قطار وحدت در سرزمین سروها

بی شک مبهم ترین واژه در ادبیات سیاسی لبنان “وحدت سیاسی و انسجام عملی” احزاب است.سازوکار سیاسی این کشور و حضور طوایف و مسلک های متعدد عقیدتی به نوعی منجر به انتشار و پلورالیزه شدن قدرت میان گروه های سیاسی لبنان شده است.در واقع گزاره وحدت در عین کثرت در چارچوب سیاسی لبنان رنگ می بازد و این تقدم منافع حزبی و گروهی بر منافع ملی است که چرخ سنگین سیاست در لبنان را به حرکت درمی آورد.اما فارغ از فحص رخداد سیاسی اخیر لبنان به نحوی بار دیگر ندای وحدت و تمرکز بر یک موضوع را که چندی است در خلال بحران زایی کشورهای بیگانه فراموش شده در این کشور را طنین انداز کرد.
آزادی اسرای لبنانی در بند صهیونیست ها باری دیگر و بعد از مدت مدیدی گروه های سیاسی لبنان را زیر یک خیمه جمع کرد و باعث شد تا برای اولین بار در چند سال اخیر اکثر قریب به اتفاق گروه های سیاسی در لبنان موضع واحد ، همگرا و یک سویه ای را در قبال یک موضوع اتخاذ کنند.عملیات تبادل اسرا میان رژیم اشغالگر قدس و حزب الله که به یاد شهید راه مقاومت اسلامی عماد مغنیه عملیات “رضوان “ نامگذاری شد واژه وحدت و انسجام ملی را یک بار دیگر در لبنان زنده کرد.
به زعم بسیاری از صاحب نظران لبنان از فوریه ۲۰۰۵ و پس از ترور رفیق حریری نخست وزیر لبنان آرام آرام به سوی یک انقلاب مخملی پیش می رفت.به عبارت بهتر اتحاد سیاسی مثلث واشنگتن - پاریس - تل آویو حول محور خلع سلاح و حذف حزب الله از صحنه سیاسی لبنان و در دست گرفتن نبض سیاسی لبنان نضج گرفته بود و این مطلوب جز در ذیل یک پروسه مدت دار اجتماعی رخ نمی داد.ایجاد انشقاق مابین گروه های سیاسی ۸ مارس و ۱۴ مارس و تحریک حزب الله برای استفاده از نیروهای نظامی در تثبیت موقعیت خود در صحنه سیاسی لبنان در واقع اولین گام های کاخ سفید و تل آویو برای آغاز انقلاب سروها در لبنان بود.جنگ ۳۳ روزه نیز در ذیل همین طرح تفسیر می شد.تل آویو که در سال ۲۰۰۰ ضربه سختی از حزب الله لبنان خورده بود در صدد حذف این گروه از عرصه سیاسی لبنان بود اما مقاومت نیروهای لبنانی منجر به شکست مفتضحانه ای برای صهیونیست ها شد.به هرصورت پس از شکست اسرائیل در جنگ ۳۳ روزه نیز کاخ سفید از طرح خود مبنی بر ایجاد تفرقه در اوضاع سیاسی لبنان فرو گذار نکرد و بحران انتخاب ریاست جمهوری را به وجود آورد.بحرانی که طی آن لبنان چندین هفته را بدون ریاست جمهوری طی کرد .اما سرانجام این غائله در دوحه قطر فرونشست و طرفداران حزب الله پس از چند ماه اعتصاب در مرکز بیروت شادمان به خانه بازگشتند..در واقع طی این نشست حزب الله به آنچه می خواست دست یافت بدون آنکه حتی یک گلوله از سلاح های مقاومت شلیک شود. پس از پنچ هفته از این نشست نیز گروه های لبنانی بر سر وزرای دولت وحدت ملی به ریاست فواد سینیوره توافق کردند و آب سردی بر آتش فتنه انگیزی ها تلاویو ریختند.
اما نکته مهم همانطور که پیش تر اشاره شد شاکله وحدت موجود مابین گروه های لبنانی است.امروز بر هیچ کس پوشیده نیست که جریانات سیاسی اخیر لبنان از خارج مرزها هدایت می شد و سیبل اصلی این بحران ها نیز حزب الله بوده است اما باید دقت نظر داشت که حزب الله در دل بحران های سیاسی لبنان فرصت های تازه ای را به وجود آورد که در صورت استفاده تام از آنها آینده یک دهه ای لبنان تضمین می شود.حزب الله در خلال معرفی وزرای خود نشان داد که هیچ میلی به در دست داشتن قدرت در لبنان ندارد و تنها خواهان صلح و ثبات در این کشور است.حسن نیت حزب الله که از سوی جریان حاکم ۱۴ مارس نیز تصدیق شد باعث شد که گروه های لبنانی دیگر نیز به تبعیت از حزب الله به سهولت به تشکیل کابینه نگاه کنند و این نگاه از نوع فراحزبی و فراگروهی باشد. همین عامل منجر شد که سرانجام و پس از چندین هفته گروه های ۱۴ مارس نیز بر سر وزرا متحد شوند و کابینه تشکیل شود.اما اکنون و پس از تشکیل این کابینه پیروزی بزرگی برای حزب الله به دست آمده اما این بار گروهای سیاسی دیگر لبنانی این پیروزی را شکستی برای خود تلقی نمی کنند بلکه پیروزی حزب الله را پیروزی خود می دانند و این همان برگ برنده ای است که حزب الله از دل تنش های اخیر لبنان بیرون کشیده است.
به واقع می توان گفت حزب الله مهمترین تاکتیک برای حفظ تمامیت سیاسی لبنان را ایجاد وحدت میان گروه های لبنانی دانسته و همین امر باعث شده است که تاکنون لبنان از یک مرگ تدریجی سیاسی بگریزد.درواقع مهمترین عاملی که می تواند لبنان را در قبال دشمن های تا بن دندان مسلح ایمن بدارد تکیه بر ستون خیمه وحد ملی است.
اما در پایان و در نوک پیکان برایند تفاسیر فوق باید گفت اوضاع سیاسی لبنان متاثر از موقعیت حساس این کشور در منطقه خاورمیانه دستخوش سیاست های پلید و متعدد قدرت های بزرگ است.لبنان علی رغم وسعت کم از نقش برجسته ای در اوضاع سیاسی منطقه و حتی جهان برخوردار است و همین عامل موجبات رسوخ و حضور نیرهای بیگانه را فراهم می آورد اما بی شک مهمترین حربه در قبال هجمه های متعدد بیگانگان تمسک به وحد ملی است.امری که به وضوح در خلال شادی تمامی مردم لبنان از هر نژاد و طایفه هویدا بود.در نهایت اینکه عملیات رضوان باوجود تمامی ابعاد گسترده موفقیت آن از یک رکن اساسی برخوردار بود و آن بازگشت وحدت به سرزمین سروها بود

محمد اسکندری

منبع : روزنامه رسالت