درس‌های مخفی کاراته

تئوری، زمانی است که انسان همه چیز را می‌داند اما کارکرد ندارد. عملی، زمانی است که همه چیز کارکرد دارد اما هیچ کس نمی‌داند چرا. در ”هنر عالی نقاط حیاتی“ من توضیح دادم که سه سطح تعلیم کاراته کدام‌ها هستند. با این وجود من توضیح دادم که ارائه توضیحات تکنیکی بیشتر فایده‌ای ندارد. زیرا این سنت است و تاکنون تعلیمات زیادی روی یک صحنه مبارزه به کار گرفته شده‌اند و همچنین به‌دلیل آنکه پراکندن دانه دز زمین نامناسب و در زمانی که فصل مناسب فرا نرسیده است، کار بیهوده است.من اکنون احساس می‌کنم که مجبورم عقیده‌ام را تغییر دهم.
زیرا من در وقایع‌نگاری‌هایم ”سومین ثلث مفقود شده از نخستین سطح از سه سطح کاراته“ را بیش از پیش یادآوری می‌کنم و نامه‌های زیادی دریافت می‌کنم که نکات تکنیکی را از من می‌خواهند. آنچه که مسلم است این است که این نامه‌ها از طرف“ جوانانی است که جوینده کاراته واقعی هستند“. دارندگان کمربند سیاه کمتر نامه می‌فرستند زیرا احتمالاً دیگر این شجاعت را ندارند که خود را زیر سؤال ببرند از آنجائی که من می‌دانم چند ده هزار جوان محقق دوست دارند شرایط مطالعه در مورد ”سومین ثلث مفقود“ که با سطح دوم در ارتباط است، برای آنان فراهم باشد، چند نکته مفید را بیان می‌کنم.
● لیاقت داشتن برای درک و دریافت یک آموزش
من این آموزش‌ها را فقط به شاگردانی ارائه می‌دهم که از دوستان نزدیک من هستند و از آنها می‌خواهم که در مورد این آموزش‌ها با کسی صحبت نکنند. بعضی‌ها شاید از خود سؤال کنند: ”چرا او اکنون این مرواریدها را در معرض باد رها می‌کند؟“ من هم وقتی که یکی از استادانم یک آموزش ”ارزشمند“ را به ما انتقال داد و به ما سفارش کرد که آن را جائی بازگو نکنیم... و خودش آن را در یک کنفرانس عمومی ”فاش کرد“، همین سؤال را از خودم پرسیدم. احتمالاً او می‌دانست که کسی نمی‌تواند از چنین آموزش ”ارزشمندی“ بهره‌مند شود مگر آنکه لیاقت ادراک آن را داشته باشد. الان هم همینطور است تنها کسانی از این آموزش‌ها استفاده می‌برند که بتوانند اهمیت آنها را درک کنند.
با این حال لازم نیست حتماً دارای بهره هوشی بالا باشیم تا بفهمیم که با قائل شدن راه وزنی در مسابقات قهرمانی، رسماً این مسئله را تأیید کرده‌ایم که دو ثلث نخست از آموزش‌های مطرح شده در دوجو ”محدود“ بوده‌اند و در نتیجه ادامه آن وجود داشته است. این است آغاز آن، به‌عبارت دیگر ثلث سوم از سطح اول قبل از هر چیز یادآوری می‌کنم که سه سطح تعلیم در ”هنرهای کاراته“ عبارتند از:
۱) غیرباطنی (مفهوم)
۲) نیمه‌باطنی (نیمه مفهوم)
۳) باطنی (غیرمفهوم)
قبل از سال ۱۹۰۰ فقط عده اندکی راز کاراته را می‌دانستند. در سال ۱۹۰۱ بود که ایتوسو پاسوانسون (۱۹۱۶-۱۸۳۰) تصمیم گرفت دو ثلث سطح اول را برملا کند تا در اوکیناوا به‌عنوان تربیت بدنی پذیرفته شود. او به‌طور سیستماتیک مشت‌ها را بست، بر کاتاهای مبداء چینی تأکید داشت و تمریناتی از نوع شبه‌نظامی را طرح‌ریزی کرد. چند صد شاگرد را گرد آورد که همگی سریعاً مجذوب جنبه ورزشی این ”بوکس مدرن“ شدند. هنری که چیزی را از غرب به عاربت نگرفته بود و در آن از پا و مشت استفاده می‌شد. همانطور که همه می‌دانند در سال ۱۹۲۲ کاراته به کمک استاد فوناکوشی وارد ژاپن شد.
مسلماً دو ثلث اول سطح اول برای برآوردن نیاز یک رزمی‌کار که هدفی جز رقابت در چارچوب قانون ندارد و همچنین جهت به دست آوردن کارآئی قابل توجه در برابر یک مهاجم ”عادی“ می‌توانند کافی باشند اما در یک موقعیت حیاتی و در برابر مهاجمان با تجربه و خشن. این ۳/۲ کافی نیست. ولی نباید رؤیاپردازی کرد، یک کاراته کار (در مفهوم کارشناس) نمی‌تواند به هنر مبارزه یک مبارز واقع‌گرا راه یابد مگر آنکه بر ”تمام“ سطح اول تسلط داشته باشد.
● آموزش‌های جهانی
۳/۲ سطح اول شامل چه چیزهائی می‌شود؟ شامل تکنیک‌هائی است که از سال ۱۹۵۰ به‌طور کلاسیک در همه دوجوهای دنیا، از جمله در ژاپن از سطح مبتدی تا ”کمربند مشکی“ آموزش داده می‌شود.
۱) کیهون: تمرینات از نوع شبه‌نظامی در صف، در حال پیشروی برای تسلط یافتن بر بلوک‌ها، وضعیت‌ها، حمله‌های مشت و پا.
۲) الف) ۳ وضعیت پایه (داچی): وزن روی پای جلو (زن - کونسو - داچی)؛ وزن برای پای عقب (کو - کوتسو - داچی)؛ وزن در مرکز (کیبا - داچی، شیکو - داچی و قودو - داچی).
ب) ۵ بلوک پایه (اوکه)، که در حمله هم به کار می‌آیند؛ بلند و بالا رونده (آگه - اوکه)، متوسط و از بیرون به داخل (سونو - اوکه)، به سمت خارج (یوشی - اوکه)، جاروی کوتاه (گدان - بارای)، شمشیر دست (شوتو - اوکه).
ج) دو حمله مستقیم با مشت (سوکی): پا و مشت ”به دنبال هم“ (اوی - سوکی)، پا و مشت ”متقابل“ (کیاکو - سوکی).
د) ۵ ضربه پای مبنا (کری) (در یک کله ترکیبی ک تبدیل به گ می‌شود)؛ از روبرو (ما - گری)، از سمت فرو رونده (یوکو - گری ککومی)، از سمت بلندشونده (یرکو - گری گیج)، در حالت ”نیمه - ماه“، از عقب (یوشیو - گری)
۳) ایپون کومیته: تمرینات کاربردی در برابر یک حمله (هنگام حمله یا پس از حمله، یا با یک قدم پیش‌روی).
۴) کاتاهای اوکیتاوائی: صحنه‌های مبارزات خیالی: ۵ هیان (پینان ”مدرنیزه شدن“) یا ”عالی“، که به صورت ”منظم“ اجراء می‌شوند، و بونکای آنها، توسعه دادن و توضیح کاتاهای بالا.
۵) جیو گومیته: حمله‌های (کومیته) آزاد (جیو) در دوجو، بدون داوری.
▪ یک اوکودن از سطح دوم برملا شده
۶) مسابقات قهرمانی قانونمند (شیای): ممنوعیت‌های مختلف بر حسب سبک‌ها، حمله‌های با مدت محدود (۳ تا ۵ دقیقه) با داوری، رده‌های درجه‌ها و وزن‌ها ۲۰% رزمیکاران در آن شرکت می‌کنند.
۷) اوکودن سطح دوم که معمولاً به ۳/۲ از سطح اول انتقال می‌یابد: شانه‌ها را پائین نگه دارید، از جدا کردن آرنج‌ها از کنار بدن بپرهیزید، پاشنه عقب را روی زمین نگه دارید (در واقع فقط هنگام اصابت مهم است)، با فشار آوردن به درون شکم، بالاتنه را راست نگه دارید، مشت را در امتداد مچ حفظ نمائید، کیای را در حمله‌ها و بلوک‌ها حفظ نمائید (اما اغلب سینه‌ای است تا شکمی).
با جزئیات اینچنینی که مخصوص برخی سبک‌ها هستند فکر می‌کنم شما راجع به آنچه گذشت با من موافق باشید. آنچه تاکنون گفتیم فقط شامل ۳/۲ از سطح اول، سطح ”غیرباطنی“ (بیرونی) می‌شود، به‌عبارت دیگر این سطح برای تمام کسانی که حاضر هستند برای عرق ریختن به یک دوجو بیایند... در برابر یک سهم کم و بیش منطقی قابل دستیابی است.
این است ”حلقه گمشده“ برای وارد شدن به سطح دوم، و برای درک سطح ”نیمه باطنی“ (میانی)، سطحی که پیش پا افتاده نیست و بین آنچه که می‌تواند توسط همه اجراء شود و آنچه که نمی‌تواند به همه انتقال یابد، ارتباط ایجاد می‌کند.
و اما راجع به سطح سوم، سطح ”باطنی“، من می‌خواهم که در برخی فرقه‌ها یا سازمان‌های فرقه‌ای، آنچه که باطنی است بوی سختی می‌دهد، اما بسیار خوشبختیم که در نر مبارزه، که ما نام ”هنر رزمی“ را روی آن گذاشتیم اصلاً چنین نیست.
باطنیت در بوجوتسو به معنای ”سطح آموزشی مخصوص گروه کوچکی از شاگردان که لیاقت آن را دارند“ می‌باشد و من اضافه می‌کنم گروهی که مطمئناً استفاده نادرستی از آن نخواهند کرد.
همانطور که تفنگ‌های واقعی را به‌دست آدم‌های روانی نمی‌دهیم تا در گاوچرانی بازی کنند، به همان‌ اندازه اهمیت دارد که متدهای مرگبار مبارزه‌ای را به هر کسی اموزش ندهیم. ملاحظه می‌کنید که نگفتم ”تکنیک“، زیرا در سطح باطنی، موضوع بیشتر تسلط ذهنی یا تسلط بر خود است، تا تکنیک‌های هوشمندانه.
● توضیح ثلث سوم از سطح اول
همچنین وقتی که مسئله اوکودن در میان است، موضوع عبارت است از اصول عمیقی که یک انسان ”عادی“ به آنها فکر نمی‌کند. به‌عنوان مثال بوکس با مشت‌های باز مربوط به سال‌های ۱۸۰۰ یکنواخت و غیرپویا بود.
مبارزات ممکن بود ساعت‌ها به طول بکشند. روزی یک بوکسور هوشمند یک ”اصل اوکودن“ را که ”بازی پا“ بود، یافت. مرد او را مسخره کردند و او را همانند رقاصه‌ها دانستند اما وقتی که قهرمان شد همه از ”اوکودن“ او تقلید کردند.
در سطح دوم، سطح نیمه‌باطنی است که ”اوکودن‌ها“ کشف می‌شوند جهت استفاده کامل از چند صد (!) تکنیک سطح دوم (اوکودن‌های بی‌شماری است) لازم است به سطح اول کاملاً تسلط داشته باشیم به عبارت دیگر به ثلث آخر مسلط باشیم. توجه داشته باشید که گفتم ”تسلط داشته باشد“، نه اینکه به‌طور اجمالی مطالعه کرده باشد.
این است ثلث آخر. این لیست کامل نیست تنها دانستن کاستی‌ها کافی نیست. باید این ثلث آخر را همانند دو ثلث اول کاملاً مسلط باشید. حداقل امیدوارم که بر دو ثلث اول تسلط کامل داشته باشید.
۸) کیهون در عقب وری و در اجراء دفاع‌ها (با به‌کار بردن اعضاء بالائی و پائینی).
۹) بلوک‌ها با بالاتنه و نه تنها با بازو (وگرنه همزمان بلوک کردن و ضد حمله داشتن غیرممکن است).
۱۰) بلوک‌ها و ضد حمله مقارن
۱۱) بلوک حمله (یانگ). ایده ”شکستن“ کفل‌ها مقابل هم
۱۲) بلوک جاروئی (بین)، حمله بدون درد، جارو می‌شود.
▪ یک دوره کارآموزی برای بهترین اعضاء
۱۳) کیهون زیگزاگ، جابجائی‌های پهلوئی با جلو آمدن و عقب رفتن.
۱۴) کیهون با ”یار - زره“ که بلوک می‌کند، پای جلوئی را جارو می‌کند و اگر زانو عمودی و قوی نباشد هول می‌دهد. در صورت وجود شکاف وارد بدن می‌شود و در برخی موارد پیش‌بینی و حمله می‌کند (ما - ته)
در کیهون‌های عقب‌روند ”یار - زره“ است که با مشت (در سوکی یا در بلوک - حمله) یا با پا حمله می‌کند.
۱۵) کاتاهای اوکیناوائی با کشیدن ساق پا و با چرخیدن ”جنگجویانه“. ظرافت ”اوکیناوائی“ ضرورت دارد زیرا کاتاهائی با بینش ژاپنی وجود دارند (که در یک نظام آموزشی اجراء می‌شوند).
۱۶) کاتاهای اوکیناوائی با سرعت مبارزه (با کیم کوتاه).
۱۷) دوره کارآموزی ویژه (تقریباً ناشناخته در غرب، که به آن ”توکوبرتسو، گیگو“ گفته می‌شود).
معمولاً در پایان ”تکمیل“ سطح اول است که چنین ”کارآموزی ویژه‌ای“ ترتیب داده می‌شود، شرکت‌کنندگان آن از بین داوطلبانی که از نظر تکنیکی و ذهنی پیشرفته‌تر هستند (از شخصیتی قوی برخوردارند درستکار هستند) انتخاب می‌شوند. در وقایع نگاری بعدی اطلاعات دقیق‌تری را در اختیار شما خواهم گذاشت.
من از سو، تفاهم‌هائی که ممکن است راجع به شرح اجمالی من از تکنیک‌های ثلث سوم که مفقود است، پیش آید، می‌ترسم. یک تکنیک بدون تماس استاد - شاگرد و چشم در چشم، نمی‌تواند در ”مغز خزنده“ جا بگیرد. فرض کنید که شما سعی می‌کنید به تنهائی و بدون مربی، با کمک کتاب‌ها یا حتی فیلم‌های ویدئوئی با هنر رزمی که از سال‌ها پیش در دوجو کار می‌کنی آشنائی بیشتری پیدا کنید. قطعاً دچار خطا خواهید شد. بعضی‌ها در این مورد سعی کردند و به نتیجه ارزشمندی نرسیدند.
● آموزش دادن سطح اول
برای رسیدن به سطحی که الان در آن هستید، لازم بود که سنسی شما تکنیک‌ها را به شما نشان دهد. کار شما را تصحیح کند. شما این تکنیک‌ها را با یارهای مختلف اجراء کنید و آنها هم روی شما اجراء کنند. شما می‌بایست راندوری یا جیو - گومیته‌های بسیاری را انجام می‌دادید که انجام آنها از طریق کتاب امکان‌پذیر نیست و باید عملاً اجراء شوند. یک مثل قدیمی می‌گوید: ”به وجود آوردن یک بچه با مطالب نوشتاری امکان ندارد...“ با این حال چون شما یک مبتدی نیستید فکر می‌کنم که با تکیه کردن بر آنچه که تاکنون بر آن تسلط یافته‌اید، می‌توانید امیدوار باشید که سطح اول را به تنهائی به پایان برسانید... حتی آن را آموزش دهید.

منبع : مجله‌رزم‌آور