركس او را هرجا یافت دستگیر كند تا به سزایش برسد .
مجرم فراری برای در امان ماندن از جریمه ، خانه به خانه پنهان می شد و خود را از چشم مردم دور نگاه می داشت ولی ادامه این وضع برایش طاقت فرسا شد .
روزی از روزنه دری كه پشت آن پنهان بود كوچه را تماشا می كرد ناگهان دید حضرت امام حسن و حضرت امام حسین (علیهما السلام) ـ كه در آن وقت دو كودك خردسال بودند ـ در حال عبور از كوچه اند ، در را باز كرد و هر دو را روی دوش نهاد و به سوی مسجد پیامبر (صلی الله علیه وآله) حركت كرد ، زمانی كه وارد مسجد شد پیامبر (صلی الله علیه وآله)بالای منبر بود ، فریاد برداشت : یا رسول اللّه ! من این دو را شفیع خود نموده ام به حق هر دو بزرگوار از من درگذر و حضرت با كمال بردباری و مهربانی از وی گذشتند!
۱ – بحار الانوار:۹۳/۱۵۹.
۲ – وسائل الشیعه:۶/۲۸۹.
۳ – الاستبصار:۲/۱۴۱.
۴ – تحف العقول/۳۸.
پایگاه استاد حسین انصاریان
۲ – وسائل الشیعه:۶/۲۸۹.
۳ – الاستبصار:۲/۱۴۱.
۴ – تحف العقول/۳۸.
پایگاه استاد حسین انصاریان
منبع : عرفان
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
مجلس شورای اسلامی ایران مجلس انتخابات مجلس دوازدهم انتخابات مجلس انتخابات مجلس دوازدهم انتخابات مجلس شورای اسلامی فضای مجازی ستاد انتخابات کشور رئیس جمهور دولت سیزدهم
تهران هواشناسی شهرداری تهران زلزله افغانستان سیل سازمان هواشناسی وزارت بهداشت آتش سوزی پلیس بارش باران سلامت
قیمت دلار قیمت طلا قیمت خودرو خودرو گاز حقوق بازنشستگان بورس بازار خودرو بانک مرکزی نمایشگاه نفت ایران خودرو هوش مصنوعی
نمایشگاه کتاب کتاب نمایشگاه کتاب تهران رضا عطاران کیانوش عیاری تلویزیون سینمای ایران نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران دفاع مقدس سینما سریال تئاتر
فناوری
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین جنگ غزه آمریکا روسیه حماس سازمان ملل رفح اوکراین نوار غزه
پرسپولیس فوتبال استقلال لیگ برتر هوادار رئال مادرید لیگ برتر ایران باشگاه پرسپولیس سپاهان بازی لیگ برتر فوتبال ایران باشگاه استقلال
خورشید شفق قطبی ناسا ایلان ماسک ایالات متحده مریم میرزاخانی نوآوری اپل طوفان خورشیدی گوگل عیسی زارع پور وزیر ارتباطات
سرطان آلزایمر تغذیه رژیم غذایی کاهش وزن فشار خون قهوه استرس زیبایی توت فرنگی بارداری