بررسی نقش امنیت در توسعه گردشگری

از ضروریات زندگی امروز وجود امنیت در سطح جوامع می باشد. صاحبنظران امنیت را به دو بخش امنیت ملی و خارجی تقسیم می كنند كه امنیت داخلی را مربوط به عوامل داخلی می دانند و تهدید دولت های دیگر را در خارج از مرزهای جغرافیایی را در حوزه امنیت خارجی برمی شمرند.
امنیت و گردشگری دو مقوله وابسته به یكدیگر در ارتباط تنگاتنگ در مناسبات داخلی و خارجی هستند. امنیت و گردشگری در تعامل دوجانبه هم می توانند تأثیر افزایشی بر هم داشته باشند و هم تأثیر كاهشی. به این معنا كه افزایش (یا كاهش) امنیت، باعث رونق (یا ركود) گردشگری خواهد شد و بالعكس، بنابراین گردشگری ارتباط مستقیم با مقوله امنیت است. ایجاد امنیت، تسهیلات و ارائه امكانات رفاهی و خدماتی لازم به گردشگران از جمله وظایف اصلی دولت ها نسبت به جریان گردشگری می باشد.
در این مقاله رابطه گردشگری و امنیت كه جوامع و دولت ها نقش مستقیم و غیرمستقیم در این زمینه دارند مورد تحلیل قرار می گیرد.
● مقدمه
گردشگری بزرگترین و پررونقترین صنعت جهان است، انتظار می رود كه در قرن بیست و یكم نیز این صنعت پیشتاز بوده و سیر صعودی آن ادامه یابد. جهانگردی یك قدرت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بزرگ و البته پدیده ای بسیار سیاسی است و بنابر عقیدهٔ پك و لپی طبعیت جهانگردی در هر جامعه ای، متأثر از عوامل پیچیده و در هم بافته سیاسی و همچنین ویژگی های جغرافیایی است كه دیگران را مجذوب خود می كند. (هال، ۱۳۸۲، ص ۱۱)
بنابر عقیده كارشناسان، گردشگری دانشی است چند رشته ای كه اگر بدون انجام تجزیه و تحلیل های امنیتی و سیاسی دقیق توسعه و تكامل یابد قطعاً كامل نخواهد بود. (همان منبع، ص ۱۲)
یكی از مواردی كه می بایست در گردشگری قویاً مورد تأكید قرار گیرد امنیت می باشد، آسایش، راحتی و امنیت از مسائل بسیار مهمی است كه گردشگران را به نقاط مختلف دنیا جلب می كند. (ابرار اقتصادی، ۱۳۸۵)
پیشرفت و رفاه مردم به وسیله ترویج یك نظم جهانی در سایه امنیت كه ضمن آن بتوان به توسعه صلح آمیز و منظم دیگر كشورها كمك نموده و از تجربیات و تواناییهای آنها حداكثر منفعت را برد. (تاجیك، ۱۳۸۱، ص ۴۵)
در توسعه گردشگری عوامل متعددی تأثیرگذار هستند كه امنیت شاخصترین عامل گسترش گردشگری است، بازنگری در ارتباط ارگانیك صنعت توریسم و امنیت ملی یك ضرورت است. همگام با گسترش این صنعت در برههٔ كنونی ارتباط ارگانیك این صنعت با مؤلفه هایی چون امنیت داخلی و ملی، صنایع حمل و نقل، خدمات، رسانه های جامعه، آموزش و پرورش و غیره دارد، وارد فاز جدیدی شده است.
به اعتقاد كارشناسان میان گردشگری و ثبات و توسعه امنیت، رابطه تعریف شده وجود دارد چرا كه توسعه زیر ساختهای گردشگری، همكاری دستگاههای فرهنگی و تبلیغات مناسب و مشاركت گسترده دستگاههای امنیتی و اطلاعاتی همزمان با توسعهٔ گردشگری، توسعهٔ امنیت ملی را نیز به همراه خواهد داشت، نقش و تأثیر صنعت جهانگردی در توریسم امنیت ملی یك كشور چنان است كه اكثریت كشورهای توسعه یافته با وجود دارا بودن منابع كلان اقتصادی و درآمد، ترجیح می دهند بر روی صنعت توریسم متمركز شوند. حضور مستقیم بازدید كنندگان و گردشگران در یك كشور علاوه بر توسعه اقتصاد و تبادلات فرهنگی، آن كشور را بعنوان یك قطب امن گردشگری به جهانیان معرفی می كند تا آنجا كه امنیت در معنای گسترده یكی از مهمترین مسائلی است كه در میزان تقاضای گردشگران خارجی برای سفر به هر كشور دیگر تأثیرگذار است.
اكنون كارشناسان گردشگری بر این باورند كه رابطه امنیت ملی و گردشگری باید مورد توجه قرار گیرد بطوریكه تعریف جدیدی از امنیت ملی در سایه حضور گردشگران خارجی و شناخت واقعیتهای داخلی و انتقال آنها به خارج یك ابزار ضروری و لازم است. به این ترتیب امنیت داخلی و ملی شاخصترین عامل گسترش گردشگری در هر كشوری است كه می خواهد خود را با مشخصات كشورهای پیشرو در امر توریسم تطبیق دهد. با سیاست تنش زدایی در روابط خارجی می توان زمینه مساعدی برای جلب گردشگران كمك كرد.
بنابراین ضرورت دارد كه جاذبه های گردشگری در خارج از مرزها به نحو مطلوب تبلیغ گردد و زمینه های لازم برای سهولت رفت و آمد گردشگران خارجی فراهم آید.
سازمانهای توسعه گردشگری و كارشناسان این شاخه معتقدند كه رشد و توسعه اقتصادی پدیده ای كاملاً امنیت محور بوده و یكی از بخش های اقتصادی كه به شدت آسیب می بیند صنعت گردشگری است.
توسعه صنعت گردشگری در هر كشور نشان از ثبات امنیت ملی در آن كشور است و نیز زمانی گردشگری در كشور رونق می یابد كه توجه دولت آن برای تأمین امنیت گردشگران بیشتر شده باشد.
مقاصد گردشگری در تمام نقاط مختلف یك كشور پراكنده است ، در صورتی كه امنیت در این مناطق تأمین شود، ضریب امنیت ملی آن كشور نیز افزایش می یابد و علاوه بر این ورود گردشگران خارجی به یك كشور نه تنها موجب تهدید امنیت ملی نمی شود بلكه به تحكیم آن نیز كمك می كند. (آرمین، ۱۳۸۴)
● جوامع و اندیشه های سیاسی میزبان
در اندیشه های سیاسی، جامعه ( در مقوله گردشگری جامعه میزبان) را اغلب در معنای خاصتری كه جامعهٔ مدنی نامیده می شود می شناسند.
جامعه مدنی در شكل اولیه خود به اجتماع سیاسی مربوط است، اجتماعی در چارچوب قانون و نشان دهندهٔ وفاداری به دولت می باشد. متفكران سیاسی اولیه همچنین جامعه منظم و بشردوست را پایه زندگی متمدن می دانستند و اعتقاد بر این است كه اینگونه جوامع توانایی تعامل فرهنگی به ویژه میزبانی دیگر قومیتها را به خوبی پذیرا هستند. (هیوود، ۱۳۸۳، ص ۶۶-۶۵)
آنها معتقدند كه در یك نظام سیاسی باز می توان تعادل اجتماعی را تأمین كرد و از فروافتادن به ناآرامی و خشونت جلوگیر كرد. (همان منبع، ص ۷۲)
اینجاست كه می توان شرایط میزبانی در این نظام سیاسی باز كه تعادل اجتماعی در آن برقرار شده و محاسبات اقتصادی انجام داد و در این نظام انسانهای عاقل باید به قوانین اجتماعی و به یكدیگر احترام بگذارند زیرا بدون احترام به یكدیگر امنیت اجتماعی از بین رفته و جامعه دستخوش ناامنی می شود. (همان منبع، ص ۱۰۰)
به عقیده كارشناسان سازمان جهانی گردشگری شرایط لازم برای رسیدن به توسعه پایدار سرمایه گذاری در گردشگری با اتکا بر اندیشه های سیاسی و امنیت جوامع در سطح ملی و منطقه ای می باشد و بدون آن نمی توان به توسعه پایدار اندیشید.
روش: در این مقاله تأثیر شاخصهای امنیتی در فرآیند گردشگری به روش اسنادی و كتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته است.
● بررسی واژه امنیت و مفهوم آن
واژه امنیت در فرهنگ عمید از مصدر درامان بودن به معنی ایمنی، آرامش و آسودگی معنی شده است. (عمید، ۱۳۷۲، ص ۲۳)
و در فرهنگ لغات انگلیسی آكسفورد، از دو منظر به ارائه تعاریفی دربارهٔ امنیت
می پردازد، نخست از منظر شرایط تأمین و تحفظ چهار تعریف زیر بدست می آید:
الف) شرایط محفوظ ماندن از خطر و یا در معرض خطر قرار نگرفتن.
ب) آزادی از تردید، اطمینان و در اعتماد بودن.
ج) آزادی از بیم، اضطراب یا حراست از آینده.
د) كیفیت تأمین استحكام، پیوستگی و ثبات.
دوم به اعتبار ابزار امنیت، شش تعریف دیگر پیشنهاد می كند:
الف) چیزی كه تأمین و تحفظ ایجاد نماید كه حمایت و محافظت را شامل می شود.
ب) ابزار تأمین و ثبات در مواضع خود.
ج) بستری برای تأمین بگونه ای كه امنیت در آن ضمانت شود.
د) دارایی متراكم شده و یا سرریز شده.
هـ) كسی كه خود را برای دیگری گرو می گذارد (یا به گرو گرفته می شود) به مثابه یك ضمانت
و) مدركی كه به وسیله یك تضمین كننده به مثابه تضمین برای حق پرداخت خود نگاه داشته می شود و بطور كلی امنیت در بعد معنی فقدان تهدیدات نسبت به ارزش ها، منافع، اهداف در جهت ذهنی، فقدان ترس از اینكه بنیانهای ملی (ارزش ها، منافع و اهداف) مورد هجوم (فیزیك و غیرفیزیكی) واقع بشوند را مورد سنجش قرار می دهد. (تاجیك، ۱۳۸۱، ص ۴۷-۴۶)
امنیت یكی از موضوعاتی است كه ذهن بشر را در اعصار مختلف به نوعی به خود مشغول داشته و موجبات نگرانی انسان را فراهم آورده، اما پیوندهای چند جانبه این مفهوم با مسائل حوزه اقتصاد، سیاست و فرهنگ اجتماعی، عملاً توجیه و تفسیر و درك و شناخت این واژه را دشوارتر ساخته، بطوریكه مرز و تعریف قابل قبول همگانی برای آن، كار چندان ساده ای نبوده و نیست. برای مثال، مفهوم امنیت شغلی در مقابل امنیت شخصی یا امنیت داخلی در برابر امنیت بین المللی، ظاهراً می تواند در یك ردیف و راستا قرار گیرد، حال آنكه چنین نیست و هر یك از آنها حوزهٔ خاصی از قلمرو و علوم انسانی را به خود اختصاص داده است. به عبارت دیگر علم اقتصاد از یك سو، روابط بین المللی از سوی دیگر و علوم سیاسی نیز در مقابل آنها صف آرایی كرده اند تا امكان درك صحیح از مفهوم امنیت را برای انسان مدرن مجهز به آخرین تكنولوژی فراهم آورد.
امروزه دستاوردهای دانش و تكنولوژی، بحران امنیت را چنان گسترش داده كه ضرورتاً ذهن بشر بیش از گذشته در جهت شناخت وضعیت حال و آینده مهیا شده است و از جمله برنامه توسعه ملل متحد(undp) محور توسعه را در سال ۱۹۹۴ بر انسان متكی ساخته و لزوم انتقال از «امنیت هسته ای» به «امنیت انسانی» را مورد توجه قرار داده است و صاحبنظران نیز انسان متفكر و مستعد برای نوآوری را بعنوان با ارزش ترین سرمایه جوامع انسانی شناسایی و معرفی می كند ، ضمن آنكه بر روابط بین آزادی، امنیت و توسعه، نظریات اندیشمندان چون لاك و جان استوارت میل را به خاطر می آورد كه باید محدوده معینی برای حداقل از آزادی شخصی وجود داشته باشد كه به هیچ قیمتی مورد تجاوز و تعرض دیگران قرار نگیرد و این محدوده معین همان حداقل امنیتی است كه انسان بر مبنا و بستر آن، زمینه ها و الزامات ارائه تفكرات خلاق خود را پایه گذاری می كند. (مهدیخانی، ۱۳۸۰، ص ۲۱۳)
● امنیت و تفاهم فرهنگی بین كشورها
در دورهٔ پس از جنگ سرد، فرهنگ و مذهب جایگزین ایدئولوژی شده اند و به صورت منابع عمده ای در آمده اند كه می توانند تنشها و تعارضهای بین المللی را كاهش دهند. این امر بارها به اثبات رسیده است كه اگر سایر جوامع را دست آویز قرار داده و آنها را به سوی جوامع انسانی به حساب نیاوریم نتیجه مطلوب به بار نخواهد آمد. می توان گفت: كه با این دیدگاه گردشگری با تكیه به فرهنگ موجب می شود كه افراد از مناطق مختلف دنیا در كنار یكدیگر قرار گیرند تا بتوانند چیزهای جدید را كشف كنند كه ویژگی منحصر بفرد آن موجب ارتباط و همبستگی بیشتر آنها می شود و وسیله یا ابزاری است بسیار مهم برای تفاهم و امنیت صلح بین المللی و جلوگیری از تعارضات و تنش ها. (چاك، ۱۳۸۲، ص ۴۴۷)
به بیان دیگر در تفاهم فرهنگی موضوعاتی مانند حقوق بشر، مسائل زیست محیطی، امنیت كه سابقاً در دوران جنگ سرد و قبل از آن در قالب بیانیه ها، قطعنامه ها، آموزه ها و اعلامیه ها و به صورت یك آرمان و آرزو و با صفت «جهانی» مطرح می شد، اینك شكل عینی تری به خود می گیرند.
واژهٔ جهانی شدن و گفتگوی تمدنها كه امروز از آن یاد می شود بسیاری از الگوهای رفتاری گذشته را زیر سؤال برده و بخشهای مختلف زندگی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی را با دیدگاه متفاوتی از گذشته مورد بررسی قرار می دهد.(قوام، ۱۳۸۲، ص ۱۷۸)
● امنیت در كشورهای جهان سوم
این نكته نیز آشكار است كه آسیب پذیریهای اجتماعی و اقتصادی در سراسر جهان سوم دارای ارتباط مستقیمی با امنیت است و در اكثریت موارد حتی از كشورهای پیشرفته این ارتباط مستقیم تر و با اهمیت تر است. تهدید در جهان سوم دارای پایه های اقتصادی و اجتماعی حداقل همسنگ با پایه های سیاسی و نظامی است، بنابراین از لحاظ مفهوم امنیت باید منعكس كننده تهدیدات ناشی از مسائل اقتصادی و اجتماعی باشد، خواه این امر به فرسایش مشروعیت صرفاً در داخل مربوط باشد یا نمودهای خارجی و تقسیم بندی های اجتماعی و شكل های اقتصادی آن باشد. (آزر، ۱۳۷۹، ص ۲۴۵)
● مواردی كه می توانند امنیت اجتماعی را تهدید كنند
عوامل بسیاری در تهدید امنیت اجتماعی مؤثر هستند ولی در كشورهای جهان سوم این عوامل از تعدد بسیاری برخوردار هستند كه به مواردی از آنها که در تمامی این كشور مشترك هستند به طور مختصربه آنها اشاره می شود:
▪ فقدان مشاركت نهادینه مردم و ایفای نقش مسؤلانه توسط آنها.
▪ فقدان سیستم جامع كنترل جمعیت با داده های آماری.
▪ روند رو به رشد سازمان یافتگی و پیچیدگی، كنترل ناپذیری و مهار گسیختگی جرایم مختلف.
▪ كاهش محدودیت های سنی، جنسی، جغرافیایی و ... در وقوع جرایم.
▪ معضل فزاینده عدم تناسب ظرفیتهای ترافیكی، حمل و نقل شهری و برون شهری.
▪ فقدان كنترل مؤثر مرزها و دو پدیده فراگیر قاچاق كالا و مواد مخدر.
▪ معضل حضور و فعالیت میلیونها مهاجر و پناهدنه از كشورهای همجوار.
▪ كاهش فزاینده امنیت اخلاقی در جامعه.
▪ معضل وجود میلیونها معتاد به مواد مخدر و روند رو به رشد آن.
▪ فقدان وجود نگرش راهبردی به گذراندن اوقات فراغت و غنی سازی آنها.
(فصلنامه امنیت اجتماعی، ۱۳۸۲، ص ۴۰-۳۹)● امنیت و توسعه گردشگری
امنیت چیزی جزء تفاهم و مشاركت عمومی جمعیت ساكن یك واحد سیاسی برای رسیدن به رفاه عمومی نیست، این جمعیت بایستی به سطحی از درجه آگاهی به منظور درك موقعیت ها و واقعیتها برای ایفای نقش بی ضرر برسد تا در آن توانایی دولت و ملت جهت حفظ و بهره برداری از فرهنگ و ارزشهایش افزایش یابد. این همان امنیت ملی است. لذا اگر به این نتیجه برسیم توسعه صنعت گردشگری می تواند درآمدزا باشد و از طریق افزایش درآمد می تواند مفاسد اجتماعی را در جامعه كاهش داده و منجر به توزیع عادلانه ثروت و درآمد شودنا بجا نگفته ایم. (رحیم پور، ۱۳۸۴)
امروز امنیت به عنوان مهمترین و زیربنایی ترین اصل در تدوین استراتژی توسعه گردشگری در جهان به شمار می آید. صنعت ظریف و پیچیده گردشگری ارتباط همه جانبه ای در سطوح ملی و منطقه ای داشته و هرگونه بروز ناامنی و بكارگیری خشونت در سطوح مختلف زیانهای جبران ناپذیری به این صنعت وارد می سازد. بعنوان مثال یك سرمایه گذار در زمینه گردشگری و یا كارشناسان یك كمپانی سرمایه گذار بین المللی در قالب جهانگرد به آن منطقه سفر می كنند، اگر در ارزیابی كارشناسی خود محیط و مقصد مورد نظر از ویژگی و امنیتی لازم برخوردار نباشد مسلماً به این نتیجه خواهد رسید كه توریست در این منطقه امنیت مالی و جانی ندارد و قطعاً سرمایه خود را منتقل نخواهد كرد. (رحیم پور، ۱۳۸۴)
از طرف دیگر در جهان امروز هر چه از تعریف علمی برخوردار نباشد یا به شكست مختوم است یا حالت ركود به خود می گیرد.
مثلاً امنیت در بخش ترابری و حمل و نقل، اقامتگاهها، هتلها، جاذبه ها، سفرسازان و سازمان های گردشگری برای توسعه توریسم باید هماهنگی لازم را با یكدیگر داشته باشند. در علم جهانگردی واژه Availbility به مفهوم مهیا بودن دارای اهمیت بسیار است بعنوان نمونه در بخش ترابری، جاده وجود دارد ولی وزارت راه و ترابری، اعلام می كندكه در جاده ها روزانه بیش از ۳۰ هزار نفر كشته می شود. یعنی آن جاده Availbe (مهیا) نیست. و از سوی دیگر وقتی توریست جای مناسب برای اقامت نداشته باشد دیگر باز نمی گردد. (نشریه جهان هوانوردی و گردشگری شماره ۵۱، ۱۳۸۳)
● عناصر تأثیرگذار در امنیت جهانگردان
۱) نقش دولت ها
دولت و بخش خصوصی باید نسبت به حفظ سلامت گردشگران حساس باشند و بطور كلی جنبه های خطرناك گردشگری باید حل و فصل شوند. به هر گونه مشكل تندرستی، حمله به توریستها، بیماریهایی مانند مالاریا و ایدز پرداخته شود و از آن مطلع باشند و دیگر دولت ها را در جریان امر قرار دهند. شرایط و آیین نامه های تسهیل مسافرتی، به ویژه قسمت مهاجرت و گمرك باید تا حد امكان كارآمد و كاربرپسند باشد، در عین حال مقررات را اعمال كند. (سازمان جهانی جهانگردی، ۱۳۸۴، ص ۷۹)
۲) برنامه ریزی
چنانچه گردشگری با برنامه ریزی خوب اداره و توسعه داده نشود می تواند مشكلات اجتماعی – فرهنگی به وجود آورد. در بعضی مواقع ازدحام توسط توریستها موجب سلب آسایش ساكنان می شود كه به خشم و احساس دشمنی آنان نسبت به جهانگردی می انجامد. اگر تعداد بیش از حد جهانگرد در منطقه ای وجود داشته باشد - كه به ویژه در فصول شلوغ اتفاق می افتد – سبب ازدحام در ویژگی های جاذب و رفاهی، رستوران، فروشگاه و وسایل حمل و نقل می شوند و ساكنین نمی توانند به آسانی از آنها استفاده كنند. در صورتیکه ساكنان كاملاً از دسترس به ویژگی های رفاهی، از قبیل هتلها و اقامتگاههای ساحلی منع شده باشند، ممكن است حتی بیشتر خشمگین شوند. این موضوع در اجتماعات كوچك روستایی می تواند مخرب باشد و چنانچه ساكنان تصور كنند كه منافع اقتصادی زیادی از گردشگری عایدشان نمی شود و توسعه گردشگری از طریق را منافع خارجی كنترل می شود، این موضوع می تواند موجب خشم آنان شود.
۳) هویت فرهنگی
برخی مسائل می تواند به ضعف فرهنگی و سست شدن احساس هویت فرهنگی بیانجامد. استفاده بیش از حد گردشگران از مناطق باستانشناختی و تاریخی می تواند موجب تخریب آنها شود. وقتی لباس، مراسم، موسیقی، رقص، صنایع دستی و الگوهای فرهنگی محلی بطور ناشایست بعنوان جاذبه های توریستی ارائه شوند می توانند موجب تجارتی شدن مفرط و از دست رفتن اصالت آنها شود. یكی دیگر از آثار جهانگردی كه می تواند به صورت تقلید مردم، به ویژه جوانان تقلید از الگوهای رفتاری و پوشاكی گردشگران باشد. این امر بدون شناخت پس زمینه های متفاوت فرهنگی و موقعیت اجتماعی – اقتصادی جهانگردان انجام می شود. بعلاوه ممكن است سوء تفاهم و مناقشاتی میان جهانگردان و ساكنان به علت تفاوت زبان و رسوم بروز كند.
با توسعه گردشگری ممكن است مشكلات اجتماعی از قبیل اعتیاد به مواد مخدر و الكل و جرائم دیگر بدتر شوند. پژوهشی كه دربارهٔ این مشكلات انجام شده است نشان می دهد كه جهانگردی به ندرت عامل اصلی و اولیه این جرایم و تبهكاریها هستند، ولی ممكن است فرصتی برای گسترش آنها فراهم كند. (همان منبع، ص ۵۶-۵۷)
۴) عوامل سیاسی و اداری
این عوامل در ارتباط با معیارهای مورد موافقت جهت تسهیل در امر جابجایی افرادی است كه هدفشان مسافرت است به ویژه در مرزهایی كه كنترل جدی نمی كنند (توسط پلیس و گمركات)، معیارهای «رفاهی» نامناسب مانع شرایط مناسب بین كشورها می شود كه از نظر جغرافیایی نزدیك یكدیگر هستند. عدم ثبات سیاسی و تغییرات ناگهانی نیز از عوامل شدیداً بازدارنده هستند. (ولا، ۱۳۸۴، ص ۱۲۸)
۵) شبكهٔ راهها
دورهٔ سلطنت شاه عباس اول را می توان یكی از مهمترین ادوار توسعهٔ جهانگردی در ایران به حساب آورد. این توسعه به چند عامل بستگی داشت كه مهمترین آن عبارت بود از امنیت و توسعه راههای ارتباطی و تأسیسات اقامتی كه در این دوره برای سهولت ارتباط و توسعه (امنیتی و اقتصادی) كشور شبكه منظمی از راههای اساسی به وجود آمد. بطوریكه امروزه هنوز راههایی كه به نام «راه شاه عباسی» معروف است در برخی نقاط كشور شناخته می شود كه در واقع جانشین «شاهراه بزرگ هخامنشی» است که به موازات مرمت راههای قدیمی و ایجاد راههای جدید، شاه عباس به آسایش و رفاه مسافران توجه خاص داشت. (همایون، ۱۳۸۴، ص ۶۹-۶۸)
● عواملی كه با گردشگری در تعامل هستند
در آن سوی فراگرد ارتباطی جهانگردی جامعه میزبان قرار دارد. میزبان فرد یا نهادی است كه گردشگر در مقصد خود با او سر و كار دارد. در این مورد تقسیم بندی را
می توان براساس نوع و میزبان درگیری میزبان و میزان اهمیت آن در ارتباط با موضوع امنیت با جهانگردان بررسی كرد.
نخستین نهاد درگیر با مسأله دولتها هستند. دخالت دولت در امر جهانگردی از چند راه صورت می پذیرد.
نخستین و مهمترین آن دخالت از راه سیاستگذاری است. در بیشتر موارد، دولتها با بررسی وضع كلی كشور از جنبه های مختلفی به تنظیم و اعمال سیاستهای محدود كننده، جهت دهنده یا تشویقی می پردازند.
همچنین انجام تشریفات اداری، ورود و خروج گدشگران خارجی و مسائل امنیتی آنان از قبیل صدور روادید و نظارت گمركی برعهده دولت است. شركتها و سازمانها و مراكز خدماتی وابسته به گردشگری دومین گروه میزبان هستند. متصدیان امور تأسیسات حمل و نقل از قبیل شركتهای هواپیمایی و مؤسسات كرایه خودرو، تأسیسات اقامتی مانند هتلها و متلها، آژانسهای هواپیمایی و مسافرتی، خدمات مالی مربوط به گردشگری مانند كارنهای اعتباری و چكهای مسافرتی، فروشگاههای ویژه گردشگری مانند فروشگاههای صنایع دستی، خدمات آموزشی و همچنین انتشارات این حوزه در این دسته جای می گیرند. كارگران غیر محلی و حتی خارجی را نیز كه برای كار به منطقه دارای جاذبه گردشگری مهاجرت می كنند باید از جمله این گروه به حساب آورد. این گروه در كنار دولتها وظیفه تأسیس و نگهداری از جاذبه ها را نیز به عهده دارد.
سومین گروه «افراد و كسبه»ای هستند كه اگر چه در بازار گردشگری دارای سهمی هستند، اما امرار معاش آنان وابسته به این صنعت نیست. به هر حال این عده بطور مستقیم و شخصی با گردشگران سر و كار دارند و از آنجا كه برای گردشگران نگاهی عمیق تر واقعی تر به جامعه میزبان فراهم می كنند، در فراگرد امنیت نقش مهمی بازی می كنند.
سرانجام در آخرین گروه «عامه مردم» قرار می گیرند كه واقعی ترین محمل های فرهنگ كشور میزبان به شمار می روند و در عین حال كمترین فرصت را برای ارتباط با گردشگران معمولی در اختیار دارند.
در ارتباط با این گروه كه نصیب گردشگران می شود این ارتباط ارزشمندترین نوع ارتباط است كه در گردشگری می تواند به وقوع بپیوندد و مبانی سیاستگذاریها در دولت قرار گیرد. (همان منبع، ص ۹۸-۹۹)
● امنیت معتبرترین جاذبهٔ گردشگری (در ایران)
ذكر این نكته لازم است كه آنچه «امنیت گردشگری» نامیده می شود تنها حفاظت او از شر دزدان و تبهكاران نیست، تلفات جاده ای، سقوط هواپیما، بوروكراسی در تشریفات روادید و بیمه، نحوهٔ برخورد نیروی انتظامی، نحوهٔ فعالیت كسبه، محدود بودن ساعات كسب كار كسبه در ارتباط با گردشگری به دلیل نداشتن امنیت پس از ساعت مقرر است، در صورتی كه بسیاری از درآمدهای گردشگری از طریق تفریحات شبانه مانند كنسرتهای موسیقی، تئاتر، برگزاری جشنواره های فرهنگی و هنری بدست می آید. در غیر این صورت گردشگرانی كه به اینگونه مناطق سفر می كنند و هزینه سنگینی را برای دیدار از این مناطق متقبل می شوند چاره ای ندارند جز اینكه نیمی از وقت خود را در اتاقهای هتل سپری كنند، زیرا نیروی انتظامی امنیت ساعات نیمه شب را تضمین نمی كند. نیاز گردشگر در استفاده بهینه از روزهای سفر تنها در سایه امنیت مسیر است. (كاكاوند، ۱۳۸۶)
بطور كلی به نظر می رسد امنیت یك كالای جهانی است كه همهٔ اعضای جامعه سعی می كنند آنرا بدست آورند و باید این نكته را خاطرنشان كرد كه قراردادن مسائلی تحت عنون موضوعات امنیتی، می تواند باعث بروز وضعیت بحرانی شود كه مستلزم تدابیر شدید اضطراری است كه چه بسا نابجا بوده و نیز امكان دارد باعث تحریك واكنشهای شدید از سوی دیگران شود، بعلاوه كسب امنیت زیاد باعث ترویج «حالت خوش» خیالی می شود كه خود مانع پیشرفت مترقیانه شده و به حالت رضایت گونه نظرات و انعطاف ناپذیر نسبت به گرفتاری دیگران كمك می كند. (ماندل، ۱۳۷۹، ص ۴۵)

بایندر آتش پنجه
Abstract
The examination of security role tourism development
Nowadays the existence of security in one the necessaries in the all societies.
The security is divided into two parts as national security and external
Security by connoisseurs. National security is related to interior factors.
The menaces of other government in outside of geographical, borders
Are in range of external security.
Security and tourism is two related subject that have close connection with interior relation and eternal relation.
Security and tourism have reciprocal impression that can be have decreasing and increasing effect on each other it means that for example increase or decrease of security can be cause of prosperity or stagnation of tourism and viceversa.
So tourism and security have direct impression on each other. Security establishment and availing and gathering the convenience facilities and necessary services to the tourism are part of main duties of the governments for the tourism subject.
In this article we examine tourism and security relation and also direct
And indirect role of societies and governments in this subject.
فهرست منابع و مآخذ
۱- آرمین، ۱۳۸۴، توریسم و امنیت ملی، سایت اینترنتی مسافران
ww.mosaferat.ir/moin۲.us?ip=۰۰/۳۷
۲- آزر، ادواردی، این مون، چونگ، ۱۳۷۹، امنیت ملی در جهان سوم، پژوهشكدهٔ مطالعات راهبردی.
۳- ابرار اقتصادی، ۱۳۸۵، امكانات گردشگری.
۴- تاجیك، محمدرضا، ۱۳۸۱، مقدمه ای براستراتژی امنیت ملی، انتشارات علمی و فرهنگی.
۵- چاك، وای، گی، ۱۳۸۲، جهانگردی در چشم ازی جامع، ترجمه دكتر علی پارساتیان، دفتر پژوهشهای فرهنگی.
۶- رحیم پور، علی، ۱۳۸۴، جغرافیای اوقات فراغت، جزوهٔ درسی كارشناسی ارشد.
۷- رحیم پور، علی، ۱۳۸۴، توریسم مذهبی، جزوهٔ درسی كارشناسی ارشد.
۸- سازمان جهانگردی، ۱۳۸۴، برنامه ریزی ملی و منطقه ای جهانگردی، ترجمه دكتر محمود عبدالله زاده.
۹- سازمان جهانی جهانگردی ۱۳۸۴، كنفرانس بین المللی گردشگری.
۱۰- عمید، حسن، ۱۳۷۲.
۱۱- فصلنامه امنیت اجتماعی، ۱۳۸۲، شاخصهای اصلی سنجش و امنیت.
۱۲- فصلنامه امنیت اجتماعی، ۱۳۸۲، شاخصهای اصلی سنجش و وضعیت.
۱۳- كاكاوند، رؤیا، ۱۳۸۶، امنیت معتبرترین جاذبهٔ گردشگری، سایت اینترنتی آریا.
www.chtn.ir
۱۴- ماندل، رابرت، ۱۳۷۹، چهرهٔ متغیر امنیت ملی، پژوهشكده مطالعات راهبردی.
۱۵- مهدیخانی، علیرضا، ۱۳۸۰، توسعه سیاسی و اقتصادی، انتشارات آرون.
۱۶- نشریه جهانی هوانوردی و گردشگری، ۱۳۸۳، سیاستگذاریهای نامناسب توریسم در ایران.
۱۷- ولا، فرانسوا، ۱۳۸۴، گردشگری بین المللی، انتشارات امیركبیر.
۱۸- هال، جكینز، ۱۳۸۲، سیاستگذاری جهانگردی، دفتر پژوهشهای علمی و فرهنگی.
۱۹- هیوود، اندرو، ۱۳۸۳، مقدمه نظریه سیاسی، ترجمه عبدالرحمن عالم، نشر قومس.
۲۰- همایون، محمدهادی، ۱۳۸۴، جهانگردی در ارتباط میان فرهنگی، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)