رشته زمین شناسی

رشته زمین شناسی، رشته ای است دانشگاهی كه در زمینه پیرایش زمین، وضعیت زمین در فضا، تاریخ زمین شناسی، شكل و ابعاد زمین، مشخصات فیزیكی و شیمیایی زمین و مواد تشكیل دهنده آن، بررسی عواملی كه در شكل زمین دخیل هستند و... مطالعه و بررسی می كند.
ایجاد رشته زمین شناسی، مجموعه ای از اهداف را در نظر دارد كه در نگاهی كلی به اهداف كاربردی و كلی تقسیم می شود. هدف مهم این رشته، شناخت كلی سیاره زمین، به عنوان سیاره زندگی انسان و اهداف كاربردی شناخت خاصیت شیمیایی و فیزیكی سنگهای سازنده زمین و شناخت خواص خواستگاههای زمین است.
اهداف یاد شده دارای اهمیت زیادی است، چون انسان را در كشف منابع زیرزمینی و استفاده استراتژیك، همچون حاملهای انرژی و موادی همچون طلا و نقره و نیز سنگهای ساختمانی یاری می كند. آشنایی خاصیتهای فیزیكی مواد درون زمین در شناسایی زلزله و وقوع آن مؤثر است و آشنایی خاصیتهای شیمیایی سنگها به شناسایی و استحصار مواد استراتژیكی موجود در مواد پرارزش، كمك می نماید. سرانجام آشنایی با سنگهای موجود در پوسته زمین و خواص فیزیكی آنها در زمینه های مهمی همچون سدسازی دارای اهمیت است.
زمین شناسی در حال حاضر جایگاه ویژه ای را در بین رشته ها، پیدا كرده است و كاملاً تخصصی شده است و اقتصاد بیشتر كشورها به زمین شناسی بستگی دارد. مخصوصاً در ایران، مثلاً در زمینه نفت كه بیشتر موادی كه از نفت گرفته می شود و از زمین گرفته می شود، مربوط به زمین شناسی است.
زمین شناسی نقش بسیار مهمی در محیط زیست دارد، مثلاً شناخت زمینهایی كه بتوان در آن خانه سازی و شهرسازی كرد و شناخت مكانهایی كه احتمال خطر ویرانی در اثر زلزله را دارد.
در زمینه شغلی، زمین شناسی با زمین و خاك سروكار دارد و اشخاص، در تمام فصول سال، مشغول به مطالعه و بررسی هستند. ماهیت زمین شناسی در دانشگاههای مختلف، فرق می كند. نوع استفاده از علم زمین شناسی در دانشگاهها فرق می كند، با توجه به وسعت زمین و فراگیری علم زمین شناسی، زمین شناسی شاید پر شاخه ترین و پر تخصص ترین رشته باشد.
دروس رشته زمین شناسی دارای ۱۳۳ واحد است كه دانشجویان با گذراندن دروس عمومی و پایه از قبیل ریاضی عمومی ۲و۱ و فیزیك ۲و۱ و شیمی عمومی به فراگیری دروس اول و تخصصی می پردازند.
▪ برخی از این دروس شامل موارد زیر است:
ـ زمین شناسی فیزیكی كه به بررسی خصوصیات كلی زمین می پردازد.
ـ زمین شناسی تاریخی كه به مطالعه تاریخچه پیدایش كره زمین می پردازد.
ـ بلورشناسی هندسی و بلورشناسی نوری كه شناخت ویژگیهای هندسی و مشخصات نوری بلورها را مورد توجه قرار می دهد.
ـ كانی شناسی كه به بررسی كانیها یعنی اجزای تشكیل دهنده سنگها می پردازد.
ـ سنگ شناسی رسوبی و آذری و دگرگونی كه در مورد تشكیل انواع سنگها بحث می كند.
ـ زمین شناسی ایران كه به بررسی ویژگیهای زمین ایران می پردازد.
ـ زمین شناسی نفت كه به بررسی در نحوه ایجاد نفت به بحث می پردازد.
زمین شناسی به تمام معارفها و شناختهایی گفته می شود كه در مورد نحوه تشكیل زمین و چگونگی استفاده از منابع خدادادی زمین به ما راههایی را نشان می دهد. اگرچه تاریخچه زمین، سابقه ای بسیار طولانی دارد، ولی بدون شك زمین شناسی علمی كمتر از ۲ قرن سابقه دارد، امروزه زمین شناسی در تمام شئون زمین، مثل كشاورزی، صنایع گوناگون و... نقش اساسی دارد.
زمین شناسی نه تنها دیدگاههای اقتصادی بلكه سابقه تاریخی زمینها را نشان می دهد، به طوریكه در تاریخ سیاستهای كشورها نقش داشته است. اگر دیده می شود كشورهای استعماری به هند و آفریقا سفر می كردند، به خاطر استفاده و به دست آوردن مایحتاج خودشان از منابع آنها بوده است. بنابراین زمین شناسی در مسائل اقتصادی كشورها نقش دارد و ما می توانیم برای استفاده از منابع مهم كشورمان و استفاده درست از آن، از علم زمین شناسی استفاده كنیم.
از نظر روحی، دانشجویان می بایست، متعادل باشند و از نظر جسمی می بایست كامل باشند، چون باید مطالب را در روی زمین یاد بگیرد و مطالعه كنند. رشته زمین شناسی به دلایل نوع گرایشها، مجموعه ای متنوع را برای دانشجویان این رشته، به همراه دارد .
▪ مهمترین آنها از این قرار است:
ـ در مقطع كارشناسی دبیری دبیرستان، در دروس زمین شناسی.
ـ ئكارشناس در سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی.
ـ فعالیتها در آزمایشگاههای مربوط به بخش خصوصی.
ـ در مقطع كارشناسی ارشد: فعالیت در سازمان زمین شناسی و اكتشافات معدنی.
ـ فعالیت در شركت ملی نفت.
ـ فعالیت در مؤسسه ژئوفیزیك و وزارت مسكن.
ـ فعالیت در مؤسسه زمین شناسی و زلزله.
ـ فعالیت در وزارت كشاورزی و وزارت راه و ترابری.
همچنین امكان كار در مراكز خرید و فروش جواهر به عنوان كارشناس سنگهای قیمتی برای فارغ التحصیلان این رشته امكان پذیر است.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان