دردسرهای اسم گذاری بر روی نوزادان در اروپا

اسم گذاری بر روی نوزادان در اروپا به یك معضل بدل شده و یكی از جاهایی كه در این زمینه مشكلات بیشتری دارد و كار حتی به انتشار یك لیست از نام های ممنوعه كشیده شده، پرتغال است.
سالها پیش هر نام كوچك قابل تصوری را در این كشور و بر روی بچه ها می یافتید. از مگنولیا گرفته تا یاسمین و با اینكه شماری از آنها هنوز آزاد است اما از چندی پیش وزارت های كشور و دادگستری پرتغال استفاده از تعدادی نامها را غیرقانونی اعلام كرده اند و یك سایت اینترنتی هم در این زمینه موجود است كه اسامی قابل استفاده و ممنوعه در آن درج شده و تكلیف را تا حدی مشخص ساخته است.
جالب تر اینكه روی این سایت ۳۹ برگ حاوی اسامی آزاد و ۴۱ برگ حاوی نام های غیرقابل استفاده وجود دارد و بهتر است هر پدر و مادری قبل از گزینش نام دلخواهش ابتدا سری به این سایت بزند و ببیند دنیا دست كیست! آنجا می یابید كه نام های لولیتا، مارادونا(!) و مونا لیزا غیرقابل استفاده اند و همچنین حق رفتن به سمت نام های گوارا، ماركس و رزا لوكزامبورگ را ندارید. در عوض نام های مصطلح و بسیار رایج در كشورهای لاتین مثل ژائو، آرائو و ماریا هیچ مشكلی را دربرندارند.
اگر به اداره ثبت احوال در لیسبون و یا سایر شهرهای پرتغال بروید، مأموران و كارمندان توضیحاتی به شما درباره نامهای آزاد و ممنوعه ارائه می دهند، اما اقداماتی هم در حال شكل گیری است تا بساط نام های ممنوعه برچیده شود و به كسانی كه پدر و مادر شده اند اختیارات و حوزه عمل وسیع تری برای گزینش نام فرزندان شان داده شود. حقیقت آن است كه دنیای كنونی به شدت با آنچه كه مثلاً ۳۰ سال پیش بود، فرق كرده و مرزهای بین كشورها سست تر از هر زمانی شده است. در شرایطی كه در هر كشوری هزاران هزار اتباع سایر ملل را می یابید چگونه می توانید به آنها تكلیف كنید كه این یا آن اسم را حتماً برگزینند و یا بالعكس از آن دوری كنند؟
● اگر توهین نشود
از طرف دیگر ازدواج و وصلت بین اهالی یك كشور با اتباع و مهاجران سایر كشورها نیز روند فزاینده ای در نیم قرن اخیر داشته و در این موارد به دشواری می توان بین افراد خط كشی و آنها را از هم متمایز كرد و فرزندان حاصله را وابسته به فقط یك فرهنگ دانست و در نتیجه تنها یك نوع اسامی را به آنها تحمیل كرد. در همین راستا وزارت كشور پرتغال طرحی را در دست اقدام دارد كه براساس آن فهرست اسامی غیرقابل پذیرش كوچك تر و نحیف تر خواهد شد و انتظار می رود كه حداكثر تا اواسط تابستان امسال به تصویب نهایی برسد.
ماریا دولوردس سرانو، سردفتر و مسؤول یكی از بزرگترین شعبات اداره ثبت اموال لیسبون می گوید: «طبق طرح تازه انتخاب هر نام از هر فرهنگی تا آنجا كه توهین به مكان و افراد خاصی تلقی نشود، در كشور ما آزاد خواهد بود و محدودیتی نخواهد داشت.»
برای آن دسته از بریتانیایی ها، آمریكایی ها و كانادایی هایی كه در پرتغال و چند كشور دیگر اروپایی زندگی می كنند، كسب اجازه برای نامگذاری فرزندان تازه متولدشده شان، كاری عجیب بوده است، زیرا آنها از كشورهایی می آیند كه در این زمینه محدودیتی نداشته اند.
تانیا اوهارا یك ایرلندی ساكن پرتغال كه در سال ۲۰۰۴ در این كشور وضع حمل كرد، می گوید: «اسم انتخابی ما برای بچه مان لیام بود كه نامی كاملاً متداول در بریتانیا است اما برای به ثبت رساندن آن و گرفتن شناسنامه این بچه مجبور شدیم از سفارت ایرلند جنوبی در لیسبون یك برگه تأییدیه بگیریم كه در آن توضیح داده شده بود اسم هیچ مشكلی ندارد و توهین آمیز نیست و برخاسته از فرهنگ ما است و نسخه ترجمه شده آن به زبان پرتغال را به اداره ثبت احوال شهر دادیم. چنین چیزهایی واقعاً غیرمنطقی است.»
فقط پرتغال نیست كه با روندهایی از این قبیل دست و پنجه نرم می كند. در سال ۲۰۰۲ نروژ كه حوصله اش از چانه زنی بر سر این مسائل سررفته بود، قانون جدیدی را تصویب كرد كه تصریح می كند تنها استفاده از نام هایی غیرقانونی است كه نوعی دشنام، بیانگر كجروی های اخلاقی و حاوی معانی به شدت منفی باشند و سایر نام ها از هر فرهنگ و كشوری كه باشند، آزاد هستند. ایوار اوتنی استاد رشته زبان مدرن نروژ كه در دانشگاه برگن تدریس می كند، می گوید: «روند سختی بود و ما آن را مقداری آسان كردیم. در كمیته ای كه مأمور تحقیق و اقدام در این زمینه شده بود، تنها كسی كه رأی مثبت به تغییر قواعد داد، من بودم و برای بقیه بی تفاوت بود.»
● ناقض یكدیگر
یك قانون جدید در دانمارك كه اجرای آن از ۱۵ فروردین ماه شروع شده است به صراحت می گوید كه استفاده از نامهای سایر فرهنگها ایرادی ندارد و پدر و مادرها حق دارند كه به دنبال نام هایی هم بروند كه خود می خواهند و پیشتر در این كشور نبوده است. در سوئد هم پارلمان این كشور از دولت خواسته است لیست نامهای قابل قبول و قانون های مربوط به آن را كه به سال ۱۹۸۲ مربوط می شوند، برچیند و ملغی كند.
مشكل موجود در اسپانیا این است كه نام های غیرقابل شمارش براساس فرهنگ ایالات پرتعداد خود دارد و فرهنگ و روال حاكم بر این ایالات به قدری متفاوت است كه نامها نیز لاجرم ناقض یكدیگر و به شدت متفاوت اند، در آلمان نیز دفترچه ای وجود دارد كه در اختیار هر پدر و مادری برای انتخاب نام فرزندان شان گذاشته می شود اما این دفترچه در سال ۲۰۰۲ «به روز» شد و به میزان زیادی تعدیل گشت.
در آرژانتین هم قواعد موجود به شدت تعدیل و ترمیم شده اند تا پدر و مادرها بتوانند در طیف و گستره وسیع تری دست به انتخاب اسامی موردنظرشان بزنند.
حتی در كشورهایی كه محدودیت ظاهری برای انتخاب اسامی ندارند، اسم ها براساس سنت و فرهنگ جاری از دایره و حد معینی فراتر نرفته اند. مثلاً در انگلیس و آمریكا ۷۵ درصد نامهای كوچك بالنسبه تكراری است و از ۷۵۵ نام فراتر نمی روند كه مثلاً برای آمریكا با ۲۹۶ میلیون نفر جمعیت رقم بالایی نیست.هرچه هست صاحب نظران می گویند عدم انتخاب صحیح نام ها می تواند به بچه ها در ایام رشدشان لطمه روحی وارد كند. آلبرت مهرابیان استاد دانشگاه كالیفرنیای آمریكا در رشته روانشناسی كه كتابی هم درخصوص نحوه انتخاب نام های كودكان نوشته است، می گوید: «اگر اسم بد انتخاب شود، به بچه در سالهای خطیر رشدش لطمه روحی خواهد زد و او مجبور است سالها با رنج و مرارت آن كنار بیاید و حرص بخورد.»
● به یك شرط
شاید هم حذف بعضی نام ها منطقی بنماید. به عنوان مثال در پرتغال استفاده از نام اونیس برای بچه ها غیرقانونی است زیرا واژه ovni به معنای یوفو (بشقاب های پرنده) است! چگونه می توان از یك آدم خواست كه وقتی بزرگ شد (و حتی در ایام كودكی او را با اسم بشقاب پرنده صدا بزنند و یا با این روال موافق باشد؟ مقام های دانماركی استفاده از اسامی میمون و لوسیفر را ممنوع كرده اند، ولی حتی در برخی موارد نام های سنتی و آشنا هم مشكل ساز شده اند، زیرا به فرهنگ خانواده مربوطه وابستگی نداشته و از كشور دیگری آمده است.
مهرابیان می گوید بچه هایی كه نام شان جذاب تر و مثبت تر است، به لحاظ روحی در تحصیل و زندگی موفق تر هستند و كودكانی كه نام شان چنین نیست، چنین توفیقی را ندارند. اما او می افزاید: «در مجموع فكر می كنم باید به پدر و مادرها در این خصوص آزادی داد، ولی به شرطی كه قواعد اخلاقی زیر پا گذاشته نشوند.»خیلی ها استدلال می كنند حالا كه محدودیت در اسم گذاری در پرتغال مجموعاً یك پروسه نامگذاری سالم تر را موجب شده است، چرا قابل بسط و استفاده در سایر كشورها نباشد. اگر بخواهیم به نخستین روند قانون گذاری در این مورد در كشور پرتغال اشاره كنیم، باید به سال ۱۹۱۱ بازگردیم. در آن سال براساس نظرات جمع آوری شده از كلیسای مركزی پرتغال لیست اسامی قابل استفاده تنظیم و ارائه شد. با این حال به مرور زمان چند بازنویسی اساسی در آن قانون طی دهه های بعدی صورت گرفت تا به قانون فعلی منجر شد.
● ۱۰ هزار سؤال
براین اساس افراد غیركاتولیك و خارجی ها حق دارند در پرتغال هم از نام های رایج در فرهنگ خود سود جویند و فقط كافی است ثابت كنند كه در تضاد با قواعد و اخلاقیات نیست. بحث دیگری كه موجود است، به مناسب بودن یك اسم برای كشور مربوطه و اصولاً به معنا و برداشت موجود از واژه «مناسب» در این زمینه ارتباط می یابد و باید پرسید كه كدام اسم «مناسب و متناسب» محسوب می شود و كدامین اسامی خیر و خط تشخیص و وجه تمایز بین آنها كدام است. جواب این سؤال هرچه باشد، می توان تصریح كرد كه نام رنگین كمان فقط وقتی در سوئد اجازه استفاده یافت كه به دیوان عالی كشور ارجاع و آنجا صاحب مجوز لازم شد.
در آلمان این پروسه آن قدر پیچیده و مبهم است كه چند دفتر و محل مخصوص برای پاسخگویی به سؤالات موجود و حل مشكلات موجوددر وایس بادن و لایپزیك تأسیس شده اند و وظیفه شان این است كه به مراجعه كنندگان توضیح و جواب بدهند كه نامهای انتخابی شان قانونی و قابل قبول است یا خیر. گابریل رودریگرز یكی از كارمندان و متخصصان امر در دپارتمان نامگذاری در دانشگاه لایپزیك می گوید: «من هر سال حداقل ۱۰ هزار سؤال درباره آزاد بودن یا نبودن این نام یا آن نام از مراجعه كنندگان و افراد مختلف دریافت می كنم و باید اعتراف كنم كه در بعضی موارد برای توجیه كردن پدر و مادرها در مورد غیرقابل استفاده بودن نام های انتخابی شان واقعاً مشكل دارم. البته اكثریت با مواردی است كه قضیه آسان است و نام های انتخابی تأیید می شوند.»
● «منبع» بی اطلاعات
اگر به پرتغال بازگردیم، باید متذكر شویم كه اكثر سؤال های موجود در خصوص موارد مذكور، به ایوكاسترو منحصر و ارجاع می شود و اوست كه باید مشكلات را حل كند. وی كه استاد دانشگاه لیسبون است با رجوع به انواع مأخذ و مراجع و منابع اطلاعاتی تصمیم می گیرد كه كدامین نام ها قابل استفاده است و حتی از كتاب های سنتی و قدیمی هم در این ارتباط سود می جوید. او برای سبك تر كردن كار یك وب سایت به راه انداخته و بر روی آن اطلاعات زیادی را حك كرده كه مراجعان را قادر می سازد بفهمند نام انتخابی شان برای فرزند جدید خانواده معقول و قانونی هست یا خیر.
با این حال حتی این دانش پژوه پرتغالی هم كه حلال مشكلات نامیده شده، معترف است كه پاسخ بعضی سؤالات را نمی داند. «در بعضی موارد چون پاسخ را نمی دانم، به سؤال كنندگان توصیه می كنم به متن قانون رجوع كنند، حال آنكه اصلاً قانونی در این زمینه وجود ندارد!»

وصال روحانی

منبع : روزنامه ایران